· Τζαι μιαν σημαντική Ιστορική καταγραφή της αλλαγής κλίματος τζαι στο επίπεδο της καθημερινότητας μετά τις 20 του Ιούλη, όταν οι οργισμένες μανάδες αρκέψαν την εξέγερση ενάντια στο καθεστώς του πραξικοπήματος/ΕΟΚΑ β στο τοπικό επίπεδο του χωρκού

    Τζαι μιαν σημαντική Ιστορική καταγραφή της αλλαγής κλίματος τζαι στο επίπεδο της καθημερινότητας μετά τις 20 του Ιούλη, όταν οι οργισμένες μανάδες αρκέψαν την εξέγερση ενάντια στο καθεστώς του πραξικοπήματος/ΕΟΚΑ β στο τοπικό επίπεδο του χωρκού: καταγραφή από την Λύση, το χωρκο του Μιχάλη Πέτρου που δολοφονήθηκε από τους μασκοφόρους, γιατί αντιστάθηκε [από το 1958] τζαι του Λιασίδη που είδε το μέλλον στην ποίηση του...:

 «... σημειώθηκαν προπηλακισμοί πραξικοπηματιών από μητέρες στρατιωτών που βρίσκονταν στον πόλεμο. Τους έριχναν κατάρες και πέτρες.»

Tasos Costeas

Λύση 21 Ιουλίου 1974.

Εκείνη τη μέρα η Λύση ξύπνησε άδεια από νέους. Στους δρόμους περιφέρονταν μουτρωμένοι 50άρηδες, που δεν περιλαμβάνονται στην επιστράτευση, ηλικιωμένοι, γυναίκες και ελάχιστα παιδιά. Οι πραξικοπηματίες περνούσαν καλά με οφτό και σούβλα. Από κάποιο δρόμο ξεμυττούσε κάποτε κάποιο λαντ ρόβερ με οπλοφόρους. Ένα χωριό γεμάτο μάνες που σπαραζαν από αγωνία. Το προηγούμενο βράδυ όλος ο Πενταδάκτυλος καιγόταν. Οι τεράστιες φλόγες φαίνονταν μέχρι τη Λύση. Δεν ξέραμε τι σήμαινε η λέξη πανικός, αλλά μάλλον κάπως έτσι θα ένιωθαν όλοι.

Η Λύση είχε δύο "διοικητές", που ήταν και οι δύο ξένοι για μας: τον Ζορμπά (μάλλον από την Βατυλή) και τον Νίκο Δράκο, ένα 25χρονο περίπου "μαγκούι" ο οποίος φέρεται να εμπλέκεται στον βασανισμό του Κωστάκη Κουκκουρή από την Βατυλή και άλλων συλληφθέντων αντιστασιακών.

Ύστερα από "διαταγές" οι άντρες συγκεντρώθηκαν το βράδυ της 21ης στο σινεμά Ηλύσια. Θα έπαιρναν ένα μάθημα "εθνικής ομοψυχίας" και πολιτικής άμυνάς. Από την πρώτη στιγμή οι ένοπλοι ήταν προκλητικοί και υπερόπτες. Εκεί προκλήθηκε ένα επεισόδιο. Ο Δημήτρης Κολάνης - Μίστος και οι άλλοι αριστεροί κάθοταν κάπου στην εξωτερική πλευρά. Δίπλα στέκονταν ένας φρουρός με καλάσνικοφ. Ο φρουρός έστρεφε, κατ' επανάληψη, την κάννη του όπλου στο προσώπου του Μίστου έτσι ώστε με "αθελες" κινήσεις τον κτυπουσε ελαφρά στο μάγουλο, στην μύτη και στα μάτια. Ήταν η μικρή, αθέατη καταναγκαστική επιβολή των πραξικοπηματιών, σαν να τους έλεγαν: "Σας έχουμε πάντα στο στόχαστρο." Δίπλα στο Μίστο καθόταν ο Κωστής, παραδίπλα ο Βερεσιές, ο Αποστολίδης, ο Μακαρίτης, ο Μαριάννας, ο Τταξής. Η τρομοκρατία της "εθνικής ομοψυχίας" δεν πέρασε. Ο Μιστος πήρε το λόγο και μίλησε με πολιτικούς όρους. Κατέληξε λέγοντας "εγώ μισώ το όπλα και αυτούς που τα κρατούν". - "Εσυ να κάτσεις κάτω" ήταν η κραυγαλέα απάντηση του Ζορμπά. Τίποτε άλλο. Είπε τα δικά του. Όλο περισσότερο ήταν προφανές ότι το κλίμα δεν τους σήκωνε πλέον. Το φάντασμα της προδοσίας σκοτείνιαζε το δικό του μυαλό περισσότερο από τους υπόλοιπους. Όλοι άρχισαν να συνειδητοποιούν τι έγινε. Σύμφωμα με τον Ανδρέα Τοφιά, λίγες μέρες αργότερα σημειώθηκαν προπηλακισμοί πραξικοπηματιών από μητέρες στρατιωτών που βρίσκονταν στον πόλεμο. Τους έριχναν κατάρες και πέτρες. Αυτοί επέμεναν να περιπολούν επιδεικνύοντας τον οπλισμό τους.