Η ταξική ανισότητα στο παγκόσμιο χωριό: Καθώς οι μη-δυτικοί διεκδικούν και κερδίζουν σταθερά μεγαλύτερο μερίδιο από τον παγκόσμιο πλούτο, ο πυρήνας του παγκόσμιου συστήματος αντιδρά με μια προσπάθεια ανακατανομής του πλούτου στους λίγους και στο εσωτερικό της Δύσης πια

Πριν λίγα χρόνια, η Oxfam, μια φιλανθρωπική οργάνωση για την στήριξη των φτωχών δημοσιοποίησε την εκτίμηση της ότι 85 οικογένειες έχουν το ίδιο εισόδημα με το υπόλοιπο πληθυσμό.[1] Αυτή τη χρόνια, η εκτίμηση τους είναι ακόμα πιο θλιβερή – το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού από του χρόνου θα έχει πάνω από το μισό παγκόσμιο εισόδημα. http://www.theguardian.com/business/2014/jan/20/oxfam-85-richest-people-half-of-the-world

«Ο πλούτος της ομάδας του 1% των πιο πλούσιων ατόμων του πλανήτη θα ξεπεράσει το ποσό το οποίο έχουν οι υπόλοιποι άνθρωποι του πλανήτη σύμφωνα με την φιλανθρωπική οργάνωση Όξφαμ. Το πλουσιότερο 1% θα δουν το 2016 την περιουσία τους να αυξάνεται κατά 50% με ρυθμό ανάπτυξης που έχουμε σήμερα. Αυτός ο πλούτος αυξήθηκε από 44% το 2009 σε 485 τον περασμένο χρόνο…[..]

Από το υπόλοιπο 52% του παγκόσμιου πλούτου, το 46% ανήκει στο υπόλοιπο ένα πέμπτο [20%] του παγκόσμιου πληθυσμού…Ο υπόλοιπος πληθυσμός κατέχει μόλις το 5.5% του παγκόσμιου πλούτου και ο μέσος όρος του πλούτου τους ήταν 3,851 δολάρια για κάθε άτομο το 2014. Αυτό συγκρίνεται με 2.7 εκατομμύρια δολάρια για κάθε άτομο της ελίτ του 1%.»

http://www.bbc.com/news/business-30875633

Αυτά στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν την πόλωση της ανισότητας τις τελευταίες δεκαετίες δεν είναι τα μόνα. Αξίζει, όμως, να τοποθετηθούν σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Όπως έδειξε και η πρόσφατη έρευνα του Picketty, στην εποχή του καπιταλισμού η ανισότητα, όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά αυξάνεται. Αν για τον Μαρξ αυτό είναι αποτέλεσμα της συσσώρευσης του κεφαλαίου, για τον Picketty είναι αποτέλεσμα της ανισομερούς αύξησης των κερδών του κεφαλαίου και της συνολικής οικονομικής ανάπτυξης. Υπήρξε, όμως και μια περίοδος που η τάση ανατράπηκε – μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Η τότε περίοδος χαρακτηρίστηκε από δυο τάσεις: η μια ήταν το τέλος της αποικιοκρατίας και της προσπάθειας των νέων ανεξάρτητων χωρών να εκμοντερνιστούν, και από την άλλη διάχυση των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κινημάτων που προκάλεσαν, επίσης, μια ριζική ανακατανομή εισοδήματος άμεσα [σε χώρες στις οποίες έγινε επανάσταση] και σε χώρες στις οποίες δεν έγινε μεν, αλλά η απειλή βιώθηκε έντονα και έγιναν μαζικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τον κατευνασμό της εργατικής τάξης.

Αυτή η εποχή κορυφώθηκε την δεκαετία του 1970. Τότε ξεκίνησε, ουσιαστικά, η ανάποδη πορεία. Από την μια, το εισόδημα το οποίο πήγαινε στις δυτικές κοινωνίες μειώθηκε δραματικά, ενώ από την άλλη στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών αρχές μια αντεπανάσταση που έφερε τα δεδομένα ως εδώ.

Οι ακόλουθοι δυο πίνακες είναι χαρακτηριστικοί.

https://infogr.am/Share-of-world-GDP-throughout-history

Όπως φαίνεται σε αυτό τον πίνακα από την δεκαετία του 1970, μετά από μια περίοδο σταθεροποίησης μετά το τέλος της εξάρτησης από την Δύση οι δυο Γίγαντες της Ασίας, η Κίνα και η Ινδία ξεκινούν μια ανοδική πορεία, ενώ τόσο οι δυτικές οικονομίες [ΗΠΑ, Ευρώπη], όσο και η εξαρτώμενη Ιαπωνία παρακμάζουν. Είναι τα πρώτα αποτελέσματα της αποαποικιοποίησης που οδηγούν σε ένα διαφορετικό, πιο ισόμερη καταμερισμό του διεθνούς πλούτου όσον αφορά στη Δύση και την Ανατολή τουλάχιστον. Πρόσφατα, ανάλογες πορείες ακολούθησαν και περιοχές του νότου όπως η Λατινική Αμερική, αλλά και η Αφρική μετά την κινεζική παρέμβαση – επενδύσεις σαν ανταγωνιστής της Δύσης. Έτσι, ο κόσμος αρχίζει να αποκτά πάλι μια εικόνα που ήταν πιο οικεία μέχρι πριν το μεγάλο άλμα της δυτικής αποικιοκρατίας από τα μέσα του 19^ου αιώνα.

Η άνοδος των μη δυτικών οδήγησε σε μια εσωτερική επίθεση στη Δύση ενάντια στα κέρδη της εργασίας. Έτσι, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1970 λήγει η περίοδος των μεγάλων κερδών της εργασίας και της μείωσης της ανισότητας. Από εκεί και πέρα, όπως φαίνεται και από τον πιο κάτω πίνακα, ενώ η παραγωγικότητα (και λόγω τεχνολογικής ανάπτυξης αλλά και της πίεσης στην εργασία) αυξάνεται, αλλά η αμοιβή για την εργασία μειώνεται. Η επίθεση του κεφαλαίου στη Δύση έχει ως ιδεολογικό λάβαρο την μείωση του δημόσιου τομέα ο οποίος λειτουργούσε σαν αντίβαρο στην ταξική ανισότητα. Έτσι, η εξάρθρωση του κοινωνικού κράτους [εν μέρει αποτέλεσμα των κεϋνσιανών πρακτικών και εν μέρει των πιέσεων του εργατικού κινήματος] οδηγεί στην αύξηση των κερδών του κεφαλαίου, τα οποία μεταφέρονται τώρα εκτός Δύσης. Έτσι, η ιδιοκτησία του κεφαλαίου αυξάνεται, ενώ μειώνονται οι φορολογίες του.

http://www.counterpunch.org/2015/01/15/40-years-of-economic-policy-in-one-chart/

Κεντρικό ρόλο σε αυτήν την ιδεολογική επίθεση θα διαδραματίσουν τα ΜΜΕ, τα οποία θα εξαπολύσουν κύματα επιθέσεων ενάντια στα συνδικάτα και το δημόσιο τομέα. Το δυτικό κεφάλαιο ήταν, βεβαίως, πολύ πιο επιτυχημένο στις ΗΠΑ και στη Βρετανία, παρά στην δυτική Ευρώπη. Αλλά το άγχος της μείωσης του ποσοστού κέρδους παγκόσμια από την άνοδο των μη δυτικών οδηγεί και σε ένα νέο είδος απόπειρας αποικιοκρατίας. Η ανατροπή του σοσιαλισμού στην Ευρωασία δεν είναι απλώς μόνο μια πολιτική κίνηση – είναι και μια προσπάθεια ανακάλυψης νέων πηγών άντλησης κερδών. Και η ανατροπή του σοσιαλισμού οδήγησε και στη δημιουργία μιας νέας ελίτ [μελών του 1%] που υφάρπασε τον δημόσιο πλούτο. Και τον βαθμό που ο νεοφιλελευθερσμός απλώθηκε και σε άλλες περιοχές οδήγησε και πάλι στην ενίσχυση της συγκέντρωσης του πλούτου σε χέρια της παγκόσμιας ελιτ.

Μετά από μια δεκαετία νέο-αποικιακής διοίκησης, η Ρωσία αρχίζει και πάλι να αποστασιοποιείται από την Δύση, όποτε οι ΗΠΑ έκαναν το σάλτο μορτάλε στο Ιράκ. Εκείνος ο πόλεμος είχε σαν στόχο τον έλεγχο των πηγών ενέργειας. Αν οι ΗΠΑ κέρδιζαν [όχι απλώς το πρώτο στάδιο, αλλά και την εμπέδωση μιας νέο-αποικιακής διοίκησης] τότε θα αποκτούσαν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Έχασαν. Εκείνη η απώλεια οδήγησε αναπόφευκτα σε αύξηση της εσωτερικής πίεσης στην Δύση. Και ο νεοφιλευθερισμός άρχισε να εφαρμόζεται και στην νότια Ευρώπη ως αποικιακή πρακτική. Όμως ο καταμερισμός του παγκόσμιου πλούτου συνεχίζει να κινείται αρνητικά για την Δύση. Οπότε ο ταξικός πόλεμος αναπόφευκτα γυρίζει στο εσωτερικό. Η αύξηση του πλούτου του 1%, δεν είναι ουσιαστικά κάτι το νέο για τους μη δυτικούς που υπέφεραν από την δυτική αποικιοκρατία. Τώρα η αποικιοκρατία είναι εσωτερική για την Δύση.

[1] Σε ανάλυση του BBC έγινε παραπομπή και στις πηγές αυτής της εκτίμησης, αλλά και στην αμφισβήτησή της – η οποία αξίζει να σημειωθεί απλώς εστιάζει στην μέθοδο παρά να θεωρεί παράλογη την ίδια την θέση. http://www.bbc.com/news/business-30875633