Μια επίκαιρη αναδημοσίευση – και για τις προσπάθειες υπονόμευσης των κοινών κανόνων/ορίων στην Λίμνη, αλλά και ευρύτερα για τα ιδιωτικά συμφέροντα που προσπαθούν να προωθηθούν μέσα από «δημόσια προσωπεία»….

Την περασμένη βδομάδα σε σπόντα σχολιάσαμε ειδήσεις που σχετίζονταν με τη σύνδεση του Αβέρωφ Νεοφύτου, με την «ανάπτυξη» του Σιακόλα στην περιοχή της Λίμνης και σχετικά δημοσιεύματα που είχαν δει το φως τη δημοσιότητας για το θέμα[1]. Από τη μια η Αλεξία Καφετζή, σε άρθρο στις 24h αποκάλυψε την πώληση τεμαχίου στην εταιρεία LIMNI RESORTS AND GOLF COURSES P.L.C, άρα τουλάχιστον οικονομική συναλλαγή μεταξύ Σιακόλα και Αβέρωφ που καθιστούν τον τελευταίο τουλάχιστον ευάλωτο σε πιέσεις όσον αφορά σε αποφάσεις που έχουν να κάνουν τόσο με το Σιακόλα και τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, όσο και με τα όσα εξελίσσονται στον Ακάμα και στην περιοχή της Λίμνης.  Η αναφορά παραμένει ασχολίαστη από πλευράς Αβέρωφ Νεοφύτου.

Την ίδια βδομάδα στο Φιλελεύθερο υπήρξε δημοσίευμα, το οποίο αναφερόταν στη αλλαγή πλεύσης από πλευράς Περιβαλλοντικής Αρχής για την γνωμάτευσή όσον αφορά τις επιπτώσεις της «ανάπτυξης» στην περιοχή της Λίμνης καις συγκεκριμένα στο χώρο ωοτοκίας της χελώνας Caretta Caretta. H συγκεκριμένη αλλαγή παρατηρείται να συγκρούται με τις διαπιστώσεις εμπειρογνωμόνων:

"Η Περιβαλλοντική Αρχή, θεωρεί ότι η εναλλακτική λύση που προτάθηκε από τους μελετητές δεν θα επιφέρει αρνητικές μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στον κύριο στόχο προστασίας της περιοχής, που είναι η προστασία της παραλίας της Λίμνης, ο οποίος είναι χώρος ωοτοκίας της χελώνας Caretta Caretta." [...] Σχολιάζοντας τη μελέτη, οι εμπειρογνώμονες διαπίστωσαν ότι αγνοεί πως η ενόχληση από τον άνθρωπο των χελώνων Καρέττα Καρέττα, στις παραλίες κατά την αναπαραγωγική περίοδο, είναι αρκετή για να μετακινηθούν από μια παραλία σε άλλη ώστε να γεννήσουν τα αβγά τους. Ούτε λαμβάνει υπόψη, προστίθεται, ότι οι κύκλοι ζωής και αναπαραγωγής των χελωνών είναι θέμα δεκαετιών και όχι λίγων χρόνων. Αντίθετα, οι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η αδειοδότηση του έργου θα έχει σημαντικές, αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην ακεραιότητα της περιοχής και στις χελώνες, για την προστασία των οποίων κηρύχθηκε η περιοχή ως Natura 2000 και επομένως δεν μπορεί να προχωρήσει, εκτός εάν το γκολφ 6 παραμείνει ως γήπεδο γκολφ μόνο χωρίς κτισίματα (ξενοδοχείο, επαύλεις, νέους δρόμους κ.λπ.).»[2]

Το τρίτο δημοσίευμα εκείνης της βδομάδας ήρθε από τον Ανδρέα Ριρή στο Διάλογο και ρίχνει φως για το πώς η Περιβαλλοντική Αρχή «είδε» άλλα από αυτά που είδαν οι εμπειρογνώμονες:

"Εύκολα εξάγεται το συμπέρασμα ότι σύμπτωση επαναλαμβανόμενη, παύει να είναι σύμπτωση. Τι υποκίνησε λοιπόν όλα αυτά τα σύνολα, να ζητήσουν συρρίκνωση του δικτύου Natura; «Τυχαία», ένα μήνα πριν την ομοβροντία επιστολών προς τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, συγκεκριμένα στις 25 Ιουνίου του 2015, ο Νίκος Σιακόλας απέστειλε επιστολή για το ζήτημα σε όλους τους προαναφερθέντες,ζητώντας την παρέμβασή τους προς το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ για να αποφευχθεί η εφαρμογή ακραίων, υπερβολικών και καταστροφικών απόψεων, προσφέροντας «έτοιμα στο πιάτο», τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησαν στις επιστολές τους προς τον Φρανς Τίμερμανς." [3]

Μετά από αυτά και το γεγονός ότι δεν έσκασε μύτη τίποτα απολύτως σε σχέση με το θέμα, θεωρήσαμε πλέον επιβεβλημένη ανάγκη την ... υπενθύμιση, αφού όσο περνά ο καιρός και με τον τρόπο που εξελίσσονται τα πράγματα καταδεικνύεται και όλο και περισσότερο αποδεικνύεται ότι τα μπαλάκια του γκολφ σουτάρουν κατευθείαν σε σκάνδαλα

Τα μπαλάκια του γκολφ σουτάρουν κατευθείαν σε σκάνδαλα;

[Τεύχος 67, 26/6- 3/7/2013][4]

 Tί σημαίνουν τα μεγαλεπήβολα σχέδια για γήπεδα γκολφ στην Κύπρο; Πώς οι οικολογικές συνειδήσεις, η οικονομική εκμετάλλευση, η πιθανή παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας και άλλα σκάνδαλα, κρύβονται κάτω από την ατάκα περί οικονομικής τουριστικής ανάπτυξης;

Όπως μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ο αναγνώστης, με όλα τα πιο κάτω στοιχεία, φαίνεται ότι καταβλήθηκε κατά καιρούς μια συντονισμένη προσπάθεια, ώστε τεράστιες εκτάσεις γης σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά - και όχι μόνο - περιοχές να περιέλθουν στα χέρια συγκεκριμένων μεγαλοεπενδυτών, ενώ αυτή η προσπάθεια φαίνεται να εντείνεται σήμερα, και με το επιχείρημα της οικονομικής κρίσης, αλλά και την πίεση την οποία υπόκεινται μικρο-ιδιοκτήτες, στους οποίους προβάλλονται επιχειρήματα ότι η ιδιοκτησία τους είναι άχρηστη ή δεν θα τύχει ανάπτυξης όταν βρίσκεται επί ή γειτνιάζει με ζώνες ειδικής προστασίας, ενώ στα χέρια μεγαλο-ιδιοκτητών αυτόματα αναβαθμίζεται και αποφέρει κέρδος - όπως και κάθε «αναπτυξιακό» έργο - αφού οι γεωργικές ζώνες, αποκτούν αυτόματα καθεστώς ειδικών αναπτύξεων μέσω της ένταξής τους στη δημιουργία γηπέδων γκολφ - και ότι άλλο περιλαμβάνει το κάθε μάστερ πλαν - ενώ παρατηρούνται υποσχέσεις στους ντόπιους για έσοδα μέσα από τουριστική ανάπτυξη.

Πέρα από αυτό, σε διάφορες περιπτώσεις αναπτύξεων γηπέδων γκολφ, τέθηκαν ζητήματα νομοτυπίας των αναπτύξεων αλλά και διαφόρων θεμάτων που χρήζουν προσοχής, με αναφορές και από την Ελεγκτική Υπηρεσία. Συγκεκριμένα στην Ετήσια Έκθεση 2008 και 2009, σημειώνεται το Τμήμα Περιβάλλοντος σε τρεις περιπτώσεις αιτήσεων για παραχώρηση άδειας ανάπτυξης γηπέδων γκολφ, οι εν λόγω αναπτύξεις βρίσκονται εντός «καθορισμένης περιοχής προστασίας του Δικτύου Natura 2000», κάτι το οποίο απαγορεύεται ρητά από την εξαγγελθείσα πολιτική για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ. Στην μια, μάλιστα, από τις τρεις περιπτώσεις, η ανάπτυξη «εμπίπτει εξ' ολοκλήρου μέσα σε περιοχή Natura2000». Επισημαίνεται, δε ότι προχώρησαν καταγγελίες στην Ε.Ε. «με πιθανή παραβίαση της κοινοτιτικής νομοθεσίας».

Το γκολφ θα φέρει ανάπτυξη; Αύξηση του συντελεστή δόμησης το 2013
Στο Σχέδιο Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων για σκοπούς ανάκαμψης της αναπτυξιακής δραστηριότητας στην Κύπρο, σε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 29 Μαϊου 2013, σημειωνεται χαρακτηριστικά όσον αφορά περιοχές εκτός των ορίων ανάπτυξης των τοπικών σχεδίων των πόλεων:
«Αύξηση του συντελεστή δόμησης σε περιπτώσεις Γηπέδων Γκολφ από 0,10:1 σε 0,15:1 και αύξηση του μέγιστου επιτρεπόμενου δομήσιμου εμβαδού από 100.000 τ.μ. σε 150.000 τ.μ. Με αυτά τα δεδομένα ο συντελεστής δόμησης των οικιστικών οικοπέδων αυξάνεται από 0,20:1 σε 0,30:1, τηρουμένων των λοιπών προϋποθέσεων και των σχετικών αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου αναφορικά με την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ στην Κύπρο» και επισημαίνεται ότι «ο συντελεστής δόμησης που αναφέρεται στο παρόν κείμενο (πλην της περίπτωσης των γηπέδων γκολφ) είναι ο συντελεστής που καθορίζεται στο Σχέδιο Πολεοδομικών Ζωνών του κάθε Σχεδίου Ανάπτυξης»

Οι παρατυπίες: για κάποιο λόγο οι μπάλες του γκολφ αγαπούν τις προστατευόμενες περιοχές Natura
Διαπιστώνεται στην πορεία ότι σε διάφορες περιπτώσεις αναπτύξεων γηπέδων γκολφ, τέθηκαν ζητήματα νομοτυπίας των αναπτύξεων, αλλά και διαφόρων θεμάτων που χρήζουν προσοχής, με αναφορές και από την Ελεγκτική Υπηρεσία. Συγκεκριμένα στην Ετήσια Έκθεση 2008 και 2009, σημειώνεται το Τμήμα Περιβάλλοντος σε τρεις περιπτώσεις αιτήσεων για παραχώρηση άδειας ανάπτυξης γηπέδων γκολφ, οι εν λόγω αναπτύξεις βρίσκονται εντός «καθορισμένης περιοχής προστασίας του Δικτύου Natura 2000», κάτι το οποίο απαγορεύεται ρητά από την εξαγγελθείσα πολιτική για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ. Στη μια, μάλιστα, από τις τρεις περιπτώσεις, η ανάπτυξη «εμπίπτει εξ' ολοκλήρου μέσα σε περιοχή Natura 2000». Επισημαίνεται, δε ότι προχώρησαν καταγγελίες στην Ε.Ε. «με πιθανή παραβίαση της κοινοτικής νομοθεσίας» (Οδηγίας 2001/42/ΕΚ σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων) στην περίπτωση της πολιτικής για δημιουργία γηπέδων γκολφ, μεταξύ άλλων. Όπως σημειώνεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το 2008, «μέχρι σήμερα δεν έχει διεξαχθεί μελέτη που να τεκμηριώνει τον επιθυμητό αριθμό γηπέδων» και ότι ... «δεν έχει ετοιμαστεί στρατηγική περιβαλλοντική μελέτη αφού το Υπουργείο θεωρεί ότι η πολιτική για τα γήπεδα γκολφ δεν καλύπτεται από τον περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ή Προγράμματα Νόμο του 2005 (Ν.102(Ι)/2005). Η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου ανέφερε ότι για κάθε ανάπτυξη, για τη δημιουργία γκολφ ξεχωριστά, εκπονείται μελέτη επιπτώσεων στο περιβάλλον που αξιολογείται από την αρμόδια Περιβαλλοντική Αρχή.»

Οικολογική συνείδηση τέλος;
Η περίπτωση του γηπέδου γκολφ στην περιοχή Λίμνη-Πόλις Χρυσοχού, αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του επιφανειακού τρόπου με τον οποίο φαίνεται να αντιμετωπίζεται η γενικότερη πρακτική και στρατηγική για τα γήπεδα γκολφ. Συγκεκριμένα, το Τμήμα Περιβάλλοντος εκφράζει σαφώς τη θέση ότι δεν νομιμοποιείτο στην εξέταση των μελετών του έργου αφού σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (16.2.2005) «δεν είναι επιτρεπτή η χωροθέτηση γηπέδων γκολφ σε περιοχές NATURA 2000». Ενώ ζητήθηκε από τον αιτητή να διαφοροποιήσει τη χωροθέτηση αφαιρώντας δύο οπές από την περιοχή NATURA 2000, ο αιτητής ενέμεινε στη θέση του, με αποτέλεσμα το Τμήμα Περιβάλλοντος να προχωρεί μέχρι τις 22.1.2013 στην εξέταση της Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον. Η γνωμάτευση της περιβαλλοντικής αρχής μπορεί να χαρακτηριστεί ως καταπέλτης, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Το έργο όπως έχει προταθεί από τους αιτητές δεν διασφαλίζει ότι δεν θα επιφέρει αρνητικές μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα πιο σημαντικά είδη για τα οποία η περιοχή εντάχθηκε στο ΔίκτυοNATURA 2-που είναι τα δύο είδη θαλάσσιων χελώνων της Καρέτα Καρέτα και της Πράσινης Χελώνας, είδη τα οποία χαρακτηρίζονται ως είδη προτεραιότητας.. ενώ χαρακτηρίζονται διεθνώς ως κινδυνεύοντα ..Σημειώνεται ότι ο μεσογειακός πληθυσμός της Πράσινης Χελώνας χαρακτηρίζεται ως άμεσα κινδυνεύων..»

Μετά από εκστρατεία για συλλογή υπογραφών (http://www.change.org/petitions/cyprus-minister-of-internal-affairs-mr-socratis-hasikos-stop-the-development-of-the-limni-site-for-the-golf-course-and-villas-complex?utm_campaign=autopublish&utm_medium=facebook&utm_source=share_petition ), δημοσιεύθηκε η πρόθεση του υπουργού Εσωτερικών για διευρεύνηση του θέματος πιθανών παρεμβάσεων ώστε οι αρμόδιες υπηρεσίες «να επιληφθούν του θέματος». Ακόμα, αναμένεται το αποτέλεσμα της διερεύνησης, πέραν από την προκήρυξη διαγωνισμού για παροχή υπηρεσιών για το πρόγραμμα προστασίας των θαλάσσιων χελώνων που μοιάζει με την παροιμία «σκότωσ’ με, ν’αγιάσω».

Από την όλη πορεία του ζητήματος, όπως καταγράφεται χρονολογικά πιο κάτω, προκύπτει πως νοσεί σοβαρά….

Οι αρχικές καταγγελίες για διαπλοκή αποσιωποιήθηκαν με τα χρόνια, οι παρατυπίες και παράνομες επεμβάσεις σε προστατευόμενες περιοχές συνεχίζονται ακάθεκτες, οι διαφημίσεις των γηπέδων γκολφ συνεχίζονται απερίσπαστες, οι πώληση γης σε γεωργικές περιοχές και λευκές περιοχές (ΖΕΠ - NATURA 2000) αυξάνονται (http://www.top-properties.com/property/index.php?user=listproperties&countryhome=Cyprus&townhome=Paramali&sale=1 ) και επιπρόσθετα, σύμφωνα με την πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (Ιούνιος 2013) παρέχονται επιπρόσθετες πολεοδομικές διευκολύνσεις.

Πώς ξεκινησαν όλα ή μια πονεμένη ιστορία που μύριζε διαπλοκή σε διάφορες στροφές της διαδρομής
Όλα βασίστηκαν σε έρευνα προ εικοσαετίας, άρα με διαφορετικά δεδομένα, αλλά και υποχρεώσεις, πιέσεις ομάδων όπως οι ξενοδόχοι, αλλά και τοπικών αρχών με στόχο την 'ανάπτυξη', χωρίς αυτή να καθορίζεται συγκεκριμένα και να διασφαλίζει αειφορία ή έστω μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη. Παραγκωνίστηκαν όλες οι εκκλήσεις και εναλλακτικές προτάσεις, όπως και οι εισηγήσεις για ενημερωμένες και σύγχρονες μελέτες, οι οποίες θα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα τόσο των επιχειρηματικών μονάδων όσο και του περιβάλλοντος. Είναι προφανές ότι η καταστροφή που συντελείται είναι μη αναστρέψιμη για περιοχές υψίστης σημασίας και ταυτόχρονα, η οικονομική εξαπατηση των ντόπιων πληθυσμών, επίσης, αφού ολόκληρες περιοχές γεωργική γής πωλούνται για ψίχουλα ώστε να ενταχθούν σε μεγαλεπίβολες αναπτύξεις που αυτοματα λαμβάνουν καθεστώς οικιστικών αναπτύξεων. Είναι, επίσης, προφανές ότι οι συγκεκριμένες αναπτύξεις δεν διασφαλίζουν βιωσιμότητα αφού στοχεύουν αόριστα σε «ποιοτικό τουρισμό» και λεγεώνες γκολφέρ, χωρίς να συμβάλουν κατά το ελάχιστο στην όποια ανάπτυξη για έξοδο από την οικονομική κρίση προς όφελος του τοπικού πληθυσμού.

Τα θέματα διαπλοκής εγείρουν περαιτέρω υποψίες και ερωτήματα, αφού οι τόσες αντιδράσεις κυρίως την περίοδο 2004 - 2005, με κύριες αυτές των διαφόρων κρατικών τμημάτων, δεν φαίνεται να λήφθηκαν υπόψη - πέρα από τη διαφοροποίηση για άρδευση και ύδρευση των γηπέδων γκολφ και του περιβάλλοντος χώρου - όπως ούτε οι ανησυχίες που εκφράστηκαν για τις ευαίσθητες περιοχές και ειδικής προστασίας, αφού «τα εννέα από τα δέκα προτεινόμενα γήπεδα γκολφ τα οποία έχουν έλθει υπόψη μας βρίσκονται εντός ή συνορεύουν σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και κατά συνέπεια θα επηρεάσουν αρνητικά Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)». Επιπρόσθετα, η πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναφορικά με τα πολεοδομικά κίνητρα, φαίνεται να συμπληρώνει ή και να συνάδει με τις κατηγορίες του κ. Περδίκη κατά του κ. Λιλλήκα τότε, ως Υπουργου Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού. Εμφανώς, δεν προχώρησε το κράτος σε εξειδικευμένες μελέτες που να καθορίζεται η αναγκαιότητα και βιωσιμότητα τέτοιων αναπτύξεων, αλλά ούτε και καθορισμού του αριθμού που ενδείκνυται στην περίπτωση της Κύπρου, όπως φαίνεται και από τις σχετικής παρατηρήσεις που καταγράφονται στις ετήσεις εκθέσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.

Στο ενδιαφέρον ιστορικό πλαίσιο της πολιτικής ενθάρρυνσης της δημιουργίας γηπέδων γκολφ, αναφέρεται ανακοίνωση τύπου του κράτους με ημερομηνία 1 Ιουνίου, 2005 όπου σημειώνονται χαρακτηριστικά και αποκαλυπτικά:
«Η Κυπριακή Δημοκρατία διαμόρφωσε για πρώτη φορά Στρατηγική για τη δημιουργία γηπέδων γκολφ με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 1992. Το 1995 διαμορφώθηκε για πρώτη φορά πολιτική παροχής κινήτρων για τη δημιουργία γηπέδων γκολφ και το 1998 εγκρίθηκαν αναθεωρημένα κριτήρια αξιολόγησης αιτήσεων για τη δημιουργία γηπέδων γκολφ. Παρόλα αυτά, σε σχέση με την αδειοδότηση των υφιστάμενων γηπέδων γκολφ, τα οποία ανέρχονται σε τρία παραχωρήθηκαν από προηγούμενες Κυβερνήσεις, σε κάθε ξεχωριστή περίπτωση, παρεκκλίσεις και χαλαρώσεις, οι οποίες ακόμα και σήμερα υφίστανται κριτική για το εύρος, το είδος και τις επιπτώσεις τους. Η κατάσταση αυτή, η οποία φέρει εκ προοιμίου μαζί της την ανησυχία αδιαφανών διαδικασιών και παραχωρήσεων/κινήτρων που διαμορφώνονται για κάθε ξεχωριστή αίτηση ή επενδυτή, δεν υπήρξε ικανοποιητική, αντιμετώπισε σωρεία επικρίσεων και, τέλος, απέδειξε ότι τα κίνητρα που παρέχονταν μέχρι πρόσφατα δεν είχαν αποδώσει ή προσελκύσει ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες.
....
Το γεγονός πως ο αριθμός επιχειρηματιών που είναι σε θέση να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία των επιδιωκόμενων γηπέδων γκολφ δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος, είτε γιατί διαθέτουν την αναγκαία έκταση γης, είτε γιατί διαθέτουν τη χρηματοδοτική ικανότητα και τη δυνατότητα ανάληψης των προκυπτόντων επενδυτικών κινδύνων, είναι προφανές και ίσχυε και σε σχέση με την πολιτική που ίσχυε από το 1992, αλλά δεν πρέπει να μεταβάλλεται κακόβουλα σε ύποπτο γεγονός. Σε κάθε ευρωπαϊκό κράτος, οι επενδύσεις σε γήπεδα γκολφ γίνονται από μεγάλους επενδυτικούς οργανισμούς, που διαθέτουν τα αναγκαία χαρακτηριστικά και δυνατότητες για να εμπλακούν σε τέτοια εγχειρήματα και η παροχή ανάλογων κινήτρων με όσα προνοούνται στη νέα κυβερνητική πολιτική αποτελεί συνήθη προσέγγιση και στρατηγική επιλογή.»

Για να καταλήξει: «η διαφορετική άποψη ή η διαφωνία δεν μπορεί να δικαιολογεί την, κατά τα άλλα, αχρείαστη τάση «δημιουργίας» σκανδάλων».
Η συγκεκριμένη ανακοίνωση εκδόθηκε ως αποτέλεσμα άρθρου της εφημερίδας Πολίτης με τίτλο «Πατρίδα μόνο για λίγους», μετα την απόφαση για υιοθέτηση πολιτικής για γήπεδα γκολφ η οποια λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2004 (όπως αναφέρθηκε και σε προηγούμενο άρθρο της 2ηΑ - http://www.defterianaynosi.com/article.php?id=742), σύμφωνα με την οποία προνοείτο η δημιουργία 14 συνολικά γηπέδων γκολφ παγκύπρια. Το 2005, το Υπουργικό προχώρησε στην υιοθέτηση της «Νέας Πολιτικής για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ στην Κύπρο» όπως αυτή προέκυψε από σχετική μελέτη Τεχνικής Επιτροπής υπό την εποπτεία Υπουργικής Επιτροπής με τη συμμετοχή των Υπουργών Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, Εσωτερικών, Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Παιδείας και Πολιτισμού, και Συγκοινωνιών και Έργων. Το πρώτο γήπεδο γκολφ φαίνεται να λειτούργησε το 1994 (όπως αναφέρεται τουλάχιστον στη σχετική ιστοσελίδα -http://www.cyprusgolf.com/tsada.htm)

Τότε που ο Γιώργος (Περδίκης), τα είχε με το Γιώργο (Λιλλήκα)
Ταυτόχρονα, με το πιο πάνω δημοσίευμα και πριν από την υιοθέτηση της νέας πολιτικής από το Υπουργικό Συμβούλιο, το κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών μίλησε για περιβαλλοντικό σκάνδαλο με άμεση εμπλοκή του τότε υπουργού Εμπορίου, Γ. Λιλλήκα. Σύμφωνα με τις καταγγελίες η στρατηγική για δημιουργία γηπέδων γκολφ ήταν προσχεδιασμένη και στόχευε σε επικερδείς προοτπιτκές εκατομμυρίων για όσους πρόλβαν να αποκτήσουν τεράστιες εκτάσεις αγροτικής γης «έναντι πινακίου φακής» από τη μια, οι οποίες μετατρέπονταν ξαφνικά σε οικιστικές/ τουριστικές, ενώ ταυτόχρονα πίσω από την προώθηση της βιομηχανίας γκολφ βρισκόταν η εταιρεία δημοσίων σχέσεων του τότε Υπουργού.

Τροποποιήσεις και βελτιώσεις με έμφαση στην παροχή νερού
Το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Ιούνη του 2009, προχώρησε σε επαναπροσδιορισμό της πολιτικής για την ανάπτυξη και λειτουργία γηπέδων γκολφ, με τις βασικές πρόνοιες να αφορούν θέματα άδρευσης/ ύδρευσης ώστε να μην παραχωρείται καμιά ποσότητα νερού από κρατικά υδατικά και αποχετευτικά συστήματα και έργα, ενώ τίθεται και απαίτηση για ιδιωτικές μονάδες αφαλάτωσης με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά και τη δυνατότητα συνεργασίας μονάδων που γειτνιάζουν. Σημειώνεται ότι οι πρόνοιες δεν αφορούν υφιστάμενα και σε λειτουργία γήπεδα, όπως το «Τσάδα GOLF», τα οποία εξαιρούνται με την προϋπόθεση εξασφάλισης των ίδιων ποσοτήτων νερού που αγοράζονται από κρατικές πηγές ή καταβολή του κόστους στο Ταμείο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, διευκρινίζοντας ότι με αυτές τις απόψεις συμφωνεί και το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Επιπρόσθετα, στην εν λόγω απόφαση περιλαμβάνεται πρόνοια καταβολής τραπεζικής εγγύησης ύψους 2.5 εκ. προς όφελος της Κυπριακής Δημοκρατίας για πενταετή συντήρηση των γηπέδων (στην περίπτωση διαπίστωσης μη κανονικής ή μη συντήρησής του) που μπορεί να ενεργοποιείται εντός 66 χρόνων από την έκδοση της σχετικής άδειας οικοδομής και πρόνοια για ελάχιστο εμβαδόν (120 τ.μ.) των μεμονωμένων κατοικιών σε τέτοιες αναπτύξεις. Ταυτόχρονα, προνοείται το χρονικό διάστημα ανάπτυξης των γηπέδων γκολφ - τέσσερα χρόνια - που σε περίπτωση αδράνειας ή καθυστέρησης, η σχετική άδεια θα ανακαλείται. Γίνεται, επίσης, αναφορά, σε αμετάκλητη τραπεζική εγγύηση η οποία αφορά στις μονάδες αφαλάτωσης/ παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

Τον Αύγουστο του 2012, το Υπουργικό Συμβούλιο προχώρησε σε τροποίηση των παραγράφων άρδευσης/ ύδρευσης, διευκρινίζοντας ότι για σκοπούς άρδευσης επιτρέπεται η χρήση ανακυκλωμένου νερού από μονάδες τριτοβάθμιας επεξεργασίας λυμάτων εφόσον οι παραγώμενες ποσότητες το επιτρέπουν. Το ανακυκλωμένο νερό θα παραχωρείται στην τιμή αφαλατωμένου, ενώ τα έργα μεταφοράς του στην ανάπτυξη επιβαρύνουν τον επενδυτή, όπως και τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης του δικτύου μεταφοράς. Συγκεκριμένη αναφορά γίνεται στο γήπεδο γκολφ της εταιρείαςVicerio Holdings Ltd (St Elisabeth) στον Άγιο Αμβρόσιο Λεμεσού, οπόταν επιτρέπεται η ύδρευση από μονάδα αφαλάτωσης και άδρευση από ανακυκλωμένο νερό σύμφωνα με τις προαναφερθείσες πρόνοιες κοστολόγησης, ενώ η ύδρευση και άρδευση των γηπέδων της εταιρείας Cyprus Limni Resorts and Golfcources Plc (περιοχή Λίμνη-Πόλη Χρυσοχούς) θα υδρεύονται από το φράγμα Ευρέτου και αρδεύονται από ανακυκλωμένο νερό με την εταιρεία να αναλαμβάνει πλήρη ευθύνη για τα έξοδα μεταφοράς, λειτουργίας και συντήρησης του σχετικού δικτύου.

Η Περίπτωση της «ανάπτυξης» στο Χα Ποτάμι και το φράγμα που έπρεπε να κατεδαφιστεί: από παρανομία σε παρανομία, τελικά κάποια κυβέρνηση θα βρεθεί να την νομιμοποιήσει

Στην περίπτωση της ανάπτυξης στο Χα-Ποτάμι, κατασκευάστηκε παράνομα από το 1973, μικρό φράγμα, το οποίο επεκτάθηκε κοντά στο 2002-2003, ώστε να αρδεύει παρακείμενο γήπεδο γκολφ. Ενώ η πολεοδομική αρχή το 2006, εξέδωσε άδεια η οποία περιλάμβανε και επέμβασε σε κρατική γη, το Υπουργικό Συμβούλιο το 2008, απέρριψε την αίτηση της εμπλεκόμενης εταιρείας για παραχώρηση της κρατικής γης, ως εκ τούτου, η αρχική πολεοδομική άδεια θεωρείτο «ως μη χορηγηθείσα». Συνεπώς, κλήθηκε η εταιρεία από την Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου για να κατεδαφίσει το εν λόγω φράγμα, για το οποίο όπως φαίνεται και από την Έκθεση του Γραφείο Επιτρόπου Διοικήσεως, η περιβαλλοντική αρχή αντιτίθετο βάσει των Διεθνών Διακηρύξεων Στοκχόλμης και Ρίο (αρχές βιώσιμης ανάπτυξης και προστασία φυσικού περιβάλλοντος για διασφάλιση της αειφορίας). Όπως σημειώνεται στη σχετική έκθεση «Από την έρευνα διαπιστώθηκε, ότι οι προϋποθέσεις του νόμου δεν είχαν τηρηθεί ενώ οι αρμόδιες αρχές επέδειξαν, αδικαιολόγητα, αδράνεια στη λήψη μέτρων για την άρση της παρανομίας και την αποκατάσταση της νομιμότητας. Από την κατασκευή δε και λειτουργία του φράγματος προκαλούνταν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον της περιοχής, όπως επεσήμαναν οι αρμόδιοι φορείς. Με βάση τα πιο πάνω, η Επίτροπος εισηγήθηκε στις αρμόδιες αρχές (Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, Επαρχιακή Διοίκηση Πάφου) τη λήψη όλων των προβλεπόμενων μέτρων, για την άρση της παρανομίας και την αποκατάσταση της νομιμότητας. Μεταξύ αυτών και την ανάκληση της εκδοθείσας πολεοδομικής άδειας», ενισχύοντας με αυτό τον τρόποτην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Στις κατηγορίες του κ. Περδίκη για διαπλοκή, το όνομα του κ. Λιλλήκα και της εταιρείας του Marketways φιγουράριζε ως υπεύθυνη για την διαφημιστική εκστρατεία του γηπέδου γκολφ στο Χα-Ποτάμι, σημειώνοντας πιθανότητα αναβάθμισεις των εγκαταστάσεων με «σχεδόν 2 χιλιάδες κλίνες κατασκευάζοντας στον περιβάλλοντα χώρο επαύλεις και εξοχικά σπίτια».

Οι αντιδράσεις φαίνονταν έντονες από τον καθορισμό της στρατηγικής. Σε άρθρο του Αντώνη Μαρκίδη που δημοσιεύτηκε στον Πολίτη στις 16 Ιουλίου 2008, διαφαίνονται διάφορα ζητήματα επιπρόσθετα αυτών που αναφέρονται πιο πάνω με τις εκθέσεις των γραφείων Ελεγκτικής Υπηρεσίας και Επιτρόπου Διοικήσεως. Συγκεκριμένα Γίνεται αναφορά σε «φοβερές και συσσωρευμένες καταστροφικές συνέπειες στο περιβάλλον» αποδίδοντας δραματική έκκληση από πλευράς Υπουργείου Γεωργίας και Φυσικών Πόρων. Στο άρθρο γίνεται επίκληση εγγράφου μέσα από το οποίο υποδεικνύεται ότι «οι πλείστες των περιοχών που προτείνονται για κατασκευή γηπέδων γκολφ είναι ευάλωτες στο φαινόμενο της απερήμωσης» ενώ «..σύμφωνα με περιβαλλοντικές μελέτες που έχουν κατατεθεί στην Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου, περισσότερα από 17 εκατ. Τετραγωνικά μέτρα γης που ήταν σε γεωργική ζώνη ή ζώνες προστασία θα αλλοιωθούν. Χώρια, φυσικά, ότι θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό το οικοσύστημα ολόκληρων περιοχών, με καταστροφή ειδώ προστατευόμενης πανίδας, καταστροφή της σημαντικότερης περιοχής αναπαραγωγής χελώνων στην Κύπρο, περιοχών του Δικτύου Φύση 2000, κλπ..» Τα στοιχεία σημειώνεται ότι βασίζονται σε μελέτη που εκπονήθηκε για λογαριασμό του ΚΟΤ από την Cobham Resource Consultants. Η αναγκαιότητα στρατηγικής μελέτης για εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων επισημαίνεται και από τον κ. Κώστα Παπασταύρο σε συνέντευξή του στο μηνιαίο περιοδικό του Κυπριακού Ιδρύματος Προστασίας του Περιβάλλοντος στο τεύχος 5 Ιουνίου 2008.

Στο χορό των εκκλήσεων για αναθεώρηση και προειδοποιήσεων για δυσμενείς επιπτώσεις, είχε μπει και το Ταμείο Θήρας τονίζοντας για μια ακόμα φορά ότι «οι επιπτώσεις των γηπέδων γκολφ και των αναπτύξεων που τα συνοδεύουν δημιουργούν τεράστιες και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις», τονίζοντας ότι η προηγούμενη μελέτη είχε γίνει το 1992, άρα από αυτήν εξαιρούνταν υποχρεώσεις που απορρέουν από την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. (και άρα περιορισμοί που περιλαμβάνονται στο Δίκτυο NATURA 2000). Σημαντικό στοιχείο το οποίο φαίνεται να παραθέτει το Ταμείο Θήρας είναι ότι:
"Τα εννέα από τα δέκα προτεινόμενα γήπεδα γκολφ τα οποία έχουν έλθει υπόψη μας βρίσκονται εντός ή συνορεύουν σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές και κατά συνέπεια θα επηρεάσουν αρνητικά Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), σύμφωνα με την Οδηγία της Ε.Ε.

Στην επιστολή ο προϊστάμενος κατονομάζει τα γκολφ που θα καταστρέψουν ή θα επηρεάσουν αρνητικά αρκετές ΖΕΠ:
* Venus Rock Estates (Χα Ποτάμι)
* Λάκκος του Φράγκου (Χα Ποτάμι)
* Randi Golfers (Χα Ποτάμι)
* Cyprus Λίμνη Resorts
* Τσάδα Γκολφ
* Τσερκέζ Τσιφλίκ (περιοχή Ακρωτηρίου) * Παραμάλι
* Άγιος Αμβρόσιος (Ποταμός Παραμαλιού)
* Κάβο Γκρέκο»

Ειδικά για τις δύο περιπτώσεις στην περιοχή Παραμαλιού - Αγ. Αμβροσίου, και πάλι η γνώματευση του Τμήματος Περιβάλλοντος αποκαλύπτει τη σημασία της περιοχής, συνεπώς η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασής της χωρίς παρεμβολές, αλλά και το μέγεθος της απειλής κάτω από την οποία βρίσκεται η περιοχή με τη δημιουργία τέτοιων αναπτύξεων όπως τα γήπεδα γκολφ:

«Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ένα μωσαϊκό οικοτόπων αντιπροσωπευτικών της περιοχής οι οποίοι φιλοξενούν σημαντικά είδη χλωρίδας και πανίδας. Στην περιοχή εμφανίζονται ενδημικά σπάνια και απειλούμενα είδη, μερικά από τα οποία περιλαμβάνονται σε διεθνείς καταλόγους σπάνιων και απειλούμενων ειδών ή ακόμα και σε Παραρτήματα Οδηγιών της Ε.Ε. Οι αιτούμενενες αναπτύξεις ενδέχεται να επιφέρουν σοβαρές, ριζικές και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη μορφολογία, φυσιογνωμία, κλίματα, χαρακτήρα, αισθητική και βιολογική ποικιλομορφία της περιοχής... Η προτεινόμενη ανάπτυξη αναμένεται να έχει αρκετές πιέσεις σε ολόκληρη την περιοχή, με σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα καθώς και στα είδη που διαβιούν εκεί»

Στους τύπους οικοτόπων περιλαμβάνονται και δάση ελιάς και χαρουπιάς που περιλαμβάνεται σε Παράρτημα Ευρωπαϊκής Οδηγίας ως οικότοπος που απαιτεί το χαρακτηρισμό «ειδικές ζώνες διατήρησεις». Ταυτόχρονα, η περιοχή αποτελεί «αξιόλογο βιότοπο» για τη νησιωτική πέρδικα και φάσσα,  όπως και μεταναστευτικά είδη (κότσυφας, τσίκλα, σταρήθρα).

Η Παρούσα κατάσταση
Όπως αναφέρθηκε στα πλαίσια του κοινοβουλευτικού ελέγχου, από τον τέως υπουργό εμπορίου Ν.Συλικιώτη, η κατάσταση με τις αδειοδοτήσεις γηπέδων γκολφ είχε ως εξής:

«1. medgolf στο Τερσεφάνου. Εκδόθηκαν πολεοδομικές άδειες για την ανάπτυξη και τη μονάδα αφαλάτωσης.
2. New street valley στα Κούκλια. Εκδόθηκαν πολεοδομικές άδειες για την ανάπτυξη και μονάδα αφαλάτωσης.
3. Eagle Pine Golf στον Άγιο Αμβρόσιο - Παραμάλι. Ετοιμάζεται η πολεοδομική άδεια για την ανάπτυξη, ενώ εκδόθηκε η πολεοδομική άδεια για την μονάδα αφαλάτωσης.
4. Cyprus Limni Golf plc στην Πόλη Χρυσοχούς. Η διαδικασία για τη χορήγηση άδειας βρίσκεται σε εξέλιξη.
5. St. Elisabeth Golf στον Άγιο Αμβρόσιο. Η διαδικασία για τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας βρίσκεται σε εξέλιξη.
6. Λάκκος του Φράγκου στα Κούκλια. Ετοιμάζεται η πολεοδομική άδεια για την ανάπτυξη, ενώ εξασφαλίστηκε η πολεοδομική άδεια για τη μονάδα αφαλάτωσης.
7. Lantis Farm στην περιοχή Τσερκέζ Τσιφλίκ και Ασώματος. Η διαδικασία για τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας βρίσκεται σε εξέλιξη.
8. Minthis Hill στη Τσάδα. Η διαδικασία για τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας βρίσκεται σε εξέλιξη.
9. Alpha Panareti στην Άλασσα. Η αίτηση για αδειοδότηση απορρίφθηκε λόγω του υψηλού κινδύνου ρύπανσης του φράγματος Κούρρη.
10. Αγία Νάπα Forest Golf Ltd. Η άρδευση γίνεται με ανακυκλωμένο νερό από το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Παραλιμνίου - Αγίας Νάπας και η ύδρευση από την αφαλάτωση Δεκέλειας.
Προϋποθέσεις για αδειοδότηση
- Οι αιτητές υποβάλλουν τα αναγκαία σχέδια και στοιχεία, καθώς και τις αναγκαίες μελέτες οι οποίες στέλνονται στα αρμόδια τμήματα για εξέταση.
- Υποβάλλεται μελέτη επίπτωσης στο περιβάλλον.
- Μελέτη κυκλοφοριακών επιπτώσεων και κυκλοφοριακής διαχείρισης.
- Υποβάλλεται μελέτη υδροδότησης.»

Τα μπαλάκια με τα resorts των πλούσιων τουριστών και η εξαγοράσιμη γη - και το νερό-  των ιθαγενών: Αδιαφανείς διαδικασίες, αμέλεια καθήκοντος και παραβιάσεις χώρων οικολογικής σημασίας
Με όλα αυτά ως δεδομένα, φαίνεται ότι καταβλήθηκε κατά καιρούς συντονισμένη προσπάθεια ώστε τεράστιες εκτάσεις γης σε ευαίσθητες περιβαλλοντικά - και όχι μόνο - περιοχές να περιέλθουν στα χέρια συγκεκριμένων μεγαλοεπενδυτών, ενώ αυτή η προσπάθεια φαίνεται να εντείνεται σήμερα, και με το επιχείρημα της οικονομικής κρίσης, αλλά και την πίεση την οποία υπόκεινται μικρο-ιδιοκτήτες στους οποίους προβάλλονται επιχειρήματα ότι η ιδιοκτησία τους είναι άχρηστη ή δεν θα τύχει ανάπτυξης όταν βρίσκεται επί ή γειτνιάζει με ζώνες ειδικής προστασίας, ενώ στα χέρια μεγαλο-ιδιοκτητών αυτόματα αναβαθμίζεται και αποφέρει κέρδος - όπως και κάθε «αναπτυξιακό» έργο - αφού οι γεωργικές ζώνες, αποκτούν αυτόματα καθεστώς ειδικών αναπτύξεων μέσω της ένταξής τους στη δημιουργία γηπέδων γκολφ - και ότι άλλο περιλαμβάνει το κάθε μάστερ πλαν - ενώ παρατηρούνται υποσχέσεις στους ντόπιους για έσοδα μέσα από τουριστική ανάπτυξη.

Οι διαδικασίες επιλογής τόσο των χώρων δημιουργίας των γηπέδων γκολφ και παρελκομένων τους, όσο και των σχεδίων ανάπτυξης σε κάθε χώρο, δεν φαίνονται ιδιαίτερα διαφανείς, αφού μέσα από τη διαδικτυακή έρευνα που διεξήχθηκε, δεν παρουσιάστηκαν στοιχεία για αυτά τα θέματα, όπως π.χ. προκήρυξη προσφορών ή αρχιτεκτονικών διαγωνισμών στην περίπτωση που αφορούσε συγκεκριμμένη περιοχή. Τα κριτήρια επιλογής, όπως φαίνεται πιο πάνω, είναι γενικά και αρκετά αόριστα, ενώ όπως διαφάνηκε στην πορεία, οι «επενδυτές» λειτουργούν αυτόνομα και αυτόβουλα, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις υποδείξεις των αρμοδίων αρχών, αφού προφανώς συνεχίζουν την αρχική τους πορεία και σχεδιασμό μετά από ανάκληση αδειών, μη χορήγηση άδειας, καταγγελίες προς την Ε.Ε και άλλα. Ολιγωρία και ανευθυνότητα παρατηρείται και από πλευράς αρμοδίων αρχών οι οποίες προφανώς στερούνται συν τοις άλλοις και συντονισμού, αφού δεν παρατηρείται καμία προσπάθεια επίβλεψης για εφαρμογή των υποδείξεων και αποφάσεών τους, ενώ τρέχουν κατόπιν εορτής να διορθώσουν τις μη αναστρέψιμες ζημιές, όπως οι ίδιες τις είχαν χαρακτηρίσει.

Στο έγκλημα των γηπέδων γκολφ, οι ηθικοί αυτουργοί φαίνεται να είναι μια σωρεία αρμοδίων που με τις παραλείψεις και την αμέλεια καθήκοντός τους, προσπαθούν εδώ και χρόνια όχι μόνο να αποσιωπήσουν τις πράξεις και τα έργα τους, αλλά και να προβάλουν ως ευλογία το έγκλημά τους. Ποιός θα πληρώσει το πρόστιμο για παρεμβάσεις στις τόσες περιοχές NATURA 2000, όταν προχωρήσουν οι καταγγελίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Ή και πάλι θα τεθούν εκβιαστικά θέματα κατάρρευσης της οικονομίας του τόπου, όπως ακριβώς και στην περίπτωση των τραπεζών;

Πηγές:
Α/Π 2169/2007, ημερ. 10 Σεπτεμβρίου 2008, κατά της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος και του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως. – Χα Ποτάμι - http://www.ombudsman.gov.cy/Ombudsman/Ombudsman.nsf/All/624CEA5B0084D15EC225753E003881C5/$file/%CE%A3%CE%A5%CE%9D%CE%9F%CE%A0%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%20%CE%A3%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85%202008.pdf?OpenElement

Αναφορικά με δημοσίευμα για την πολιτική ενθάρρυνσης της δημιουργίας γηπέδων γκολφ - http://www.cyprus.gov.cy/moi/pio/pio.nsf/6645bc8e70e73e2cc2257076004d01c1/d266f9f82289857ac2257013004226fa?OpenDocument&print

AΔΕΙΕΣ ΓΙΑ ΓΗΠΕΔΑ ΓΚΟΛΦ - http://prima.com.cy/news/permalink/62657.html?VivvoSessionId=126886a66accb565831925c1c38fb405

Σχέδιο Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων για σκοπούς ανάκαμψης της αναπτυξιακής δραστηριότητας στην Κύπρο - http://www.moi.gov.cy/moi/moi.nsf/All/0D1F37FE03955268C2257B7F0056BA50?OpenDocument&print

Το Ταμείο Θήρας ζητά να μην προχωρήσει η δημιουργία 14 γηπέδων γκολφ  - http://kynigos.com/Forums/tabid/317/forumid/21/threadid/2311/scope/posts/Default.aspx

Επαναπροσδιορισμός της πολιτικής για τα γήπεδα γκολφ, Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου 4 Νοεμβρίου 2009 - http://www.mof.gov.cy/mof/gpo/gpo.nsf/All/501BEA6531DDC49EC2257664003095F8/$file/PAR.%20IV%20MEROS%20I%20Ar.4214%204.11.09.pdf

Προώθηση πολιτικής για την ανάπτυξη γηπέδων γκολφ στην Κύπρο  - Υδροδοτηση αναπτύξεων γηπέδων γκολφ, Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου 30 Αυγούστου 2012 http://www.mof.gov.cy/mof/gpo/gpo.nsf/All/FB5445949DB2CB2AC2257B05003704CF/$file/4348%20%201%202%202013%20%20PARARTIMA%20%204o%20%20MEROS%20%20I.pdf

Τουρισμός Γκολφ - http://www.visitcyprus.com/media/Downloads/Strategy/cto_stratigiki_2011-2015.pdf

Τα γήπεδα γκολφ - http://pousounefkopoupaeis.blogspot.com/2007/12/blog-post_13.html

Δώστε μας πίσω τις περιουσίες μας - http://www.alithia.com.cy/antiparatheseis/item/3932-%CE%B4%CF%8E%CF%83%CF%84%CE%B5-%CE%BC%CE%B1%CF%82-%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CF%84%CE%B9%CF%82-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%82.html

Κύπρος το νησί των γκολφ - http://www.apafinearms.com/wp-content/uploads/2013/02/TEYXOS-6-4.pdf

ΥΠ. Γεωργίαςς: Να αναβληθεί για μήνες η εξέταση αιτήσεων S.O.S. για τα γκολφ
Δραματική έκκληση να σταματήσει κάθε τι για τα γήπεδα γκολφ απευθύνει το Υπουργείο Γεωργίας και Φυσικών Πόρων και ζητά τη διεξαγωγή στρατηγικής μελέτης http://www.skyscrapercity.com/showthread.php?t=571143&page=6

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞH TOY MHNA: Πόσο αειφόρα είναι τα γήπεδα γκολφ για την Κύπρο; O κ. Γιάννος Αναστασίου και o κ. Κώστας Παπασταύρου μιλούν με την Κωνσταντία Αχιλλέως - http://www.conservation.org.cy/newsletter/volume5_interviews.html

Γνωμάτευση με βάση το Άρθρο 13 του Περί της Εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από ορισμένα έργα Νόμου Ν. 140(Ι)/2005 – ΜΕΕΠ για τη δημιουργία γη[έδου γκολφ (parcel A και B) της εταιρείας Cyprus Limni Resorts & Golf courses Plc στην περιοχή «Λίμνη» στην Πόλη της Χρυσοχούς - http://www.moa.gov.cy/moa/environment/environment.nsf/All/489ABC63E867176CC2257B050049CCA0/$file/GN2009_062_02_01.pdf

https://athens.indymedia.org/front.php3?lang=en&article_id=251181

Γνωμάτευση σε σχέση με αίτηση για κατασκευή και λειτουργία γηπέδου γκολφ με οικιστική ανάπτυξη, βιολογικού σταθμού και αγωγού μεταφοράς αφαλατωμένου νερού από την περιοχή Χα-Ποτάμι για την ανάπτυξη Eagle Pine Golf Resort στην περιοχή Παραμαλιου-Αγ.Αμβροσίου-Σωτήρας, με βάση το άρθρο 13 του Νόμου 140(Ι)2005 περί της Εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από ορισμένα έργα - http://www.moa.gov.cy/moa/environment/environment.nsf/0/FD059660E98D8A93C2257904002DE446/$file/67-2008.pdf

Ετήσια Έκθεση Ελεγκτικής Υπηρεσίας 2008, 2009, 2010

Επαναπροσδιορισμός της πολιτικής για τα γκολφ στην Κύπρο - http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=4988&Itemid=85

Η περίπτωση του γηπέδου γκολφ στην περιοχή Λίμνη-Πόλις Χρυσοχού, αποτελεί άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του επιφανειακού τρόπου με τον οποίο φαίνεται να αντιμετωπίζεται η γενικότερη πρακτική και στρατηγική για τα γήπεδα γκολφ. Συγκεκριμένα, το Τμήμα Περιβάλλοντος εκφράζει σαφώς τη θέση ότι δεν νομιμοποιείτο στην εξέταση των μελετών του έργου αφού σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (16.2.2005) «δεν είναι επιτρεπτή η χωροθέτηση γηπέδων γκολφ σε περιοχές NATURA 2000». Ενώ ζητήθηκε από τον αιτητή να διαφοροποιήσει τη χωροθέτηση αφαιρώντας δύο οπές από την περιοχή NATURA 2000, ο αιτητής ενέμεινε στη θέση του, με αποτέλεσμα το Τμήμα Περιβάλλοντος να προχωρεί μέχρι τις 22.1.2013 στην εξέταση της Μελέτης Δέουσας Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον. Η γνωμάτευση της περιβαλλοντικής αρχής μπορεί να χαρακτηριστεί ως καταπέλτης, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Το έργο όπως έχει προταθεί από τους αιτητές δεν διασφαλίζει ότι δεν θα επιφέρει αρνητικές μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα πιο σημαντικά είδη για τα οποία η περιοχή εντάχθηκε στο ΔίκτυοNATURA 2-που είναι τα δύο είδη θαλάσσιων χελώνων της Καρέτα Καρέτα και της Πράσινης Χελώνας..

---

[1] http://2ha-cy.blogspot.com/2016/07/blog-post_0.html

[2] http://www.philenews.com/el-gr/eidiseis-topika/43/320479/schediasmoi-gia-xenodocheia-sta-gkolf-tis-limnis?vid=#sthash.zXxSuG1v.dpuf 

[3] http://dialogos.com.cy/blog/megali-kapsa-gia-to-diktio-natura/#.V3UYu_krJhE

[4] https://www.scribd.com/doc/200219388/%CE%A4%CE%B5%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82-67-%CE%94%CE%AD%CF%86%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7-%CE%91%CE%BD%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7-26-%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%BF%CF%85-3-%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85-2013