Μια αποδόμηση των, ακόμα και μέχρι και σήμερα, προσπαθειών συγκάλυψης – αποσιώπησης των σκανδάλων και των ευθυνών των τραπεζών: ένας ρητορικός λόγος που καμώνεται ότι δεν κατανοεί ούτε την ανάγκη για λογική συνέπεια σε ένα επιχείρημα, ούτε το ότι τα τεκμήρια πρέπει να είναι σχετικά με το αντικείμενο υπό διερεύνηση και όχι «κέραμοι και πλίνθοι ατάκτως τοποθετημένοι»

Λήψις του ζητουμένου και άλλες τραπεζικές εμμονές: Απάντηση στον Αλέξανδρο Μιχαηλίδη

Πάμπος Παπαγεωργίου,

Stockwatch, January 25th, 2016

Στην έκδοση του «Φιλελευθέρου» ημερομηνίας 17 Ιανουαρίου 2016 καθώς και στη Stockwatch την επομένη, ο Αλέξανδρος Μιχαηλίδης κάνει αναφορά σε απόσπασμα της ομιλίας μου για τους προϋπολογισμούς.  Μου αποδίδει εμμέσως και με τη χρήση εισαγωγικών μια θέση που δεν υποστήριξα και θεωρεί ότι καταρρίπτει τη θέση αυτή με ένα τυπικό συλλογιστικό σφάλμα λήψεως του ζητουμένου.  Στο τέλος παραθέτει και ένα κατάλογο κοινοτοπιών για να δείξει πως «η άποψη ότι φταίνε μόνο οι τράπεζες είναι επικίνδυνη». (Άποψη που ασφαλώς δεν ασπάζομαι και δεν γνωρίζω κανένα να την ασπάζεται).

Ο τίτλος του κειμένου του είναι «Το φταίνε μόνο οι τράπεζες είναι επικίνδυνο».  Τη δήλωση «φταίνε μόνο οι τράπεζες» τη βάζει σε εισαγωγικά στην ίδια παράγραφο στην οποία παραθέτει ένα απόσπασμα από την ομιλία μου για τον προϋπολογισμό του 2016.  Το απόσπασμα, όπως το παραθέτει έχει ως εξής:

«Tο παραμύθι περί δημοσιονομικής κρίσης κατέρρευσε όταν διορθώθηκαν τα δημόσια οικονομικά και δεν λύθηκαν τα προβλήματα».

Το πιο πιθανόν είναι ότι το απόσπασμα αυτό ο Α. Μιχαηλίδης το πήρε από τη δημοσιογραφική κάλυψη της ομιλίας μου και το έβαλε σε εισαγωγικά χωρίς να μπει στον κόπο να τη διαβάσει. Τούτο γίνεται εμφανές αν κανείς διαβάσει το σχετικό κείμενο της ομιλίας το οποίο λέει το εξής:

«Βεβαίως, το παραμύθι περί δημοσιονομικής κρίσης κατέρρευσε λογικά όταν διορθώθηκαν τα δημόσια οικονομικά και δεν λύθηκαν τα προβλήματα μας.  Αντίθετα, έγιναν χειρότερα διότι οι αιτίες τους δεν ήταν τα δημόσια οικονομικά όσο προβληματικά και να ήταν».

Ακολούθως, διαπράττει ένα συλλογιστικό σφάλμα λήψεως του ζητουμένου καθώς λαμβάνει ως δεδομένο αυτό που οφείλει να αποδείξει.  Λέει συγκεκριμένα:

«Που είναι το πρόβλημα σε αυτό το επιχείρημα; Αν πάθετε καρκίνο από παθητικό κάπνισμα επειδή οι συνάδελφοι βουλευτές σας καπνίζουν σε κλειστό χώρο, πιστεύετε ότι θα φύγει ο καρκίνος όταν θα εφαρμόζονται οι νόμοι και δεν θα υπάρχει κάπνισμα σε κλειστό χώρο; Το κάπνισμα θα σταματήσει αλλά ο καρκίνος θα έχει μείνει.  Μπορώ να σκεφτώ πολλά τέτοια παραδείγματα όπου ένα κακό αποτέλεσμα δεν αντιστρέφεται όταν η πηγή του κακού που το προκάλεσε παύει να υπάρχει».

Αντί να αποδείξει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι «καρκίνος» κατά τη φρασεολογία του και «πηγή του κακού», παίρνει ως δεδομένο ότι αυτό συμβαίνει.  Η διάψευση του ψευδοεπιχείρηματος του είναι λογικά αδύνατη καθώς αν έχουμε δημοσιονομικό έλλειμμα αυτό είναι απόδειξη ότι το έλλειμμα είναι καρκίνος, αν όμως έχουν διορθωθεί τα δημόσια οικονομικά πάλι το δημοσιονομικό έλλειμμα είναι το κακό, απλώς δεν το βλέπουμε.  Επιπλέον της λήψης του ζητουμένου, αδυνατεί να αντιληφθεί τη διαφορά ανάμεσα στο συνέπειες μιας ενέργειας (πχ καρκίνος εξαιτίας της έκθεσης στον καπνό) και τη σχέση κατά την οποία η παρουσία ή απουσία ενός παράγοντα συνεπάγεται την παρουσία ή απουσία και του άλλου παράγοντα (πχ κουράζομαι επειδή τρέχω, όταν σταματήσω να τρέχω θα σταματήσω να κουράζομαι).  Πρακτικά, αν δεν ίσχυε αυτή η διάκριση, χώρες οι οποίες αντιμετώπισαν κάποτε δημοσιονομικό πρόβλημα δεν θα μπορούσαν ποτέ να ανακάμψουν.

Σημειώνω επίσης ότι στη συλλογιστική του κατασκευή στην οποία νομίζει ότι έχει καταρρίψει τον ισχυρισμό μου κάνει αναφορά σε βουλευτές που καπνίζουν σε κλειστό χώρο.  Νομίζει ότι έτσι πουλά πνεύμα παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι ο βουλευτής ο οποίος δημιούργησε επεισόδιο το οποίο συμπεριελάμβανε και κάπνισμα σε κλειστή αίθουσα ανήκει στη δική του παράταξη, στο κόμμα του οποίου τις ιδεοληψίες σταθερά διακονεί.

Στην ομιλία μου στη βουλή χαιρέτισα το γεγονός ότι ο υπουργός οικονομικών έκανε αναφορά στον ρόλο που διαδραμάτισαν οι τράπεζες και ο χρηματοοικονομικός τομέας στην κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας.  Ανάφερα όμως ότι η παραδοχή αυτή έλειπε για χρόνια από τη ρητορική του ΔΗΣΥ και των συμμάχων του.  Τεκμηρίωσα τον ισχυρισμό μου με αναφορές στις εκθέσεις του ΔΗΣΥ για τους προϋπολογισμούς προηγούμενων χρόνων. Εν πάση περιπτώσει, όποιος ενδιαφέρεται να διαβάσει την ομιλία αυτή, μπορεί να τη βρει στη σελίδα μου στο Facebook.  Θα μπορέσει έτσι να κρίνει και τους ισχυρισμούς του Α. Μιχαηλίδη ο οποίος ασκεί κριτική σε ένα κείμενο το οποίο προφανώς δεν έχει διαβάσει.

Κάνει όμως και κάτι άλλο ο κ. Μιχαηλίδης.  Από κεκτημένη ίσως ταχύτητα αναπαράγει την προσπάθεια συγκάλυψης της τραπεζικής κρίσης και μεταφοράς του προβλήματος αλλού. Προσέξετε πως με χίλια ζόρια παραδέχεται ότι μπορεί να υπήρξε κάποιο πρόβλημα και στον τραπεζικό τομέα.  Γράφει «δεν ήταν μόνο τα λάθη και οι παραλείψεις συγκεκριμένων τραπεζιτών και συνεργατιστών που οδήγησαν στην κρίση».   Η τεράστια και συνεχής πιστωτική επέκταση, η ανύπαρκτη εταιρική διακυβέρνηση, η συγκάλυψη και συνέργεια από πλευράς του «επόπτη» στην έμμεση και κατόπιν εορτής παραδοχή του κ.  Μιχαηλίδη δεν υπάρχουν. Υπάρχουν μόνο «λάθη και παραλείψεις συγκεκριμένων τραπεζιτών και συνεργατιστών».  Άντε καλέ! Κάνουν και οι καλύτεροι τραπεζίτες στον κόσμο λάθη;

Παραθέτει μετά έναν κατάλογο με διάφορες κοινοτοπίες για να τεκμηριώσει ότι «δε φταίνε μόνο οι τράπεζες».  Ανησυχεί, λέει, για τις δαπάνες για τα επόμενα πέντε(+) χρόνια, την ανταγωνιστικότητα, τη γραφειοκρατία, ειδικά για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ανησυχεί επίσης γιατί «το πολιτικοοικονομικό περιβάλλον στο οποίο λειτουργούσαν οι τραπεζίτες δεν δείχνει να έχει αλλάξει» διότι, «ενδεικτικά», όπως λέει ο ίδιος μεταξύ άλλων, «η αναβάθμιση της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας θα έπρεπε να είχε συνδυαστεί με διορισμούς ανεξάρτητους από κομματικούς μηχανισμούς».

Δεν καταλαβαίνω τη σχέση μπορεί να έχει η ΕΔΥ με τους προσφιλείς στον κ. Μιχαηλίδη τραπεζίτες. Πέραν αυτής της ασυναρτησίας όμως δεν έχω πρόβλημα να συμφωνήσω με τις κοινοτοπίες που καταγράφει, αν και αυτές παρατίθενται χωρίς εξήγηση, κατάταξη και αξιολόγηση.

Συμφωνώ μαζί του ότι δε φταίνε μόνο οι τράπεζες, έστω και αν μου καταλογίζει αυτή τη θέση. Θα πρόσθετα όμως ότι φταίει και το γεγονός ότι οι περισσότεροι επιχειρηματίες δεν επενδύουν μεγάλο μέρος των κερδών τους, ότι το κράτος Δικαίου είναι ελλιπές, ότι οι εργασιακές σχέσεις απορρυθμίζονται συνεχώς υπέρ των εργοδοτών, ότι το βαθύ κράτος ήταν και είναι ανεξέλεγκτο και ληστρικό και πολλά άλλα τα οποία ο κ. Μιχαηλίδης μάλλον δεν πρόκειται να συμπεριλάβει στους καταλόγους του.

Του Πάμπου Παπαγεωργίου, βουλευτή Κερύνειας, ΑΚΕΛ.

 Κάνει όμως και κάτι άλλο ο κ. Μιχαηλίδης.  Από κεκτημένη ίσως ταχύτητα αναπαράγει την προσπάθεια συγκάλυψης της τραπεζικής κρίσης και μεταφοράς του προβλήματος αλλού. Προσέξετε πως με χίλια ζόρια παραδέχεται ότι μπορεί να υπήρξε κάποιο πρόβλημα και στον τραπεζικό τομέα….  Η τεράστια και συνεχής πιστωτική επέκταση, η ανύπαρκτη εταιρική διακυβέρνηση, η συγκάλυψη και συνέργεια από πλευράς του «επόπτη» στην έμμεση και κατόπιν εορτής παραδοχή του κ.  Μιχαηλίδη δεν υπάρχουν… Κάνουν και οι καλύτεροι τραπεζίτες στον κόσμο λάθη;