Οι κινητοποιήσεις για τη διασφάλιση της πρώτης κατοικίας

Αν το ζήτημα του δημόσιου πλούτου και των ιδιωτικοποιήσεων είναι ο ένας πόλος της κοινωνικής αντίστασης, ο άλλος είναι η διασφάλιση της απόλυτης άμυνας της κοινωνίας απέναντι στις συνέπειες της κερδοσκοπίας των τραπεζών – η διασφάλιση της πρώτης κατοικίας. Ήδη το θέμα έχει μετατραπεί σε σημαντικό σημείο αντιπαράθεσης στην Ισπανία – και εν μέρει στην Ιταλία. Η Κύπρος είναι μια χώρα, όπου μαζί με μια έντονη αίσθηση του δημόσιου/κοινού συμφέροντος ως βάση της ό.ποιας συναίνεσης, έχει μια βαθιά ριζωμένη αντίληψη της μικροϊδοκτησίας που είναι κεκτημένο προϊόν των αγροτικών εξεγέρσεων του 18^ου και 19^ου αιώνα ενάντια στην εκκλησιαστική και την αυτοκρατορική-οθωμανική φορολογία και τους ανάλογους μηχανισμούς. Και είναι αυτό κομβικό σημείο, το οποίο αποτέλεσε το έναυσμα για την κοινωνική έκρηξη της περιόδου 1920-50 τον προηγούμενο αιώνα. Οπότε, οι προσπάθειες για αντιμετώπιση του ζητήματος διασταυρώνονται αναπόφευκτα με τις κινητοποιήσεις οργανώσεων πολιτών με τις προσπάθειες θεσμικών οργάνων, όπως η Βουλή, να προλάβει τα γεγονότα πριν γίνουν θύελλα.

Ο Σύνδεσμος Δανειοληπτών Τραπεζών (ΣΥ.ΠΡΟ.ΔΑ.Τ) απέστειλε προς το Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας επιστολή με την οποία καταγγέλλει τη συμπεριφορά τραπεζιτικών εταιρειών και εκφράζει εμμέσως πρόθεση για δικαστικές διαδικασίες οι οποίες δεν θα είναι ωφέλιμες για τις τράπεζες. Διευκρινίζεται μάλιστα ότι «η συμπεριφορά που επιδεικνύεται από τις τράπεζες και τους υπαλλήλους σε αρκετές περιπτώσεις συνιστούν ποινικά και αστικά αδικήματα. Είμαστε αναγκασμένοι πλέον να καλέσουμε τα μέλη μας να συμβουλευτούν τους δικηγόρους τους για να προχωρήσουν σε δικαστικές διαδικασίες εναντίων όλων όσων ευθύνονται»[1].

Σύμφωνα με τον Κώδικα Συμπεριφοράς για το χειρισμό δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες[2], σκοπός του είναι «η ενδυνάμωση του επιπέδου συνεργασίας μεταξύ των ΑΠΙ και των δανειοληπτών» ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι ανάμεσα στους οποίους περιλαμβάνεται η διατήρηση της περιουσίας των δανειοληπτών και το να καταστούν εξυπηρετούμενα τα δάνεια ώστε κάθε τραπεζιτικός οργανισμός να διατηρεί υγιές χαρτοφυλάκιο.

Με δεδομένο ότι ήδη αρκετές χιλιάδες κατοικίες κινδυνεύουν με εκποίηση, αφού οι ιδιοκτήτες αδυνατούν πλέον να αποπληρώσουν τα οικιστικά δάνειά τους λόγω των πολιτικών λιτότητας, της μείωσης μισθών και της αυξανόμενης ανεργίας, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η πρώτη κατοικία δεν προστατεύεται νομικά, αυτή η εξέλιξη είναι εξαιρετικά σημαντική. Επιπρόσθετα, οι πολίτες, οι οποίοι επωμίστηκαν το κόστος σωτηρίας του τραπεζιτικού συστήματος της χώρας, τυγχάνουν εκβιασμού – όπως αναφέρεται στην επιστολή του ΣΥ.ΠΡΟ.ΔΑ.Τ από αυτούς τους οποίους έσωσαν.

Η κυβέρνηση δεν φαίνεται διατεθειμένη να συμβάλει στην εξεύρεση μιας ικανοποιητικής λύσης για προστασία της πρώτης κατοικίας, αφού ως λύση προτείνει όπως η κατοικία δεν πωληθεί, ο ιδιοκτήτης παραμένει στην κατοικία και πληρώνει ενοίκιο στο κράτος μέχρι εξοφληθεί – αν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο. Εννοείται ότι κάτι τέτοιο είναι τουλάχιστον δύσκολο, αν όχι αδύνατο, διαφορετικά τα οικιστικό δάνειο δεν θα συμπεριλαμβανόταν στα μη εξυπηρετούμενα. Όπως φαίνεται αυτή είναι η πρόταση, η οποία επεξεργάζεται και προωθεί η κυβέρνηση και ως νομοσχέδιο, το οποίο ήδη εγκρίθηκε από το υπουργικό συμβούλιο. Από την άλλη, στη βουλή φαίνεται να διαμορφώνεται άλλη δυναμική, αφού αναμένεται να συζητηθεί την άλλη βδομάδα στην επιτροπή Νομικών η πρόταση του ΑΚΕΛ για προστασία της πρώτης κατοικίας – ενώ προτάσεις κατέθεσαν και η ΕΔΕΚ και η Συμμαχία Πολιτών. Σύμφωνα με τη Χαραυγή μάλιστα θα κληθεί να βοηθήσει και η Γενική Εισαγγελία. Σε επίπεδο κοινοβουλίου, πάντως, ούτε ο ΔΗΣΥ φάνηκε να διαφοροποιείται από το γενικότερο κλίμα – ο κ. Σαμψών δήλωσε ότι το κόμμα του θα συνεργαστεί με την προσπάθεια.

Το Κίνημα Ενάντια στις Εκποιήσεις μετά τις επαφές εκπροσώπων του με πολιτικά κόμματα και βουλευτές φαίνεται ότι βρήκε αποδοχή των αιτημάτων του από το ΑΚΕΛ, ενώ θετικά βλέπουν τα ζητήματα που θέτει το Κίνημα, η Συμμαχία Πολιτών και το ΕΥΡΩΚΟ. Αντίθετα, κατά την επεισοδιακή συνάντηση με το ΔΗΣΥ, το Κίνημα εισέπραξε απογοήτευση, αφού οι θέσεις του ΔΗΣΥ όπως εκφράστηκαν από το κ. Προδρόμου περιστρέφονταν γύρω από την κλασική πλέον ατάκα «είναι μνημονιακή δέσμευση» με επιπλέον ‘γλάσο’, αφού διευκρίνησε ότι στην περίπτωση των εκποίησεων κατοικιών «το μνημόνιο απαγορεύει ΡΗΤΑ την εμπόδιση των κατασχέσεων». Επιπλέον, ο κ. Προδρόμου διευκρίνησε στη συνάντηση ότι «Για τον ΔΗΣΥ δεν είναι προτεραιότητα η προστασία του ανέργου, αλλά θα είναι θέμα αριθμών.» Μετά από αυτή τη δήλωση, όχι μόνο είναι ξεκάθαρες οι προθέσεις του κυβερνώντος κόμματος ΔΗΣΥ και της κυβέρνησης, αλλά και τί μπορεί να περιμένει ο κάθε ένας από εμάς και η κοινωνία στο σύνολό της. Ταυτόχρονα, η εκπεφρασμένη άποψη του ΣΥ.ΠΡΟ.ΔΑ.Τ και η αυξανόμενη οργή πλέον και όχι μόνο δυσφορία, καταδεικνύουν τί μπορεί να περιμένει η κυβέρνηση, αλλά και οι τράπεζες.