Αποχαιρέτα την, την φαντασίωση που φεύγει… Or maybe..? [όταν ξαφνικά το φυσικό αέριο εξαφανίζεται, και η εξαφάνιση συμπίπτει με το αδιέξοδο στο κυπριακό, «δεν χρειάζεται να είσαι μετεωρολόγος, για να δεις που φυσά ο άνεμος»]

Ο πιο πάνω χάρτης με τα οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, είναι αυτός που βλέπουν συχνά οι ελληνοκύπριοι στις τηλεοράσεις τους. Και πως πάει ο λόγος της εξουσίας, αυτός ο διαχωρισμός της ΑΟΖ εμφανίζεται σαν αυτονόητος και δεδομένος.. Όμως, υπαρχει ένα σύνηθες πρόβλημα σε αυτά τα θέματα. Η ΑΟΖ πρέπει να συμφωνηθεί αναμεσά σε διαφορετικά κράτη – δεν μπορεί κάποιο κράτος απλά να ανακηρύξει μόνο του την ΑΟΖ του. Αν δεν υπαρχει κάτι διαφιλονικούμενο ο διαχωρισμός μπορεί να γίνει σχετικά ευκολά. Αν όμως υπαρχει διαμάχη;

Οι δυο πιο κάτω χάρτες είναι εκφραστικοί: ο πρώτος είναι ο χώρος της ΑΟΖ τον οποίο διεκδικεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Ο δεύτερος είναι ο [ανεπίσημος ακόμα] χάρτης το οποίο διεκδικεί η Τουρκία. Ο τουρκικός χάρτης αφήνει και ΑΟΖ για τους τουρκοκύπριους, αλλα το πιο επίμαχο σημείο είναι ότι διεκδικεί την ΑΟΖ δυτικά της Κύπρου, και οι διεκδικήσεις φτάνουν έξω από την Πάφο, και διασταυρώνονται εμφανώς με χώρο που διεκδικεί η Κυπριακή Δημοκρατία…Αυτή είναι η πραγματικότητα των συζητήσεων για την ΑΟΖ και αυτήν την εικόνα διαμάχης και αδιευκρίνιστου χώρου βλέπουν και οι εταιρείες…

Πριν από λιγότερο ένα χρόνο, η Οικονομική Καθημερινή είχε πρωτοσέλιδο στις αρχές Νοεμβρίου [2/11] ότι «είναι ανοικτό ενδεχόμενο ο αγωγός από Τουρκία». Η είδηση αναφερόταν στο συνέδριο του economist, και ανάμεσα σε άλλα αναφερόταν ότι «εκπρόσωποι των ενεργειακών κολοσσών άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο αγωγού από την Τουρκία». 10  μήνες μετά, η πιθανότητα λύσης η οποία παιζόταν πριν ένα χρόνο πάγωσε αν δεν απομακρύνθηκε πια, μετα από την έκδηλη [και τεκμηριωμένα πια όσον αφορά την συμπεριφορά Αναστασιάδη στο Κραν Μοντανά] απροθυμία της ελληνοκυπριακής πλευράς να προχωρήσει σε λύση, λόγω προεκλογικών, η προεκλογικά γεώτρηση στο Ονησιφορος κατέληξε σε.. ελάχιστο κοίτασμα..

Σε μια χώρα που μια μεγάλη μερίδα των σχολιαστών της επίσημης πολιτικής ή της μιντιακή δημόσιας σφαίρας, αναλώνεται συνεχώς, και με σχετικό πάθος, στην ανακάλυψη συνομωσιών, η ξαφνική παθητική σιωπή με την οποία έγινε δεκτό το επίσημο αποτέλεσμα της γεώτρησης, είναι αξιοσημείωτο. Ακόμα και τα στοιχεία που διέρρευσαν ήταν σχετικά παράδοξα – επιβεβαιώθηκε, λέει, η γεωλογική δομή του Ζορ [το οποίο βρέθηκε στην Αίγυπτο και συγγενεύει με τον Ονησιφορος] αλλά τελικά το κυπριακό μέρος, δεν έχει εμπορεύσιμη ποσότητα. Και πύ πήγε δηλαδή το κοίτασμα; Το έβγαλε κανένας άλλος; Εξαφανίστηκε;…Δεν τέθηκαν δύσκολες ερωτήσεις…

Θα μπορούσε μάλιστα να πει κάποιος ότι η κατάσταση και η διατύπωση «μη εμπορεύσιμο» μπορεί να είναι μια ενδιαφέρουσα ερμηνεία, η οποία βασίζεται σε ένα δυναμικό πλαίσιο. Όταν οι εταιρίες εμπλάκηκαν στην κυπριακή ΑΟΖ με τη συγκεκριμένη αδειοδότηση, η διαβεβαίωση από την Κυπριακή Δημοκρατία ήταν ότι θα υπήρχε λύση του κυπριακού. Και άρα ο αγωγός μέσω Τουρκίας θα το έκανε εμπορεύσιμο. Και τότε βέβαια δεν ήταν σίγουροι ακόμα για το Ζορ. Όπως παρατηρεί όμως τα τελευταία 2 χρονιά τουλάχιστον ο κ. Χ. Έλληνας, τον οποίο εκτόπισε το συναγερμικό κύκλωμα για να ξηλώσει και την ΚΡΕΤΥΚ, το κυπριακό φυσικό αέριο λόγω των καθυστερήσεων της νυν κυβέρνησης, έχει χάσει ουσιαστικά από την συγκριτική του τιμή. Διότι χρειάζεται αγωγός, αφού δεν έχουν γίνει έργα για τερματικό – αλλά ο αγωγός μέσω Τουρκίας, αποκλείεται λόγω μη λύσης. Και σε αυτό το διάστημα, η επιβεβαίωση του φυσικού αερίου της Αίγυπτου, η πώληση σχιστολιθικού, και η βελτίωση των σχέσεων Ρωσίας-Τουρκίας [με φόντο αγωγό επίσης], μετατρέπουν το κυπριακό φυσικό αέριο, όσο και να είναι τελικά, ακριβό. Έχουν πέσει οι τιμές, αυξάνεται η προσφορά, και το κυπριακό θα έχει και το βάρος του αγωγού η μη αγωγού.

Υπάρχει όμως και το ουσιαστικότερο γεωπολιτικό πλαίσιο. Όταν ρωτήθηκε ο κ. Έλληνας, από την Χαραυγή, αν υπάρχει πιθανότητα η εταιρεία να μην ανακοίνωσε τα πραγματικά δεδομένα, το απέκλεισε. Λογικά – στο δημόσιο λόγο. Αν μια εταιρεία όμως επένδυσε 100, εκτ, λ.χ. σε ένα «οικόπεδο» της κυπριακής ΑΟΖ, αλλά βλέπει ότι το γεωπολιτικό περιβάλλον δεν ευνοεί την εξόρυξη – τότε είναι πιθανό να κωδικοποιήσει τα αποτέλεσμα σε οικονομικούς όρους  μη εμπορεύσιμο, που μπορεί να σημαίνει, όταν δεις την ποσότητα [που ίσως σε άλλες συνθήκες να ήταν εμπορεύσιμη] και δεις τα κόστη, τότε γίνεται ασύμφορη. Ας δούμε συνοπτικά τα κόστη για την εταιρεία, τα οποία πηγάζουν από την πολιτική [πέρα δηλαδή από το κόστος του φυσικού αερίου στις διεθνείς συναλλαγές και από το κόστος ενός αγωγού – ή τερματικού]:

1.    Η Τουρκία η οποία εξελίσσεται σε ένα νευραλγικό κομβικό σημείο για τους αγωγούς στην περιοχή, βρίσκεται σε αντίθεση με την Κυπριακή Δημοκρατία όσον αφορά στα σύνορα της ΑΟΖ [διεκδικούν ίδιες περιοχές σε μερικά σημεία] αλλα και για τις ευρύτερες διεκδικήσεις των τουρκοκυπρίων. Μια διεθνής εταιρεία η οποία μπορεί να αντλεί κέρδη από ενεργειακές πηγές της Μέσης Ανατολής, οι οποίες περνούν μέσω Τουρκίας, θα ρισκάρει άλλα κέρδη και επενδύσεις στην περιοχή και την Τουρκία, για να αντλήσει ένα κοίτασμα από μια οριακή [μεταξύ Κύπρου - Τουρκίας] περιοχή; Γιατί; Αν μια διεθνής εταιρεία συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο, προφανώς ο επικεφαλής της, θα μετράει μέρες μέχρι την καθαίρεση του. Οι εταιρείες έχουν ως στόχο το κέρδος και η Κυπριακή επένδυση είναι απλώς μια επένδυση – αν δεν παίξει τώρα, θα παίξει στο μέλλον. Αν και όταν λυθεί το κυπριακό.

2.    Οι συνεχείς Navtex της Τουρκίας, με ασκήσεις κοκ, είχαν ένα είδος σαφούς προειδοποίησης για το πώς μπορεί να εξελιχθεί η αντιπαράθεση στο μέλλον. Δηλαδή μια εταιρεία θα κανει γεώτρηση και η Τουρκία θα διεκδικεί ότι η περιοχή της ανήκει, και θα μπορούσε να στείλει  και πολεμικά πλοία. Γι’ αυτό και τα τουρκικά πλοία έκαναν σεργιάνι έξω από την Πάφο. Και ως ένδειξη ότι κανείς [πλην Αίγυπτου που είναι η μονή διέξοδος που φαίνεται να έχει η Κυπριακή ΑΟΖ την οποία δεν διεκδικεί η Τουρκία] δεν προτίθεται να κάνει τίποτα. Όχι δηλαδή πως έκανε και τίποτα δραματικό η Αίγυπτος της οποίας η κυβέρνηση είναι σε κόντρα με την Τουρκία – στήριξε την Κυπριακή Δημοκρατία στον ΟΗΕ. Κάποτε αυτά ήταν αυτονόητα. Όσο για την άλλη επένδυση της νυν κυβέρνησης, το Ισραήλ, έσκασε σαν φούσκα - μόλις ανακοινώθηκε γεώτρηση το Ισραήλ ανακοίνωσε την επιθυμία/πρόθεση για αγωγό μέσω Τουρκίας…

Το κυπριακό φυσικό αέριο έχει ψηλό κόστος λόγω κυπριακού, και αυξανόμενο ρίσκο απρόσμενων συνέπειων λόγω πολιτικό στρατιωτικής έντασης. Μεταφέρεται πράσινη γραμμή στην θάλασσα, χωρίς να ξέρει κανείς αν υπάρχουν αποδεκτά όρια, και χωρίς τον ΟΗΕ..