Στη φάση της ευφορίας

Πώς είναι δυνατόν το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ να χαιρέτησαν το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων; Ειδικά η ΕΔΕΚ περισσότερο, η οποία πρόσφατα αποκήρυξε την ομοσπονδία; Ο λόγος είναι απλός και δείχνει ότι η κοινωνία βαρέθηκε τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα. Ούτε ο κ. Βαρνάβα τόλμησε να τα βάλει με τον κόσμο των Κοκκινοχωριών, που θέλουν και επιθυμούν το άνοιγμα, ούτε ο κ. Παπαδόπουλος με τις κοινότητες της περιοχής της Φλάσου – Κακοπετριάς. Είναι προς σημείωση ότι το άνοιγμα των δύο αυτών οδοφραγμάτων, Λεύκας και Δερύνειας, συνοδεύεται από αναπροσαρμογή στρατιωτικών περιοχών.

Η είδηση, πάντως, για κοινό αίτημα των δημάρχων της Λευκωσίας για νέα ανοίγματα στην Παλιά Πόλη ήρθε γρήγορα, προσδίδοντας ρυθμό στα ΜΟΕ. Έχουμε μικρή αμφιβολία ότι το χορό σέρνει ο κ. Χαρμαντζί, ο οποίος λίγο πριν την εκλογή του στη δημαρχία είχε εμπλακεί στα νεανικά κινήματα της Πόλης. Είναι, φυσικά, προς τιμή του κ. Γιωρκάτζη που ακολούθησε. Κι όχι μόνο, αλλά ενέπλεξαν και τους θρησκευτικούς ηγέτες, γιατί πράγματι εκεί στην περιοχή της Πύλης Πάφου υπάρχουν εκκλησίες και των Καθολικών απο δώ και των Αρμενίων απ' εκεί. Είναι ενδιαφέρον αυτό το άνοιγμα και για τη νεολαία, διότι οδηγεί στην Αρμενογειτονιά, που είναι πανέμορφη, αναπαλαιωμένη με τα στενά σοκάκια της, όπου υπάρχουν μερικά νεολαιΐστικα στέκια, όπως το «Σπιτιι της Μάγισσας», όπου είδη συχνάζουν αρκετοί Ελληνοκύπριοι νέοι και νέες. Εν πάση περιπτώσει, οι ευχές του Αρχιεπισκόπου απ' τη μια δείχνουν μια αλλαγή στο κλίμα, σχεδιασμένη εκ των άνω, από την άλλη, φυσικά, δημιουργούν καχυποψία και αμφιβολία διότι « ο άνθρωπος εν αλλάζει εύκολα», όπως απέδειξε διά του λάθους ο Δημήτρης Χριστόφιας. Ο κ. Αναστασιάδης είναι, επίσης, άνθρωπος των ελιγμών και επομένως δεν μπορεί κανείς εύκολα να νοιώθει κάποια βεβαιότητα μαζί του ως προς το οτιδήποτε, αλλά και ως προς το που θέλει να πάρει το Κυπριακό. Από την άλλη, είναι ο κ. Ακκιντζί που δείχνει ότι η ψυχή του και η πολιτική του είναι κοντά. Θέλει οι Τουρκοκύπριοι να είναι κύριοι του εαυτού τους και ως προς την Τουρκία και ως προς τους Ελληνοκύπριους. Αλλά έχει επιλέξει ως πατρίδα του την Κύπρο, αισθάνεται τους Ελληνοκύπριους ως κομμάτι της και υιοθετεί την ομοσπονδία ως την ορθή λύση υπό τις περιστάσεις. Ακριβώς επειδή ο κ. Ακκιντζί έχει αυτή την εικόνα, όχι μόνο ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους, αλλά και ανάμεσα σε πολλούς Ελληνοκύπριους άρχισε, από πλευράς του διχοτομικού στρατοπέδου, η προσπάθεια αποδόμησης του. Με έκπληξη είδαμε τις «πατάτες τις αντιναχτές» να επιχειρούν την γελοιοποίησή του. Οι Οικολόγοι τον κάλεσαν, αν είναι ειλικρινής, να αδράξει την ευκαιρία (με τη δήλωση Τσαβούσογλου, ότι αν οι Τουρκοκύπριοι δεν επιθυμούν τουρκικές εγγυήσεις η Τουρκία μπορεί να αποσυρθεί) και να ζητήσει απόσυρση της Τουρκίας από την θέση της εγγυήτριας δύναμης, λες και ο Αναστασιάδης μπορεί να πει ότι θέλει από μόνος του. Ή μήπως μπορεί ο Περδίκης να λέει ότι θέλει ερήμην του κόμματος του; Τώρα, βέβαια, είναι αλήθεια ότι η ελληνική δήλωση για απόσυρση σε συνδυασμό με τη δήλωση Τσαβούσογλου δείχνουν ότι μπορεί το θέμα των εγγυητριών δυνάμεων να τεθεί για συζήτηση και αν οι Τουρκοκύπριοι ζητήσουν συλλογικά την απόσυρση της Τουρκίας και οι Ελληνοκύπριοι της Ελλάδας, δεν νομίζω ότι η Τουρκία να μπορεί να σταθεί στην Κύπρο, ανεξάρτητα από το τί θα πει ή δεν θα πεί ο Τσαβούσογλου. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αυτό μας οδηγεί υποχρεωτικά σε κάτι καλύτερο. Μπορεί να μας οδηγήσει σε νατοϊκές π.χ. εγγυήσεις, που θα δυσκολέψουν πιο πολύ τα πράγματα. Παρόλα αυτά, αρχίζοντας, ίσως, με περισσότερο σεβασμό μια σχέση με το τουρκοκυπριακό κίνημα να μπορέσουμε να καταλήξουμε σε εσωτερικές εγγυήσεις. Έχουμε, όμως, απελπιστικά αργήσει, προσπαθώντας να μετατρέψουμε την ΚΔ σε ελληνοκυπριακό κρατίδιο.

Για να έχουμε και λίγη επαφή με την πραγματικότητα, όμως, να αναφέρουμε ότι το θέμα αυτό αφηνόταν για μια διεθνή διάσκεψη, που θα γινόταν μετά τη συμφωνία των κοινοτήτων για τα «εσωτερικά θέματα». Πράγμα καθόλου λογικό, αν ήθελε κανένας να μεταφέρει το κλειδί από την Άγκυρα στις κοινότητες. Στο σχέδιο Αννάν οι εγγυήσεις παρέμεναν, χωρίς ο Παπαδόπουλος να πει κιχ. Ως εγγύηση εθεωρείτο η ένταξη στην Ε.Ε.

Το κλειδί της λύσης είναι στην Άγκυρα ή πώς δεν αναλαμβάνει κανείς τις ευθύνες του.

Μετά από σαράντα ή πενήντα χρόνια, ανάλογα αν μετρά κανείς με το ελληνοκυπριακό ή τουρκοκυπριακό «ημερολόγιο», αποφασίστηκαν μερικά ΜΟΕ, για τα οποία μπορεί να διερωτάται κανείς γιατί άργησαν τόσο. Π.χ. γιατί το θέμα των τηλεφώνων δεν λυόταν; Διότι η επικοινωνία ανάμεσα στις κοινότητες έπρεπε να είναι δύσκολη. Πόσα χρόνια χρειάστηκαν για να ανοίξουν τα οδοφράγματα; Γιατί η διδασκαλία των γλωσσών της χώρας μας καθυστέρησε τόσο; 

Εάν μπορούσαμε να φανταστούμε μια ολιγοήμερη διαδήλωση δικοινοτική των διακόσιων χιλιάδων ατόμων που ζητούν αποπομπή του τουρκικού στρατού και του ελληνικού, είναι δύσκολο κατά τη γνώμη μας, να μείνουν οι στρατοί αυτοί στην Κύπρο, ούτε καν υπό τη μορφή μικρών αποσπασμάτων. Οι στρατοί ήρθαν λόγω της δικοινοτικής αντιπαράθεσης και παραμένουν και θα παραμείνουν όσο οι δύο κοινότητες παραμένουν σε αντίθεση. Είναι ακριβώς η πολιτική του διαίρει και βασίλευε, την οποία φορτώνουμε στους Άγγλους, αντί να πάρουμε έντιμα την ευθύνες μας και να μην υπονοούμε ότι είμαστε βλάκες και μας γέλασαν. Χωρίς από την άλλη να υπερβάλλουμε για τη διορατικότητά μας. Η κοινή δικοινοτική δράση, θα μας δώσει το κλειδί της λύσης ή όπου και νά’ναι θα το μεταφέρει εδώ που πρέπει νά’ ναι. Φυσικά, αυτή η πολιτική σχετικοποιεί και την πολιτική των αιτήσεων προς τους ισχυρούς να πιέσουν και να ξαναπιέσουν και να μας υποβάλλουν και δικά τους σχέδια και εγγυήσεις εις το τέλος.

Επιστροφή στην πραγματικότητα

Η εμπειρία των δεκαετιών που πέρασαν δείχνουν ότι οι συνομιλίες, πάντα, μέχρι στιγμής αποτυγχάνουν με τις ελληνοκυπριακές ηγεσίες να γαντζώνονται στην ιδιοκτησία της ΚΔ, και τις τουρκοκυπριακές να εμπεδώνουν την ανεξαρτησία τους από μας και τελευταία και από την Τουρκία. Η εμπειρία, επίσης, δείχνει ότι γίνονται συνομιλίες, όταν τα δεδομένα αλλάζουν τόσο, ώστε το στάτους κβο να μην μπορεί να κρατηθεί και χρειάζονται επειγόντως κάποιες αλλαγές. Είναι αλήθεια πως η ελληνοκυπριακή πλευρά, ως ΚΔ, κατάφερε να μπει στην Ε.Ε. χωρίς λύση του Κυπριακού, προσβλέποντας στο γκάζι και τα πετρέλαια, που τότε ήταν άγνωστα στους κοινούς θνητούς, και απολαμβάνοντας τα κέρδη από τα τραπεζικά κόλπα και τη διακίνηση μαύρου χρήματος. Τώρα, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς εκμετάλλευση των πετρελαίων χωρίς λύση και βέβαια, επίσης, δύσκολα θά έλθουν οι πολυπόθητες για το κεφάλαιο ξένες επενδύσεις χωρίς λύση. Παρά τις ενδείξεις που δείχνουν προς λύση, οι χωριστικές δυνάμεις , δείχνουν προς το παρών κάπως μαγκωμένες, αλλά δεν πρέπει να υποτιμούνται. Είναι από τη μια αυτές, από την άλλη είναι η αναξιοπιστία του κ. Αναστασιάδη, άρα η ελληνοκυπριακή πλευρά πρέπει επειγόντως να συναντήσει την τουρκοκυπριακή στους δρόμους του αγώνα, αν όντως διεκδικούμε ομοσπονδία.

Κι ένα ΜΟΕ που επείγει

Είναι η δημιουργία μιας υπηρεσίας μεταφράσεων γραπτών και δια ζώσης, η οποία να χρησιμοποιείται δωρεάν για τις ανάγκες επικοινωνίας των κοινοτήτων και ειδικά των μη χρηματοδοτούμενων από διάφορες πηγές μη κυβερνητικών οργανώσεων.