Η επιστροφή της υπόθεσης του ΣΑΛ [Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας]: από την έκθεση του Γενικού Ελεγκτή στα πρωτοσέλιδα και τα σχετικά θεάματα…

Μετά από χίλια μύρια τελικά επανεμφανίστηκε στο προσκήνιο η υπόθεση του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (ΣΑΛ). Και μάλιστα σχετικά δυναμικά υπό τις συνθήκες. Φυσικά, όχι τόσο όσο ήταν η υπόθεση ΣΑΠΑ. Και σε σύγκριση με τα όσα γράφονται στην έκθεση του Γενικου Ελεγκτή, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το θέμα/ θέαμα των πρωτοσέλιδων εστιάζεται σε μια πτύχη μόνο και αφορά στα τεκμήρια έκδοσης επιταγών. Παραβλέπονται λ.χ. τα θέματα σύγκρουσης συμφερόντων και διορισμών που έχουν σημαντική θέση στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή...

Κατ’ αρχήν να υπενθυμίσουμε το τί αναφερόταν στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφορικά με το ΣΑΛ, όπως σημειώθηκε σε προηγούμενο άρθρο της 2ηΑ[1]:

«Όσον αφορά στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λευκωσίας – για το οποίο ήδη διεξάγονται έρευνες – καταγράφονται ζητήματα που αφορούν υπαλλήλους, ανάμεσα στα οποία γίνεται και συγκεκριμένη αναφορά στο διορισμό Γενικού Διευθυντή του ΣΑΛ, χωρίς να υπάρξει η πρότερη έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου όπως ορίζει ο νόμος:

«Το Συμβούλιο σε συνεδρία του στις 15.12.2014 αποφάσισε να διορίσει τον Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών, ως Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή από τις 2.1.2015, μέχρι την πλήρωση της θέσης του Γενικού Διευθυντή, επιπρόσθετα με τα καθήκοντα της θέσης του. Παρατηρήθηκε ότι, για την πιο πάνω απόφαση του Συμβουλίου δεν ενημερώθηκε ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών, ούτως ώστε να προωθηθεί για έγκριση ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου, σύμφωνα με τον περί Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (Διορισμός Γενικών Διευθυντών) Νόμο 115/1990.» σελ. 154

Φαίνεται ότι το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λευκωσίας, δεν τό’ χει με τους διορισμούς σε υψηλόβαθμες θέσεις αφού παρόμοια παρατηρούνται και για το διορισμό/ πρόσληψη οικονομικού διευθυντή, υπόθεση η οποία ήδη δημοσιεύθηκε πριν από μερικές βδομάδες σημειώνοντας ότι ο Οικονομικός Διευθυντής διορίστηκε όντως ταυτόχρονα μέλος του Συμβουλίου και μάλιστα πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για .... την πρόσληψή του:

«Το Συμβούλιο σε συνεδρία του αποφάσισε την πρόσληψη Οικονομικού Διευθυντή (Κλ. Α14(ii)), από την 1.3.2016. Σχετικά με την διαδικασία που ακολουθήθηκε, σημειώνονται τα ακόλουθα: (i) Το άτομο που προσλήφθηκε στη θέση του Οικονομικού Διευθυντή ήταν μέλος του Συμβουλίου και Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής, ενώ όταν προκηρύχθηκε η θέση στις 9.10.2015 υπέβαλε, με επιστολή του ημερ. 21.10.2015, την παραίτηση του από Πρόεδρος και Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής. (ii) Η Συμβουλευτική Επιτροπή σε συνεδρία της στις 16.11.2015 αποφάσισε ότι δεν θα ληφθούν υπόψη οποιαδήποτε πρόσθετα προσόντα για τους υποψήφιους, πέραν των ελάχιστων απαιτούμενων προσόντων που αναφέρονται ρητά στο Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης, ενώ αποφάσισε να ακολουθήσει τη διαδικασία της προφορικής εξέτασης των υποψηφίων. (iii) Εναντίον της πιο πάνω απόφασης του Συμβουλίου, κατατέθηκε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο από άλλο υποψήφιο.» σελ. 154

Ένα από τα ενδιαφέροντα είναι οι οφειλές του ΣΑΛ στην Κυπριακή Δημοκρατία τις οποίες το ΣΑΛ .... δεν αναγνωρίζει:

«Σημειώνεται ότι το Συμβούλιο, δεν αποδέχεται τις χρεώσεις που επιβάλλει το Τμήμα Δημοσίων Έργων στις περιπτώσεις που για την κατασκευή του αποχετευτικού συστήματος σε δρόμους διεξάγονται κατασκευαστικές εργασίες από εργολάβους του Τμήματος Δημοσίων Έργων, (τμηματικά τέλη 25% επί της εκτελεσθείσας εργασίας, πλέον 15% Φ.Π.Α., σύμφωνα με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 56.947 ημερ. 18.12.2002 και την εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών αρ. 1235, ημερ. 5.2.2003) και υποστηρίζει ότι, εφόσον τα έργα εκτελούνται εξ ολοκλήρου με δικές του δαπάνες και οι μελέτες και τα κατασκευαστικά σχέδια που αφορούν στο σύστημα αποχετεύσεων καθώς και η επίβλεψη των εργασιών γίνονται από το Συμβούλιο, δεν υπόκειται στις πρόνοιες της πιο πάνω εγκυκλίου. Το Συμβούλιο δεν αναγνωρίζει τη συγκεκριμένη οφειλή στις Οικονομικές του Καταστάσεις, ενώ στην κατάσταση καθυστερημένων εσόδων του Τμήματος Δημοσίων Έργων για το έτος 2015 που αποστάληκε στην Υπηρεσία μας, παρουσιάζονται καθυστερημένα τμηματικά τέλη από το Συμβούλιο ύψους €867.043. Κατόπιν εισήγησης της Γενικής Λογίστριας, το θέμα συζητήθηκε στις 26.7.2016 σε σύσκεψη στην Υπηρεσία μας, παρόντων των εκπροσώπων του ΣΑΛ, του ΤΔΕ και του Γενικού Λογιστηρίου. Αποφασίστηκε ότι θα ετοιμαστούν από το ΤΔΕ και θα σταλούν στο ΣΑΛ υπολογισμοί επί διαφόρων σεναρίων. Αν δεν υπάρξει κοινό έδαφος θα γίνει νέα συνάντηση στην Υπηρεσία μας.» σελ. 156

Ένα σημείο το οποίο παραπέμπει εκ πρώτης όψεως σε σενάρια που παρατηρούνται σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες χωρίς να διευκρινίζονται τα κίνητρα τέτοιων πρακτικών αφορά στις υπηρεσίες νομικού συμβούλου, όχι μόνο χωρίς γραπτή συμφωνία συνεργασίας, αλλά και χωρίς προσφορές:

«Το Συμβούλιο διατηρεί μακροχρόνια συνεργασία (από το 1994) με συγκεκριμένο δικηγορικό γραφείο χωρίς γραπτή συμφωνία συνεργασίας. Αναφέρεται σχετικά ότι, η τελευταία φορά για την οποία η ανανέωση της συνεργασίας εγκρίθηκε από το Συμβούλιο ήταν στις 29.6.2015 και αφορούσε την περίοδο 1.7.2015-30.6.2017 με ετήσια αμοιβή €6.000, χωρίς ωστόσο να υπογραφεί σχετική συμφωνία. Επίσης ο Νομικός Σύμβουλος αναλαμβάνει και όλες τις υποθέσεις που παρουσιάζονται στο δικαστήριο και αφορούν το Συμβούλιο. Σημειώνεται ότι, για τις υπηρεσίες Νομικού Συμβούλου, στον οποίο ανατίθενται και δικηγορικές εργασίες, δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες που αναφέρονται στον Νόμο 12(Ι)/2006, ο οποίος αντικαταστήθηκε με τον Νόμο Ν.73(Ι)/2016.» σελ. 158

Και ένα θέμα που παραπέμπει σε πρακτική στον ΣΑΠΑ και τα όσα διαδραματίζονταν με τους εργολάβους. Στην περίπτωση του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας παρατηρούνται απευθείας αναθέσεις και ψηλότερες τιμές μονάδων με συγκεκριμένες μάλιστα αναφορές, κάτι το οποίο το ΣΑΛ άφησε ασχολίαστο όταν του ζητήθηκαν διευκρινήσεις. Μάλιστα όπως σημειώνεται εκφραστικά το θέμα όχι μόνο τυγχάνει περαιτέρω διερεύνησης αλλά έχει ήδη κοινοποιηθεί στον Γενικό Εισαγγελέα και στον Αρχηγό της Αστυνομίας αφού άπτονται ποινικής έρευνας εν εξελίξει:

«Κατόπιν προκαταρκτικού ελέγχου στα στοιχεία που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας από το ΣΑΛ στις 20.8.2015 – τα οποία αφορούν τις εργασίες ολικών ασφαλτοστρώσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στα πλαίσια των Συμβολαίων που εκτέλεσε το ΣΑΛ – και σύγκρισης τους με τα αντίστοιχα στοιχεία (ολικών ασφαλτοστρώσεων) που τηρούνται από το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ),διαπιστώθηκε ότι σε αρκετές περιπτώσεις, οι τιμές μονάδος που συμφωνήθηκαν μεταξύ ΣΑΛ και Εργολάβων για απευθείας ανάθεση των εν λόγω εργασιών ήταν ψηλότερες από τις τιμές μονάδος που ίσχυαν – κατά τις αντίστοιχες χρονικές περιόδους – στα συμβόλαια ολικών ασφαλτοστρώσεων που συνήψε το ΤΔΕ, που είναι και το αρμόδιο Τμήμα του δημοσίου για τα πλείστα – παρόμοιας φύσης – έργα του. Για παράδειγμα, στο Συμβόλαιο του ΣΑΛ με αρ. 2-3-03 (συνολικό κόστος ολικής ασφαλτόστρωσης: €350.156), η τιμή μονάδος για προμήθεια και τοποθέτηση ασφαλτικού σκυροδέματος για κατασκευή επιφανειακής στρώσης (wearingcourse) πάχους 5 cm ήταν κατά 15% περίπου ψηλότερη της αντίστοιχης τιμής μονάδος του ΤΔΕ κατά την ίδια χρονική περίοδο, για την επαρχία Λευκωσίας. Σημειώνεται ότι σε άλλα 4 Συμβόλαια του ΣΑΛ, των οποίων οι εργασίες ολικών ασφαλτοστρώσεων πραγματοποιήθηκαν – με απευθείας ανάθεση – περίπου την ίδια χρονική περίοδο και κόστισαν συνολικά €3.066.034, η αντίστοιχη τιμή μονάδος ήταν κατά 11% - 12% χαμηλότερη της τιμής του Συμβολαίου με αρ. 2-3-03. Ανάλογα σημαντική διαφορά παρατηρήθηκε και στην τιμή μονάδος που συμφωνήθηκε μεταξύ ΣΑΛ και Εργολάβων – στις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης – για αφαίρεση (milling) ασφαλτικού σκυροδέματος σε πάχος 5cmκαι απομάκρυνση των άχρηστων υλικών που προκύπτουν από την εργασία αυτή, καθώς και στην τιμή μονάδος επάλειψης της επιφάνειας του ασφαλτικού οδοστρώματος με ασφαλτικό γαλάκτωμα (tack coat). Επειδή το συνολικό κόστος των απευθείας αναθέσεων εργασιών ολικών ασφαλτοστρώσεων σε έργα του ΣΑΛ ανήλθε σε σημαντικό ποσό, θεωρήσαμε ότι το όλο θέμα χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, αφού – κατά την άποψη μας – στις περιπτώσεις αυτές το ΣΑΛ θα μπορούσε να εξασφαλίσει καλύτερες τιμές από τους Εργολάβους, θέτοντας ως διαπραγματευτικό επιχείρημα τις αντίστοιχες τιμές του Τμήματος Δημοσίων Έργων. Λόγω της σοβαρότητας του θέματος αλλά και του γεγονότος ότι αυτό σχετίζεται με την ποινική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη, οι διαπιστώσεις/παρατηρήσεις μας κοινοποιήθηκαν – στις 11.1.2016 – στον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας καθώς και στον Αρχηγό Αστυνομίας, για ενημέρωση τους και για τυχόν περαιτέρω ενέργειες. Τον Νοέμβριο 2016, το ΣΑΛ μάς πληροφόρησε ότι δεν είναι σε θέση να σχολιάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις διαπιστώσεις/παρατηρήσεις μας, αφού δεν έχει ενώπιον του τις τιμές σύγκρισης στις οποίες αναφέρθηκε η Υπηρεσία μας, τον ακριβή χρόνο εκτέλεσης των εργασιών του ΤΔΕ, αλλά ούτε και τις συνθήκες και τι κάλυπταν επακριβώς τα Συμβόλαια του ΤΔΕ. Ωστόσο, το ΣΑΛ δεν αμφισβήτησε την παρακάτω σύσταση της Υπηρεσίας μας, την οποία υιοθέτησε.» σελ 159-160

Επιπρόσθετα καταγράφεται κακοδιαχείριση και διασπάθιση δημόσιου χρήματος και ενδεχόμενη διάπραξη ποινικών αδικημάτων και στην περίπτωση του συμβολαίου που αφορά στα αντλιοστάσια, ποινική διερεύνηση η οποία επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη. Συγκεκριμένα αναφέρεται μεταξύ άλλων:

«Η Υπηρεσία μας θεωρεί ότι οι πιο πάνω πράξεις/παραλήψεις των Συμβούλων Μηχανικών και της Υπηρεσίας του ΣΑΛ καταδεικνύουν κακοδιαχείριση του Συμβολαίου και, ενδεχομένως διασπάθιση δημοσίου χρήματος ή/και διάπραξη ποινικών αδικημάτων. Οι εν λόγω πράξεις/παραλείψεις κατά πάσα πιθανότητα θα έχουν ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση του ΣΑΛ (και κατ’ επέκταση των πολιτών της μείζονος Λευκωσίας που καταβάλλουν τα σχετικά τέλη) με τεράστια έξοδα για την επιδιόρθωση/αντικατάσταση των αντλιών καθώς και για την ετήσια λειτουργία και συντήρηση τους. Επειδή το θέμα αυτό σχετίζεται με την ποινική έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη, η Υπηρεσία μας ενημέρωσε γραπτώς – στις 25.4.2016 – τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για τα πορίσματα/διαπιστώσεις μας. Στις 6.5.2016, ο Γενικός Εισαγγελέας διαβίβασε στον Αρχηγό της Αστυνομίας τα πορίσματα/διαπιστώσεις μας, για διερεύνηση τους, στα πλαίσια της ποινικής έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη. Τον Νοέμβριο 2016, το ΣΑΛ συμφώνησε – σε γενικές γραμμές – με τα πορίσματα/διαπιστώσεις μας, παραθέτοντας συγκεκριμένες ενέργειες στις οποίες έχει προβεί, προκειμένου να τεκμηριώσει ότι το Συμβούλιο ενήργησε έγκαιρα σε σχέση με τα προβλήματα/δυσλειτουργίες των αντλιοστασίων.» σελ. 162»

Το θέμα και το Θέαμα: η ενασχόληση των ΜΜΕ

Ένα μήνα μετά, η Καθημερινή ξεκίνησε να ανακινεί το ζήτημα. Τελικά, το ζήτημα εμφανίστηκε και στα υπόλοιπα ΜΜΕ. [2] Ο Πολίτης, μάλιστα, ανέφερε και ονοματολογία. Σημείωσε ότι από τα δέκα φυσικά πρόσωπα για τα οποία ήρθη το τραπεζικό απόρρητο διαφάνηκε ότι:

«Οι τρεις εμπλεκόμενοι είναι οι Χαράλαμπος Παλαντζής (διευθυντής των εργασιών για το αποχετευτικό στο ΣΑΛ μέχρι το 2014), Θάσος Νεοκλέους (διευθυντής Τεχνικού Ελέγχου στην Ελεγκτική Υπηρεσία την υπό αναφορά περίοδο), και Κωνσταντίνος Βότσης, αντιπρόσωπος του εργολάβου για τον σταθμό επεξεργασίας λυμάτων στην Ανθούπολη.

Η άρση του τραπεζικού απορρήτου του κ. Βότση έδειξε ότι μεταξύ 2009 και 2012 εξέδωσε 17 επιταγές συνολικής αξίας 17.000 ευρώ υπέρ του μέλους του δ.σ. του ΣΑΛ Αντώνη Κουταλιανού, ο οποίος συμμετείχε στο ΣΑΛ ως δημοτικός σύμβουλος Αγίου Δομετίου με το ΚΣ ΕΔΕΚ.

Παρόμοια, ο κ. Βότσης έχει εκδώσει τρεις επιταγές συνολικής αξίας 13.067 ευρώ το 2008 και το 2012 υπέρ του Χαράλαμπου Παλαντζή, μίας εταιρείας στην οποία συμμετέχει η σύζυγος του κ. Παλαντζή και υπέρ κάποιου Αλέξανδρου Ιωαννίδη, ο οποίος εμφανίζεται μέτοχος σε εταιρεία, η οποία είναι συμμέτοχος σε εταιρεία συμφερόντων του κ. Παλαντζή.

Ακόμα ο κ. Παλαντζής εμφανίζεται να έχει πληρώσει σε τρεις περιπτώσεις μεταξύ 2009 και 2011 συνολικό ποσό 3.400 ευρώ στον Απόστολο Κουλουρούδια (δημοτικό σύμβουλο Λευκωσίας, ΑΚΕΛ, μεταξύ 2001-2011) και μέλος του δ.σ. του ΣΑΛ την υπό αναφορά περίοδο, καθώς και 800 ευρώ το 2009 στον κ. Κουταλιανό.

Για τον τέως διευθυντή Τεχνικού Ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας Θάσο Νεοκλέους δεν εντοπίστηκαν οποιεσδήποτε πληρωμές, με το μόνο εύρημα να περιορίζεται σε ένα ποσό 55.000 λιρών, σε επενδυτικό σχήμα της Τράπεζας Κύπρου στα Channel Islands, το οποίο όπως δηλώνει ο κ. Νεοκλέους ήταν κληρονομιά από τον πατέρα του.»[3]

Οι τρεις φερόμενοι ως εμπλεκόμενοι διέψευσαν τη διασύνδεσή τους στο σκάνδαλο και τους ισχυρισμούς για χρηματισμό αποδίδοντάς τις επιταγές στο όνομά τους σε προσφερόμενες υπηρεσίες ή ... φιλανθρωπίες.

Το Sigmalive, επανέφερε ένα ζήτημα στο οποίο είχε αναφερθεί προηγουμένως, κάνοντας λόγω για απειλές που είχαν δεχθεί οι εποπτικές αρχές[4] Ζήτημα στο οποίο είχε αναφερθεί και η Καθημερινή σε σειρά δημοσιευμάτων της για το θέμα και έκανε λόγο, αυτή της φορά, για πιέσεις για συλλήψεις[5]

Η Αστυνομία από πλευράς της διεψευσε τις υπόνοιες για κουκούλωμα της υπόθεσης και απέδωσε το γεγονός ότι δεν προχώρησε σε συλλήψεις σε οδηγίες της Γενικής Εισαγγελίας[6], η οποία – σύμφωνα με την ανακοίνωση της Αστυνομίας – «κρίθηκε ότι δεν δικαιολογείτο στο παρών στάδιο η αίτηση για την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης από το Δικαστήριο».

Αν δούμε συγκριτικά την έκταση δημοσιευμάτων του θέματος ΣΑΠΑ και του θέματος ΣΑΛ, είναι ιδιαίτερα εμφανής η διαφορά προσέγγισης. Άγνωστοι οι λόγοι προς το παρόν τουλάχιστον. Τώρα αν σχετίζονται με το γεγονός ότι ένας από τους φερόμενους ως εμπλεκόμενους και συγκεκριμένα ο κος. Πάμπος Παλατζής, φαίνεται σε φωτογραφίες της προεκλογικής εκστρατείας του νυν βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος κ. Νίκου Νουρή, ίσως να αποτελεί μια πιθανή εξήγηση.

Η φωτό από την ιστοσελίδα του κ. Νουρή - http://www.nicosnouris.com/nqcontent.cfm?a_id=5638

Μια άλλη πιθανή ερμηνεία είναι ότι τα τεκμήρια είναι ακόμα αμφίβολα και σε μερικές περιπτώσεις θα μπορούσε να πει κάποιος ότι μερικά ΜΜΕ τρέχουν και πάλι να κατασκευάσουν θεάματα Μετατόπισης, που ίσως να εξηγεί και την απροθυμία της Γενικής Εισαγγελίας να συρθεί και πάλι σε ένα είδος δίκης διά του πρωτοσέλιδου, όπως είχε κάνει ο Ρίκκος και στην υπόθεση του ΣΑΠΑ... και αλλού...

Επίσης, φαίνεται να υπάρχει και μια ανισομέρεια στα ποσά – η διαφορά ανάμεσα σε μερικές χιλιάδες και ποσά δεκάδων χιλιάδων είναι σαφείς και θέτουν όντως θέμα αν και πώς μπορούν να δικαιολογηθούν τα μεγαλύτερα ποσά... Και αν όντως υπάρχουν τεκμήρια ότι κάποια ποσά δόθηκαν για υπηρεσίες κοκ...