Εκποιήσεις και η Βουλή ως χώρος δημοκρατικών διεκδικήσεων: Χοντραίνει το παιχνίδι στην Νομοθετική Εξουσία – «εξαγορές» (;), αυτομαστιγώματα Αβέρωφ, οι αλλαγές πάνε και έρχονται με τον κοινοβουλευτικό έλεγχο να πλανιέται, ενώ η τρόικα (και τα ΜΜΕ της) τελικά, τώρα, δέχεται αυτά που «δεν ήταν αποδεκτά» πριν..

Όταν ο Πολίτης πουλούσε εκβιασμό με το «δεν υπάρχει άλλη λύση».. Τελικά συνήθισε και αυτός στο ότι υπάρχουν πολλές εκδοχές και ότι είναι μύθος το «δεν υπάρχει..». Φυσικά δεν το ανέφερε πρωτοσέλιδα όταν το κυβερνών κόμμα αποφάσιζε να ψηφίσει την απόρριψης της μιας αναπομπής

Τελικά, η Βουλή τείνει να διαμορφωθεί ως το πλαίσιο των σημαντικών συζητήσεων πια. Ακόμα και ο τρόπος που αντέδρασαν μερικά ΜΜΕ, και ιδιαίτερα δημοσιογράφοι που προσπαθούσαν από τον Αύγουστο να περάσουν το νομοσχέδιο για τις εκποιήσεις, όπως ήταν τότε, δείχνουν μια βαθιά ενόχληση για τη σταδιακή διεκδίκηση λόγου και ρόλου -και πάλι μετά το Μάρτιο του 2013- από τη Βουλή. Και αυτό πιστοποιήθηκε και από τη δημοσκόπηση που δημοσιοποιήθηκε από το Σίγμα, όπου η καχυποψία για την κυβέρνηση ξεπερνά, πια, σταθερά το 60%, ενώ η Βουλή, αντίθετα, φάνηκε να παίρνει θετική αποδοχή για τη στάση στο θέμα των εκποιήσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η συζήτηση στη Βουλή την Πέμπτη είχε όλα τα στοιχεία, όντως, ενός θεάματος – αλλά αποκάλυπτε τις υπόγειες μετατοπίσεις και κινήσεις. Ξαφνικά, μάλλον μια πλειοψηφική ομάδα στο ΔΗΚΟ αποστασιοποιήθηκε από την απόρριψη των αναπομπών του κ. Αναστασιάδη, ενώ η ΕΔΕΚ, εξίσου παράδοξα, τήρησε αποχή. Και η εικόνα του Αβέρωφ να αυτομαστιγώνεται ως ηγέτης του κόμματος της κυβέρνησης, ήταν από μόνη της μια στιγμή κωμικό-τραγικής αμηχανίας. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένα θεαματικό μήνυμα συμβιβασμού – απόρριψη και αποδοχή με ουρές – ως προειδοποίηση στο προεδρικό, αλλά και ως κίνηση αναμονής. Η αμηχανία των απολογητών των τραπεζών και της κυβέρνησης είναι εμφανής – ο Πολίτης από το ύφος τελεσιγράφου προς την Βουλή να αποδεχθεί και τις δυο αναπομπές Αναστασιάδη, αναδιπλώθηκε και μετατοπίστηκε σε επίθεση ενάντια στον Ν. Παπαδόπουλο, ενώ η φιλοκυβερνητική πτέρυγα της σύνταξης στο Φιλελεύθερο προσπάθησε να βρει και κάτι θετικό – στον Αβέρωφ..! Η προσπάθεια απαξίωσης των συζητήσεων στη Βουλή ήταν έντονη. Διότι, προφανώς, είναι  κατανοητό από όλους ότι εκεί, πια, παίζεται το παιχνίδι. Και αν έδειξε κάτι η κίνηση αποστασιοποίησης από τον Αβέρωφ, αλλά και η εσωτερική διαμάχη στην ΕΔΕΚ για την αποχή, αυτό είναι. Η ανακίνηση της εσωτερική αντιπολίτευσης από το κυβερνητικό στρατόπεδο στο εσωτερικό του ΔΗΚΟ, είναι επίσης ενδιαφέρουσα – όπως και η παράλληλη κίνηση Κουλία προς το ΔΗΚΟ.

Το νομικό πλαίσιο για τον έλεγχο των εκποιήσεων και των τραπεζών - και η συζήτηση στη Βουλή

Το ευρύτερο πλαίσιο, όπως διαμορφώνεται, φαίνεται να συντηρεί δυο μηχανισμούς ελέγχου εκ μέρους της νομοθετική εξουσίας – από τη μια, ο νόμος, για τον οποίο απορρίφθηκε η αναπομπή, προνοεί ενημέρωση της βουλής από την Κεντρική Τράπεζα -και άρα η Βουλή θα μπορεί να παρακολουθεί την διαδικασία των εκποιήσεων ιδιαίτερα αν συνεχιστεί και αυξηθεί η κοινωνική πίεση από τα κάτω προς βουλευτές- και είναι ήδη στο τραπέζι η πιθανότητα έγκρισης αναστολής λειτουργίας του νόμου για τις εκποιήσεις από τη βουλή. Αυτό λειτουργεί εν μέρει και ως έλεγχος στις τράπεζες από το μόνο θεσμό, στον οποίο ο μέσος πολίτης έχει πρόσβαση – τη βουλή.

Τα αναμενόμενα τώρα σε σχέση με το ευρύτερο νομικό πλαίσιο για τις εκποιήσεις και τους μηχανισμούς ελέγχου των κινήσεων των τραπεζών είναι δυο – πόση ανεξαρτησία θα επιδείξει το ανώτατο δικαστήριο -αν δηλαδή θα συμπεριφερθεί ως εξάρτηση της εκτελεστικής εξουσίας και της τρόικας ή αν θα λειτουργήσει περισσότερο με το πνεύμα της αυτονομίας στη βουλή κάνοντας έστω και μια συμβολική, αλλά σημαντική, κίνηση αυτονομίας- και το πολυνομοσχέδιο για την αφερεγγυότητα, στο οποίο επενδύεται, επίσης, ένα πλαίσιο προστασίας. Και σε αυτό το σημείο, ο Αβέρωφ θα πρέπει εκτός από θεατρικές παραστάσεις να επιδείξει και έργο.

Το πιο ενδιαφέρον με την απόφαση της βουλής, την περασμένη Πέμπτη, ήταν η αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα. Αρχικά, υπήρχε το ερώτημα κατά πόσο η βουλή θα απέρριπτε και τις δυο αναπομπές – και μέχρι το πρωί, η στάση του Ν. Παπαδόπουλου φαίνεται να προδίκαζε κάτι τέτοιο. Ο κ. Αναστασιάδης δεν επικαλέστηκε κάποιο σοβαρό λόγο, αλλά το περιβάλλον της κυβέρνησης άφηνε να νοηθεί ότι δεν θα τους δεχόταν η τρόικα. Το πρωτοσέλιδο του Πολίτη ήταν τεκμήριο αυτής της ρητορικής, όπου κάποιοι θέλουν να κυβερνούν με ξένα δεκανίκια σαν αποικιακή διοίκηση - που θυμίζει περισσότερο Χ. Γεωργιάδη στα πρόσφατα ρητορικα δεδομενα. Τελικά, σε μια διαδικασία που εξελίχθηκε σε ένα αβέβαιο κλίμα, απορρίφθηκε η μια αναπομπή και εγκρίθηκε η άλλη – αλλά και πάλι με ουρές και στις δυο περιπτώσεις. Η έγκριση της αναπομπής -για το νομοσχέδιο που προνοούσε το δικαίωμα του δανειολήπτη να προσφεύγει στην Κεντρική- έγινε με ταυτόχρονη παραπομπή στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ως ένα είδος διάλογου της βουλής με ένα μέρος τουλάχιστον της τρόικα. Στο νομοσχέδιο, στο οποίο απορρίφθηκε η αναπομπή -και το οποίο προνοεί ότι η βουλή θα ενημερώνεται κάθε τρίμηνο από την Κεντρική- έγινε ακολούθως τροποποίηση – και δεν υποχρεώνεται η Κεντρική να διαχωρίζει άμεσα τα δάνεια στην πληροφόρηση της. Αλλά, φυσικά, αυτό δεν εμποδίζει τη βουλή να ζητά ακριβώς αυτές τις πληροφορίες.  Οπότε, το μήνυμα της βουλής ήταν μάλλον διπλό – από τη μια, απόρριπτε τις δικαιολογίες του προέδρου, ενώ από την άλλη φρόντιζε να φανεί διαλλακτική, διατηρώντας μια σειρά από εξασφαλίσεις του ρόλου της, όπως η πληροφόρηση. Και με δεδομένο ότι συντηρείται η απειλή για το δικαίωμα αναστολής λειτουργίας του νόμου, προφανώς η ρευστότητα είναι ευρύτερη και οι αψιμαχίες της Πέμπτης ήταν απλώς στάδιο. Και αυτό είναι δομικό φαινόμενο – η Βουλή είναι ο χώρος, όπου οι πολιτες μπορούν να ασκήσουν πίεση και για αυτό μετατρέπεται αυξανόμενα, αυτή την περίοδο, σε χώρο δημοκρατικής έκφρασης και αναπόφευκτα πιέσεων. Και αυτές οι πιέσεις δεν ασκούνται μόνο από τα κάτω, αλλά και από κυβέρνηση, τις τράπεζες κοκ.

Συμβιβασμός υπήρξε, αλλά υπήρξε και «εξαγορά» βουλευτών;

Σε αυτό το πλαίσιο, ο τελικός συμβιβασμός φαίνεται ότι έγινε και ως προϊόν εσωτερικών υπόγειων κινήσεων που τελικά προκάλεσαν εντάσεις. Τις μέρες πριν την συνεδρία μπορούσε κάποιος να ανιχνεύσει στα δημοσιεύματα, αλλά και στο σε ποιούς δημοσιογράφους ανατέθηκε το θέμα [λ.χ. στο Φιλελεύθερο] την προσπάθεια της κυβερνητικής παράταξης να πιέσει η να εμφανίσει το θέμα ως αποδοχή της θέσης του προέδρου. Την ημέρα της ψηφοφορίας, ωστόσο, η αβεβαιότητα ήταν έντονη για αρκετό διάστημα και την επομένη άρχισε το damage control. Ο Πολίτης λ.χ. την επόμενη της ψηφοφορίας απέφυγε την απόρριψη -και άρα τη διάψευση των εκβιασμών- και εστίασε στην αποδοχή, αποδίδοντάς την στη διαφωνία μερίδας των βουλευτών του ΔΗΚΟ – και άρα στην αμφισβήτηση του Ν. Παπαδόπουλου. Αυτό βεβαια μπορεί να έχει να κάνει και με τις συγκυρίες της φημολογουμενης «επιστροφής» των στελεχών που έφυγαν το 2011. Αν όμως τοτε, στην αποχώρηση του Κουλία, υπήρχαν υπόνοιες για «συμφέροντα» τώρα, μετά και τους διορισμούς Κενεβέζου και Φωτίου, η έννοια της «εξαγοράς» πλανιέται επικίνδυνα πάνω από μερικούς. Το πιο ενδιαφέρον, σε αυτό το πλαίσιο, ήταν μια γενική σιωπή για το θέμα του τί έγινε πραγματικά στο εσωτερικό του ΔΗΚΟ – στο Φιλελεύθερο λ.χ. μόνο στο πρωτοσέλιδο σκίτσο του Πιν υπήρχε μια έμμεση αναφορά. Φαίνεται οτι προαναγγελθείσα -με σχετική συνέντευξη- «παρέμβαση Κάρογιαν» για διαφοροποίηση στο εσωτερικό του ΔΗΚΟ, εκφράστηκε κάπως, αν και παρασκηνιακά υπήρχαν και υπόνοιες ότι οι πιέσεις (ή  ισως και «προσφορές») ήρθαν και από την πλευρά του ΔΗΣΥ, παρά από την εσωτερική ομάδα αντιπολίτευσης στον Ν. Παπαδόπουλο. Αν, όμως, ο Αβέρωφ κινήθηκε να «εξασφαλίσει» κάποιους ψήφους σε ένα διαδικαστικό θέμα, τότε μάλλον θα έχει στο μέλλον να αντιμετωπίσει τον τέως σύμμαχο του, τον Ν. Παπαδόπουλο.

Ακόμα και με τα παράδοξα στο εσωτερικό του ΔΗΚΟ, όμως, η ψηφοφορία ήταν οριακή 28 εναντίον – 23 υπέρ, αλλά με 4 αποχές της ΕΔΕΚ που έφερναν ουσιαστικά το αποτέλεσμα στο όριο, αν ψήφιζαν οι της ΕΔΕΚ. Και η αποχή προκάλεσε ένταση και στην ΕΔΕΚ την οποία ανέδειξε την επόμενη πρωτοσέλιδα η Σημερινή. Ο Μ Σιζόπουλος εμφανίστηκε έντονα κριτικός για την αποχή της κοινοβουλευτικης ομάδας. Εχει βεβαια και την κοντρα με τον Νικολαιδη αλλα ενδεχομένως να εκφράζει και τη δυσφορία της βάσης. Και παρά την προσπάθεια του Ομήρου να συμβιβάσει τα πράγματα, εντούτοις καταγράφηκε και διαφωνία. «Πρωτόγνωρη» διαμάχη γράφτηκε στον τύπο. Μια ακόμα ενδιαφέρουσα εξέλιξη μέσα στα κόμματα από την αλλαγη του ρόλου της Βουλής. Γενικότερα, το θέμα ήταν μεν διαδικαστικό, και θέμα εικόνας για την εκτελεστική εξουσία, αφού το ουσιώδες, του κοινοβουλευτικού έλεγχου, το αποδέχτηκε η κυβέρνηση και η τρόικα. Εκείνο που παίζεται ευρύτερα, όμως, είναι ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ελέγχεται η νομοθεσία που εκβιάζουν οι τράπεζες μέσω τρόικας και κυβέρνησης – και η ενδεχόμενη παγοποίησή της, αν και όταν τεθεί εκτός ελέγχου. Και σε αυτό το πλαίσιο, οι ισορροπίες στη βουλή -η οποία απέδειξε ότι έχει τη δυνατότητα αλλαγών- φαίνεται ότι αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.

Ο Αβέρωφ σε ρόλο αντιπολίτευσης: οι ελιγμοί του ηγέτη του ΔΗΣΥ δεν έχουν να κάνουν μόνο με την αναγνώριση του νέου ρόλου της βουλής, αλλά και με τις δικές του τακτικές κινήσεις στα πλαίσια του κόμματός του

Η άλλη ενδιαφέρουσα διάσταση της συνεδρίας της Βουλής ήταν ένα ενδιαφέρον αυτομαστίγωμα του Α. Νεοφύτου. Έκανε μια έντονη κριτική μεν, αλλά το πλαίσιο ήταν σαφές – αυτό στο οποίο έκανε κριτική ήταν ουσιαστικά η κυβερνητική πολιτική και η διοικητής της Κεντρικής. Την παράταξή του δηλαδή. Ο Αβέρωφ φαίνεται αποφασισμένος να μην αφήσει να απομονωθεί στη βουλή. Αυτό θα τον κάνει να βγάζει και ρητορικές, που θα θυμίζουν αντιπολίτευση. Αλλά θα πρέπει να θυμάται κάποιος, επίσης, ότι η κούρσα διάδοχης στον ΔΗΣΥ δεν έγινε κανονικά λόγω της κρίσης, που προκάλεσε η απόφαση για το κούρεμα. Οπότε, οι φαινομενικές στρατηγικές αποστασιοποίησης του Αβέρωφ είναι και ένας έξυπνος τρόπος να κάνει κριτική στους εσωτερικούς του αντίπαλους. Αλλά και να οικειοποιείται τη δυσφορία της λαϊκής δεξιάς. Ετσι παρουσιασε το stockwatch την παρασταση Αβερωφ:

«…κάποιοι ανεξάρτητοι θεσμοί παραγνωρίζοντας την κρισιμότητα των ημερών προκαλούν και δυναμιτίζουν τις προσπάθειες να επιτευχθεί πνεύμα συνεννόησης», είπε με οργίλο ύφος ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, υπονοώντας τις ενέργειες της ΚΤ.   Από το πυρά του κ. Νεοφύτου δεν γλύτωσαν ούτε και οι τράπεζες, καθώς άσκησε αυστηρή κριτική στις διευθύνσεις τους για την πρόσφατη μαζική αποστολή επιστολών στους δανειολήπτες τους λέγοντας ότι «δεν μπορούν την ώρα που γίνεται προσπάθεια μιας κοινωνικής συναίνεσης και ηρεμίας να ανατινάσσουν αυτές τις προσπάθειες». http://www.stockwatch.com.cy/nqcontent.cfm?a_name=news_view&ann_id=206868

Αυτό που διαφάνηκε και από τις αναφορές μερικών βουλευτών του ΔΗΚΟ (Προκοπίου) αλλά και από μερικούς στην ΕΔΕΚ ήταν και ένα είδος εκβιασμού που ασκήθηκε από τον Α. Νεοφύτου σε σχέση με τον Συνεργατισμό. Αυτοί, όμως, οι εκβιασμοί έχουν ημερομηνία λήξης και θα τους φορτωθεί επίσης ο κ. Νεοφύτου.

Η δημοσκόπηση: παγιώνεται η αρνητική εικόνα του 60+%, ενώ καταγράφεται επίσης και μια σταθεροποίηση της εικόνας της κυβέρνησης ως μηχανισμός εξυπηρέτησης των «μεγάλων συμφερόντων»

Οι δημοσκοπήσεις στην Κύπρο, όπως αναφέρουμε συχνά, έτειναν τα προηγούμενα χρόνια να έχουν μια τάση αυτό-επιβεβαιούμενης προφητείας. Όταν, όμως, παρουσιάζονται από εκπρόσωπους των οποίων οι απόψεις δεν επιβεβαιώνονται, τότε αξίζουν καταγραφής. Το συγκρότημα ΔΙΑΣ δεν είναι φιλοκυβερνητικό, αλλά ούτε και πρόσκειται στην αντιπολίτευση. Ο επικεφαλής, μάλιστα, του τηλεοπτικού σταθμού Σίγμα, ο Χ. Τσουρούλης, είναι σαφώς υπερασπιστής και απολογητής της κυβερνητικής πολιτικής. Οπότε, όταν μια δημοσκόπηση του σταθμού καταγράφει μια σαφώς αρνητική εικόνα για την κυβέρνηση, αλλά και για την προσπάθεια της να δημιουργήσει αρνητικό κλίμα για τη βουλή για να μετατοπίσει τις δικές της ευθύνες τότε, είναι ενδιαφέρον δείγμα: σχεδόν 80% πιστεύει ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να εξυπηρετήσει τους «μεγάλους δανειολήπτες» [49%] ή/και τις τράπεζες [29%] ενώ μόλις 13% πιστεύει ότι προσπαθεί να εξυπηρετήσεις, είτε τα νοικοκυριά, είτε τους μικρομεσαίους δανειολήπτες. Αντίθετα, η Βουλή εμφανίζεται να εξυπηρετεί τους προνομιούχους κατά σχεδόν 50%, ενώ 34% την βλέπει να υπερασπίζεται τα νοικοκυριά ή/και τους μικρομεσαίους.  Οπότε, σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση συγκεντρώνει ένα αρνητικό ποσοστό 60%, όσον αφορά στην ευθύνη για το «αδιέξοδο», ενώ η αντιπολίτευση συγκεντρώνει  το 46%.

Στη δημοσκόπηση που παρουσιάστηκε τη Δευτέρα 22/9 και δημοσιεύτηκε στην Σημερινή στις 23/9 υπάρχουν τα ακόλουθα στοιχεία:

Ποιούς θεωρείτε ότι  εξυπηρετεί η μέχρι τώρα στάση και θέση της κυβέρνησης ή της αντιπολίτευσης στο θέμα των εκποιήσεων

	..Της κυβέρνησης	..της αντιπολίτευσης
Τους μεγάλους δανειολήπτες	49%	36%
Τις τράπεζες	29%	13%
τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες/δανειολήπτες	8%	18%
Καταθέτες των τραπεζών από νέο κούρεμα	6%	3%
Τα νοικοκυριά	5%	16%
Τα δικά τους συμφέροντα	1%	10%
ΔΓ/ΔΑ	2%	5%

Ποιοί πιστεύετε ότι ευθύνονται περισσότερο όσον αφορά το σημερινό αδιέξοδο στο θέμα των εκποιήσεων

Η κυβέρνηση	60%
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης	46%
Η τρόικα	16%
Οι τράπεζες	8%
Η προηγούμενη κυβέρνηση	6%
Η κοινωνία	2%

… σχεδόν 80% πιστεύει ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να εξυπηρετήσει τους «μεγάλους δανειολήπτες» [49%] ή/και τις τράπεζες [29%] ενώ μόλις 13% πιστεύει ότι προσπαθεί να εξυπηρετήσεις είτε τα νοικοκυριά, είτε τους μικρομεσαίους δανειολήπτες. Αντίθετα, η Βουλή εμφανίζεται να εξυπηρετεί τους προνομιούχους μόνο κατά σχεδόν 50%, ενώ 34% την βλέπει να υπερασπίζεται τα νοικοκυριά ή/και τους μικρομεσαίους.  Οπότε, σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση συγκεντρώνει ένα αρνητικό ποσοστό 60% όσον αφορά στην ευθύνη για το «αδιέξοδο», ενώ η αντιπολίτευση συγκεντρώνει το 46%.