Η πτώση του Ρίκκου: Όταν ο «καθαρός ουρανός» που «αστραπές δεν φοβάται», καταλήγει σε τυφώνα με ουράνια τόξα

Μια ιστορική στιγμή και για την Κύπρο ως αυτό που λέμε δημοκρατία, αλλά και για τα νομικά ζητήματα και κυρίως αυτά της διαφθοράς και διαπλοκής, των τζακιών και των κατεστημένων, λευκωσιάτικων, λεμεσιανών ή  άλλων τοπικιστικών που μπορεί σε κάποιο βαθμό, έστω και μικρό, να αποτέλεσει ένδειξη για το δικαστικό σύστημα ότι μπορεί τελικά ίσως να υπάρχει μια μικρή πιθανότητα για ψήγματα εμπιστοσύνης. Ταυτόχρανα, ίσως αποτελεί μια σοβαρή ένδειξη  της δύναμης της λαϊκής αμφισβήτησης που επικυριαρχεί τον τελευταίο καιρό και εκφράζεται στη δημόσια σφαίρα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά με κάθε πιθανό και δυνατό τρόπο.

Η απόφαση του δικαστικού συμβουλίου για παύση  του Ρίκκου Ερωτοκρίτου, αποτελεί πλέον γεγονός. Τελικά, ένα από αυτά που μάθαμε μέσα από αυτή τη διαδιασία είναι ότι λμόλις ακουστεί η φράση «καθαρός ουρανός, αστραπές δεν φοβάται», όταν δούμε διασκέψεις τύπου από εμπλεκόμενους και «διαφημίσεις» σε εφημερίδες για την αθωότητα αξιωματούχους που κατηγορούνται για διαφθορά και διαπλοκή, τότε το πράγμα .... βρωμάει. Πολύ μάλιστα.

Καθαρά και μόνο για την ιστορία, να θυμίσουμε τη σκανδαλολογία και στρατηγική μετατόπισης που αποπειράθηκε τις πρώτες μέρες μετά το πόρισμα Καλλή και τη διαδικασία κατάθεσης αιτήματος παύσης του Ρίκκου Ερωτοκρίτου, μέσα από μια προσπάθεια συνέχισης της «δίκης μέσω πρωτοσέλιδων» όπως συνηθιζόταν, με τη συμβολή της αστυνομίας ως πρώτος κομπάρσος. Είχε φυσικά προηγηθεί η στρατηγική της απειλής, η οποία ουδόλως απέδωσε. Με το πλέον «All times classic ύφος ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου είχε πει τη φράση «... όταν θα ανοίξω το κεφάλαιο του ΑΚΕΛ...» απειλώντας δημόσια την Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η οποία κλήθηκε σε τηελοπτική εκπομπή για να σχολιάσει τις καταγγελίες για διαπλοκή και δωροδοκία του Ρίκκου, τις πρώτες μέρες που ο Κοιλιάρης της Κεντρικής Τράπεζας προσπαθούσε να τυλίξει σε μια κόλλα χαρτί τη Χρυστάλλα Γιωρκάτζη και όπως τελικά αποδείχθηκε κατέδωσε το Ρίκκο Ερωτοκρίτου. Ήταν τότε που το παρακράτος φάνηκε να ... σπουρτά (όπως έγραψε χαρακτηριστικά ο Θανάσης Αθανασίου). Ήταν τότε που άρχισε να ξετυλίγεται το κουβάρι της διαπλοκής με το σκάνδαλο της Providencia ,  αλλά να εκφράζονται και τα .... παράπονα των ... εσωτερικών εταίρων που δεν είχαν ενημερωθεί για το κούρεμα καταθέσεων και έχοντας πρόσβαση σε σημαντικά στοιχεία μπορούσαν να εκβιάσουν για να τη βγάλουν καθαρή και γι΄ αυτό το λόγο ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου ως ένας από αυτούς έδωσε εμφαντικά το προειδοποιητικό σήμα. Ταυτόχρονα, όμως, άρχισε να ξετυλίγεται και το κουβάρι των στημένων δικών, τόσο μέσα από τις απειλές που εκτόξευσε ο Ρίκκος ενάντια στην Ειρήνη Χαραλαμπίδου, όσο και του τραγικού χορού των υπερασπιστών του Ρίκκου. Διαφάνηκε, επίσης, και η γενικότερη στάση του τότε βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, απέναντι σε υποθέσεις που αναλάμβανε που ήταν στη βάση τους ποινικές, και σε κάποιες περιπτώσεις συνδέονταν και με τις έρευνες της γενικής εισαγγελείας για την κατάρρευση της οικονομίας. Όπως είχε διαφανεί, ο ρόλος που απέκτησε ο Ρίκκος με το διορισμό του στη Γενική Εισαγγελεία δεν ουδόλως απείχε από την περίοδο του μακαρθισμού σε μια άλλη χώρα σε άλλη ήπειρο, που αν απλώς ονόματα και ημερομηνίες απαληφθούν θυμίζει Κύπρο επί Ρίκκου σε σημείο που τρομάζει.

Η απόφαση

Η πολυαναμενόμενη απόφαση, ήρθε την Πέμπτη, 24 Σεπτεμβρίου 2015. Αντίθετα με την περίοδο του θεάματος δεν υπήρξαν στιγμή προς στιγμή ανταποκρίσεις, έκτακτη ειδησιογραφία, συνεντεύξεις τύπου και λοιπά χαριτωμένα. Από αυτή την άποψη ήταν μια ακόμα αποκαλυπτική στιγμή των κυπριακών ΜΜΕ.  Ακόμα και η επιλογή των τίτλων ήταν ενδιαφέρουσα: «Καθαίρεση κι «εξοστρακισμός» του Ρίκκου Ερωτοκρίτου» για το Φιλελεύθερο, «Εκτός Νομικής Υπηρεσίας ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου», «Oμόφωνα οι 12 - Παύση Ρίκκου Ερωτοκρίτου από τα καθήκοντά του αποφάσισε το Συμβούλιο του Ανωτάτου Δικαστηρίου- Στο ΕΔΑΔ προσφεύγει ο Ρίκκος» η Μάχη, «Με την επιστροφή του ΠτΔ η παύση του Ρίκκου», «Παύση του Ρίκκου Ερωτοκρίτου από τα καθήκοντα του αποφάσισε το Συμβούλιο του Ανωτάτου» το ΚΥΠΕ, αναφέρονται ενδεικτικά. Όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς η ουσία της απόφασης απουσιάζει από τους τίτλους των ειδήσεων:

«Η ανάρμοστη συμπεριφορά του Καθ΄ ου η αίτηση, σύμφωνα με τον Αιτητή, αναγράφεται στην έκθεση νομικών θέσεων και γεγονότων, η οποία συνοδεύει την αίτηση, και ουσιαστικά συνίσταται: (α) Σε δηλώσεις και ενέργειες του Καθ΄ ου η αίτηση οι οποίες έλαβαν χώραν στις 14.4.2015, το απόγευμα σε δημοσιογραφική διάσκεψη με άμεση και παγκύπρια τηλεοπτική κάλυψη στην οποίαν προέβη ο Καθ΄ ου η αίτηση και σε άλλες δηλώσεις, πράξεις και ενέργειες του, οι οποίες έλαβαν χώραν μεταξύ 14.4.2015 και 23.4.2015. Σύμφωνα με την αίτηση, μετά την ανακοίνωση από τον Αιτητή, συνοπτικά, των πορισμάτων της έρευνας Ποινικού Ανακριτή, ο οποίος είχε διοριστεί από τον Αιτητή για να εξετάσει πιθανή διάπραξη, από τον Καθ΄ ου η αίτηση, του ποινικού αδικήματος του δεκασμού δημοσίου λειτουργού και του ποινικού αδικήματος της δωροληψίας, ο Καθ΄ ου η αίτηση, στην προαναφερόμενη δημοσιογραφική διάσκεψη της 14.4.2015, κατηγόρησε τον Αιτητή, χωρίς να παρουσιάσει οποιαδήποτε στοιχεία και/ή παρουσιάζοντας ψευδή και/ή παραπλανητικά στοιχεία, δημόσια, για δεκασμό και αθέμιτο επηρεασμό, επειδή ανέστειλε, κατά τον ισχυρισμό του, χωρίς να δώσει εξηγήσεις, ποινική υπόθεση το 2013, η οποία είχε ενωρίτερα προωθηθεί με οδηγίες του Καθ΄ ου η αίτηση (η υπόθεση αυτή στη συνέχεια θα αναφέρεται ως υπόθεση Providencia). Καταλογίζεται ακόμη στον Καθ΄ ου η αίτηση ότι αναξιοπρεπώς και απαξιωτικά, δημόσια, κατήγγειλε, μεταξύ άλλων, τον Αιτητή ότι ολιγώρησε στην προώθηση 4 ποινικών διαδικασιών για τα θέματα της οικονομίας και ότι ο ίδιος ο Καθ΄ ου η αίτηση ήταν ο μοναδικός που προσπάθησε να προωθήσει τις υποθέσεις αυτές. Περαιτέρω κατηγόρησε άλλα πρόσωπα, Αξιωματούχους του Κράτους, πρώην Αξιωματούχους και δικηγόρους ως πιθανώς εμπλεκόμενους σε αξιόποινες πράξεις. Επιπρόσθετα καταλογίζεται στον Καθ΄ ου η αίτηση ότι στην προαναφερόμενη διάσκεψη, δημόσια, ζήτησε να ανοιχθούν οι τραπεζικοί λογαριασμοί σε όποια χώρα και αν βρίσκονται, μεταξύ άλλων, του Αιτητή. Ζήτησε, ακόμη, άμεση διερεύνηση του Αιτητή, από την Αστυνομία»

Ούτε καθαιρείτο, ούτε εξοστρακιζόταν, ούτε απλώς παυόταν από τα καθήκοντά του ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου. Μετά από εκδίκαση, διαπιστωνόταν ότι ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου «Για τους προαναφερόμενους λόγους κρίνουμε τον Καθ΄ ου η αίτηση υπόλογο ανάρμοστης συμπεριφοράς σύμφωνα με το Σύνταγμα και επομένως ως υποκείμενο σε άμεση απόλυση από τα καθήκοντα του» τονίζοντας ταυτόχρονα ότι η διαδικασία αποσκοπούσε « [..]στην προστασία του κοινού «….. με την υιοθέτηση αυστηρού επιπέδου δικαστικής συμπεριφοράς για να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη του στην ακεραιότητα, κύρος και ανεξαρτησία του δικαστικού συστήματος.», αφού «Τέτοια συμπεριφορά εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους να περιαγάγει το αξίωμα και τους Θεσμούς, γενικότερα, σε ανυποληψία» μιας και είναι «συμπεριφορά που, αντικειμενικά κρινόμενη, τον καθιστά ανίκανο για επιτέλεση των υψηλών καθηκόντων του και, στα μάτια τρίτων, είναι εύλογη η αντίληψη ότι τέτοια συμπεριφορά τον καθιστά ακατάλληλο να συνεχίσει να επιτελεί τα υψηλά του καθήκοντα με επάρκεια και προς το δημόσιο συμφέρον, το οποίο το αξίωμα του προορίζεται να υπηρετεί», επισημαίνοντας μάλιστα ότι το γεγονός ότι απολογήθηκε απλώς συνέτεινε επιπλέον στο αβάσιμο των κατηγοριών που είχε εκτοξεύσει «η προαναφερόμενη συμπεριφορά του Καθ΄ ου η αίτηση, η οποία εκδηλώθηκε με δημόσιες, αβάσιμες και σοβαρές καταγγελίες για διάπραξη σοβαρών ποινικών και άλλων αδικημάτων από τον Αιτητή, για τις οποίες τελικά απολογήθηκε, συνιστά ανάρμοστη συμπεριφορά». Επιπρόσθετα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και διαπιστώσεις όπως:

«Το δημόσιο συμφέρον, αναφορικά με τη δίωξη ή μή δίωξη προσώπων, κρίνεται από το Γενικό Εισαγγελέα και μάλιστα, σύμφωνα με τη νομολογία, δεν υπόκειται σε δικαστικό έλεγχο. Ο Καθ΄ ου η αίτηση, Βοηθός Γενικού Εισαγγελέως, όφειλε να γνωρίζει και να σέβεται αυτές τις νομικές θέσεις, αλλά δεν το έπραξε, δείχνοντας έτσι έλλειψη ορθής συμπεριφοράς και νομικής κατάρτισης και μάλιστα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ως Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα»,

 

«Το ζήτημα της ανάρμοστης συμπεριφοράς του Καθ΄ ου η αίτηση δεν κρίνεται, σύμφωνα με το Σύνταγμα, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Αρχηγό του Κράτους, ο οποίος τον διόρισε, αλλά κρίνεται από το παρόν Συμβούλιο και η απόφαση του Συμβουλίου είναι δεσμευτική για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας»

«Ο Καθ΄ ου η αίτηση δεν φαίνεται να αντελήφθη τη φύση, το μέγεθος και την έκταση του ολισθήματος του, δείχνοντας έτσι, τουλάχιστον, ουσιώδη έλλειψη κρίσης και αυτοελέγχου.»

«Μεσολάβησαν τα τηλεφωνικά μηνύματα του Καθ΄ ου η αίτηση προς τον Αιτητή με τα οποία ο Καθ΄ ου η αίτηση, ουσιαστικά, καλούσε τον Αιτητή να συμφιλιωθούν και να ξεχάσουν το τι έγινε, προτού είναι πολύ αργά και για τους δύο. Συμπεριφέρθηκε δηλαδή ως άτομο που είχε μια «προσωπική» διαφορά με ένα άλλο άτομο αποτυγχάνοντας, εντελώς, να αντιληφθεί τη μεγάλη συνταγματική διάσταση της υπόθεσης. Η υπόθεση αφορούσε σε ανάρμοστη συμπεριφορά ανώτατου αξιωματούχου του Κράτους, την οποίαν ο Γενικός Εισαγγελέας, ως κατεξοχήν προασπιστής της νομιμότητας και του δημοσίου συμφέροντος, είχε καθήκον να προωθήσει.»

 

Συνοπτικά δηλαδή και με βάση την ουσία της απόφασης και τα επιχειρήματα στα οποία αυτά βασίστηκε, ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου επέδειξε ανάρμοστη συμπεριφορά η οποία έπληξε το κύρος και την ανεξαρτησία του θεσμού κάτι το οποίο τον συνιστά ανίκανο για να επιτελέσει τα καθήκοντα που συνεπάγονται από τη θέση του βοηθού γενικού εισαγγελέα. Μάλιστα, προσέγγυσε το ζήτημα ως προσωπική διαφορά, αποτυγχάνοντας εντελώς να αντιληφθεί τη συνταγματική διάσταση της υπόθεσης, κάτι το οποίο σε συνάρτιση με την απόπειρα του να εμπλέξει σε ποινικά αδικήματα το Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος συνταγματικά δεν τυγχάνει δικαστικού ελέγχου, δείχνει έλλειψη νομικής κατάρτισης, επιπλέον του ότι έδειξε έλλειψη ευθικρισίας και αυτοελέγχου, κάτι το οποίο ενισχύεται και από την προσπάθεια του Ρίκκου Ερωτοκρίτου να μετατρέψει το ζήτημα σε διαπροσωπική διαμάχη, όπως διαφάνηκε από τα μηνύματα που απέστειλε στον Κώστα Κληρίδη. Μια σημαντική διάσταση της απόφασης, μπορεί να θεωρηθεί και η συμπερίληψη της διευκρίνησης ότι παρόλο που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας διορίζει το βοηθό γενικού εισαγγελέα, εντούτοις η απόφαση του δικαστικού συμβουλίου είναι δεσμευτική γι’ αυτόν.

Ολόκληρη η απόφαση εδώ

Ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου, φαίνεται να εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται ούτε το θεσμό, ούτε και την ουσία της απόφασης που οδήγησε στην παύση του, αφού πριν αλέκτωρ λαλείσι τρις διατυπώνει μέσω των δικηγόρων του την πρόθεση για προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτην στη βάση του ....... δικαιώματος της ελευθερίας της έκφρασης. Με την επιχειρηματολογία αυτή φαίνεται να συγχέει τις έννοιες των δικαιωμάτων και των ελευθεριών επιτυγχάνοντας μόνο να δικαιώσει την ομόφωνη απόφαση του δικαστικού συμβουλίου, αλλά και τις διαπιστώσεις του για έλλειψη νομικής κατάρτισης και παντελούς αποτυχίας αντίληψης της συνταγματικής διάστασης του θέματος.

Τί μέλλει γενέσθαι;

Η απόφαση του δικαστικού συμβουλίου για το Ρίκκο Ερωτοκρίτου και κυρίως οι διαπιστώσεις που τη συνιστούν, καθέ άλλο παρά ξεκαθαρίζουν κάποια πράγματα. Αφού σύμφωνα με το δικαστικό συμβούλιο ο τέως βοηθός γενικού εισαγγελέα διαπιστώθηκε ότι είχε έλλειψη νομικής κατάρτισης και επέδειξε έλλειψη ορθής συμπεριφοράς, τί θα γίνει με τις ποινικές υποθέσεις τις οποίες χειρίστηκε και πλέον με αυτή την απόφαση μπορεί κάλλιστα να θεωρηθεί τόσο από πλευράς κοινού, όσο και νομικών κύκλων ότι νοσούν; Η περίπτωση της Δρομολαξιάς μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα χαρακτηριστική για πολλούς λόγους ουσιώδεις και μη: 

-          Στη διαδικασία για το Ρίκκο κατατέθηκαν, αξιολογήθηκαν, έγιναν αποδεκτά και τεκμηρίωσαν – μεταξύ άλλων – την απόφαση και μηνύματα SMS. Εύλογα μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί, γιατί τότε ηχογραφημένες συνομιλίες  που περιγράφουν τη διαδικασία όπως μελλοντικά εκτυλίχθηκε, την προεπιλογή του δικαστή και το αποτέλεσμα της δίκης, δεν λήφθηκαν καθόλου υπόψη, ιδιαίτερα αφού ενέπλεκαν – μέσω εκβιασμό «αλέ ππερέ ...» - το βοηθό γενικού εισαγγελέα, ο οποίος παύεται ακριβώς για ανάρμοστη συμπεριφορά;

-          Αφού ο τέως βοηθός γενικός εισαγγελέας, χρησιμοποιώντας την «ελευθερίας της έκφρασης», επιδεικνύοντας ουσιώδη έλλειψη κρίσης και αυτοελέγχου και συμπεριφερόμενος «ως άτομο που είχε μια «προσωπική» διαφορά», ποιός και πώς μπορεί να διαβεβαιώσει και εγγυηθεί ότι δεν το έπραξε και σε προηγούμενες υποθέσεις με χαρακτηριστική την περίπτωση Δρομολαξιάς έχοντας ως δεδομένο τεκμήριο τις ηχογραφήσεις, αλλά και στην εν εξελίξει δίκη για την σύγκρουση συμφερόντων με την υπόθεση της Providencia, με αυτή του ΙΠΕ, με αυτή της τουρκοκύπριας η οποία έχασε δικαιώματα και αποζημίωση απαλλοτρίωσης της γης της στη Λεμεσό «με οδηγίες κάποιου Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα», για να αναφέρουμε μόνο κάποιες από τις περιπτώσεις με τις οποίες ασχοληθήκαμε και για τις υπάρχουν  στοιχεία εμπλοκής του Ρίκκου Ερωτοκρίτου « ως άτομο που είχε μια «προσωπική» διαφορά», όπως ανέφερε το δικαστικό συμβούλιο στην απόφασή του.

-          Τη ζημιά από αυτή την ανάρμοστη συμπεριφορά, την έλλειψη κατάρτισης, την απουσία ευθυκρισίας, την μη αντίληψη του τί εστί δημόσιο συμφέρον ενός κρατικού αξιωματούχου που ....  έλυνε κι έδενε, αποφάσιζε για δίκες και φυλακίσεις, αποζημιώσεις και συλλήψεις, που όριζε τύχες και ζωές ανθρώπων, ποιός θα την πληρώσει; Πώς θα αποκατασταθεί το δικαίωμα στην ελευθερία των ατόμων που φυλακίστηκαν στις στημένες και αποδεδειγμένα ηχογραφημένες και προαποφασισμένες δίκες του Ρίκκου; Ποιός θα αποκαταστήσει την τιμή όσων διασύρθηκαν με αυτή την ανάρμοστη συμπεριφορά και τις «προσωπικές διαφορές» του Ρίκκου;

-          Αφού φαίνεται πλέον βάσει της απόφασης τελεσίδικης και δεσμευτικής για τον ΠτΔ που διόριζε άριστους των αρίστων, ότι ο τέως βοηθός γενικού εισαγγελέα  ότι συμπεριφερόταν λες και είχει προσωπικές διαφορές, πώς διαπιστώνεται και κυρίως διορθώνεται και αποκαθίσταται το ενδεχόμενο ύπαρξη και ..... «προσωπικών προτιμήσεων»;

Η απόφαση, λοιπόν, για την παύση του Ρίκκου Ερωτοκρίτου από τη θέση του βοηθού γενικού εισαγγελέα, δεν είναι μόνο ιστορική επειδή συναντάται για πρώτη φορά στα κυπριακά χρονικά, νομικά, ιστορικά κ.α.λ. Είναι ιστορική γιατί δείχνειι και πλέον αποδεικνύει δικαστικώς την ύπαρξη παρακράτους, φατριών αξιωματούχων, λογοκρισίας, δημιουργίας θεαμάτων και μετατοπίσεων κατά παραγγελία, δικών στα ΜΜΕ σύμφωνα με την επιθυμία ..... Ρίκκων, αλλά και την επιφόρτηση της ΚΔ του φαινομένου του παρασιτισμού.

Κατά τα άλλα κυπριακέ λαέ! Τζιαι το πκιέρωννε πάει με περισσότερες από μια έννοιες.