Η νέα επίθεση ενάντια στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας: Κατασκευάζοντας θεάματα για να ασκείται πίεση ή θα καθοδηγήσουν μερικούς τα απωθημένα και το άγχος του ελέγχου;

Η προσπάθεια της Αλήθειας να επαναφέρει το θέμα της επίθεσης ενάντια στο Διοικητή της Κεντρικής, αξίζει να καταγραφεί – και γιατί η συγκεκριμένη εφημερίδα έχει την προϊστορία της σε σχέση με την προσπάθεια συγκάλυψης των τραπεζιτικών σκανδάλων[1] αλλά και για να καταγράφονται οι προσπάθειες, που γίνονται για έλεγχο της Κεντρικής – από το παλιό τραπεζιτικό κύκλωμα.

Η «Αλήθεια» που θέλει να ελέγχει ο ιδιοκτήτης της πολύ περισσότερα από όσα ο ίδιος παραδέχεται: η επαναφορά της επίθεσης ενάντια στον κ. Δημητριάδη απλώς θυμίζει τί δεν θέλει να θυμάται το προεδρικό;..

Τη Δευτέρα, 20/1 η Αλήθεια κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο ότι η Γενική Εισαγγελία θα ασκούσε «ποινική δίωξη» στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, λόγω της υπόθεσης με την «ετεροχρονισμένη υπογραφή» ενός συμβολαίου με την Αλβάρεζ και Μάρσαλ τον περασμένο Μάρτιο. Σε εκείνο το πλαίσιο, όταν κινδύνευε με κατάρρευση το τραπεζιτικό σύστημα λόγω των αποφάσεων των Γιούρογκρουπ, ο Διοικητής ζήτησε βοήθεια -όπως λογικά έπρεπε να κάνει- για να χειριστεί την πρωτόγνωρη κατάσταση που δημιούργησε κυβέρνηση και την οποία έπρεπε να χειριστεί ο ίδιος. Φυσικά, η στάση του Διοικητή, ο οποίος δεν ελεγχόταν από τα κυκλώματα των τραπεζιτών, ενοχλούσε από πριν. Αλλά σε εκείνο το πλαίσιο η επικοινωνιακή επίθεση εστιάστηκε και πάνω του – ήταν και μια κίνηση μετατόπισης της έμφασης, αλλά ήταν και μια κίνηση με στόχο τον έλεγχο της Κεντρικής. Και οι επιθέσεις επανέρχονταν κάθε φορά που υπήρχε θέμα με τις τράπεζες – είτε ήταν το θέμα του διαχωρισμού της Τράπεζας Κύπρου σε εμπορική και κτηματική, είτε ο διορισμός του νέου ΔΣ. Στο τελευταίο πλαίσιο, εξαπέλυσε μια επίθεση αρχικά ο κ. Αναστασιάδης, οποίος, όπως όλοι υποψιάζονται πλέον, έχει απωθημένα γιατί δεν το συγκάλυψε ο διοικητής σε σχέση με τις εκροές του πεθερού του πριν το Γιούρογκρουπ. Αν και αν ήταν πιο λογικός θα έπρεπε μάλλον να είναι ευγνώμων που ο διοικητής δεν δήλωσε από τον περασμένο Μάρτιο ότι του είχε πει για το κούρεμα από τις 6 Μαρτίου – και άρα όλα όσα έλεγε για το πιστόλι στον κρόταφο κλπ, ήταν απλώς δικαιολογίες και παραπλάνηση. Όταν αυτή η συνειδητοποίηση, ότι υπάρχει και προσωπικό απωθημένο από το προεδρικό, γράφεται και στον Πολίτη της Κυριακής, θα έπρεπε λογικά και ο πρόεδρος και το επιτελείο της προπαγάνδας να κατανοήσουν ότι εκτίθενται με το να επιμένουν - γιατί κάθε επίθεση θυμίζει όλο και πιο πολύ την υπόθεση Λούτσιου. Αλλά δεν ήταν μόνο ο πρόεδρος.

Μια υπενθύμιση των αντιφάσεων και των εξόφθαλμων συγκρούσεων συμφερόντων πίσω από τις επιθέσεις που «ευλογεί» το παλιό κύκλωμα των τραπεζών, που δεν μπορεί ακόμα να αποδεχθεί ότι έχασε τον έλεγχο στο πάλαι ποτέ απολυταρχικό φέουδο των τραπεζών

Η επίθεση το φθινόπωρο ήταν έντονη και από διάφορες πλευρές και είχε ως στόχο, εμφανώς, τον έλεγχο της Κεντρικής. Τότε έγινε και η σκανδαλώδης αύξηση των απολαβών των μελών του ΔΣ, και σε εκείνο το πλαίσιο, ο κ. Κωνσταντίνου, το μόνο μέλος το οποίο είχε διοριστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, άλλαξε απότομα στάση και άρχισε να κατηγορεί το διοικητή. Και έτσι, ανάμεσα σε διάφορες φούσκες που εξαπολύθηκαν τότε -από τις κάμερες που υποτίθεται τοποθετήθηκαν μέχρι το ταξίδι της ιδιαιτέρας του διοικητή στο Λονδίνο- ήταν και η ετεροχρονισμένη υπογραφή. Η οποία και πάλι από μόνη της δείχνει τη μεροληψία του κ. Ρ. Ερωτοκρίτου που ανέλαβε να προωθήσει το θέμα. Διότι ήταν σαφές επίσης ότι, ενώ ο Διοικητής είχε καλέσει για παρέμβαση της Γενικής Εισαγγελίας, παρέβηκε μονομερώς ο κ. Ρίκκος – και η Αλήθεια μάλιστα χαιρετούσε την παρέμβαση ως είδος επίθεσης ενάντια στο Διοικητή. Έτσι, αντί να γίνει έρευνα για τις διαρροές εμπιστευτικών έγγραφων, ο κ. Ερωτοκρίτου άλλαξε και τους αστυνομικούς της υπόθεσης και άρχισε να διαρρέει σε τακτά διαστήματα διάφορα στον τύπο για να δημιουργεί κλίμα πίεσης.

Γενικότερα ωστόσο, η τότε εκστρατεία κόπασε, καθώς φάνηκαν και οι φούσκες, οι οποίες διοχετεύτηκαν στα ΜΜΕ, ήταν αστείες: η υπόθεση με τις κάμερες θα μείνει ίσως σαν εμβληματική της όλης υπόθεσης, αφού όπως αποκαλύφθηκε ήταν μια τελείως κατασκευασμένη είδηση – αλλά φυσικά κανένας δεν έψαξε να αποδώσει ποινικές ή άλλες ευθύνες για την απάτη. Και φυσικά, η επαναφορά του θέματος θέτει ξεκάθαρα και το θέμα του τί θεωρεί η εισαγγελία ως παραπλάνηση – μια ετεροχρονισμένη υπογραφή ή τη σειρά των ψεμάτων για την γνώση του κουρέματος και άλλων σχετικών από μέλη της κυβέρνησης.

Και υπάρχει και το άγχος για έλεγχο της Κεντρικής, αφού ο Διοικητής είναι ο μόνος σημαντικός ανεξάρτητος αξιωματούχος που δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση και που έχει πρόσβαση στα στοιχεία που μερικοί θα ήθελαν να είναι μυστικά – ή να μην υπάρχει πιθανότητα να δημοσιοποιηθούν. Όπως γινόταν την εποχή Ορφανίδη – και πιο πριν. Κάπως έτσι συγκαλύφθηκαν πολλά σκάνδαλα λ.χ. από το Χρηματιστήριο του 1999 μέχρι τη φούσκα των ακινήτων…. Ίσως αν τη δεκαετία του 1960 υπήρχε τρόπος να διατηρηθούν ανεξάρτητοι θεσμοί, να μην έφτανε η δικοινοτική αντιπαράθεση στο σημείο που έφτασε, αλλά ούτε και ο γιωρκατζισμός…

Άλλαξε και το κλίμα σε μερικά ΜΜΕ, καθώς μερίδα των φιλελεύθερων αλλά και άλλων, άρχισε, φαίνεται, να συνειδητοποιούν τη σημασία της υπεράσπισης της αυτονομίας θεσμών, αλλά και της κοινής λογικής απέναντι στις προσπάθειες χειραγώγησης από άλλα κέντρα εξουσίας, που ήθελαν να επιβάλουν και πάλι ένα μονοπωλιακό καθεστώς εξουσίας στο τραπεζιτικό τομέα. Ο συγχρονισμός των επιθέσεων -το καλοκαίρι με την υπόθεση του διαχωρισμού της Τράπεζας Κύπρου σε εμπορική και κτηματική που απειλούσε τα συμφέροντα των ντιβέλοπερς και η προσπάθεια κυβερνητικού διορισμού του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου χωρίς καν έλεγχο- ήταν από μόνος του αποκαλυπτικός. Σε αυτό το πλαίσιο και η στάση του διοικητή να μην εκφοβίζεται και να διεκδικεί τη δημοκρατική νομιμότητα του διαχωρισμού των εξουσιών, άρχισε να αποκτά στήριξη. Και γιατί το έργο του κ. Δημητριάδη για τη διαφάνεια και το δημοκρατικό έλεγχο, αλλά και για την επιβίωση του τραπεζιτικού συστήματος μετά το σοκ του Μαρτίου, έχει αρχίσει να φαίνεται. Είναι μια σημαντική κυπριακή συμμετοχή στη δημιουργία του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου ελέγχου των τραπεζών – μιας νέας ιστορικής πραγματικότητας. Και οι ευρωπαϊκές εξελίξεις για τον έλεγχο των τραπεζών σίγουρα το δικαιώνουν.

Οι πιέσεις πάνω στον κ. Κληρίδη

Το θέμα, αναγκαστικά, θέτει και πίεση πάνω στον κ. Κληρίδη. Ήδη η επίθεση του κ. Αναστασιάδη στην αρχή του φθινοπώρου τον κατέλαβε απροετοίμαστο – φάνηκε σαν να θεωρεί ο κ. Αναστασιάδης ότι ο Γενικός Εισαγγελέας θα εκπλήρωνε την επιθυμία του, άσχετα από τα δεδομένα που υπήρχαν. Τότε, μάλιστα, κυκλοφορούσε το θέμα του ΕΛΑ στο οποίο, το προεδρικό επιτελείο έκανε μια διπλή επικοινωνιακή απατή – συγκάλυπτε ότι ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης ζητούσε τον Νοέμβριο του 2012 να γίνουν υποχωρήσεις στην τρόικα για να διατηρηθεί ο ΕΛΑ της Λαϊκής -και άρα ήξερε πολύ καλά για το θέμα- αλλά και ότι όταν πήγε στο Γιούρογκρουπ είχε μαζί του τον κ. Σαρρή που ήταν επικεφαλής της Λαϊκής, όταν ο ΕΛΑ έφτασε στα 9 δις τον Ιούλιο του 2012 – και από τότε εκεί έμεινε. Ο κ. Κληρίδης κράτησε γενικώς αποστάσεις – και στην αρχή του φθινοπώρου, αλλά και τώρα: "ούτε επιβεβαίωσε, ούτε διέψευσε" το δημοσίευμα της Αλήθειας. Η ευαισθησία του πάντως για το τί δημοσιεύεται στον τύπο -έκανε δήλωση για τις διαρροές πριν και έκανε σχετική αναφορά και στη βουλή πρόσφατα- και πως αυτό μπορεί να επηρεάσει μια δικαστική διαδικασία, έχει ενδιαφέρον. Διότι στη συγκεκριμμένη περίπτωση υπάρχουν πια κραυγαλέα δείγματα παρεμβάσεων μέσω των ΜΜΕ με σαφή στόχο τη χειραγώγηση.

Τί γυρεύει η αλεπού στο παζάρι; Εκδοχές για το δημοσίευμα..

Το γιατί κυκλοφόρησε τη φήμη η Αλήθεια παραμένει ανοικτό. Η μια πιθανότητα είναι όντως κάτι να είπε ο Κληρίδης στο προεδρικό, και αμέσως το επιτελείο της προπαγάνδας να το διέρρευσε μέσω της εφημερίδας του κ. Χάσικου. Λογικά, όμως, αν το ήξεραν θα το διέρρεαν πιθανώς και μέσω Φιλελευθέρου.

Μια άλλη πιθανότητα είναι το θέμα να το προωθεί ο κ. Ερωτοκρίτου. Ήδη, ο κ. Ρίκκος είναι γνωστό ότι εμπλάκηκε στο θέμα μετά από την καταγγελία του διοικητή για να εξυπηρετήσει την κυβέρνηση.

Μια τρίτη πιθανότητα είναι ότι το επιτελείο προπαγάνδας του προεδρικού αποφάσισε ότι μετά από τις πρόσφατες δύσκολες μέρες, με τα ρουσφέτια στους διορισμούς, μετά με τις αυτοκτονίες στις φύλακες και τώρα με θέμα της κοινωνικής σύνταξης, η κατασκευής μιας υστερίας για μετατόπιση είναι από τα πληκτικά, πια, αλλά σταθερά σενάρια. Είναι βέβαια και το κυπριακό. Και υπάρχει και το άγχος για έλεγχο της Κεντρικής, αφού ο διοικητής είναι ο μόνος σημαντικός ανεξάρτητος αξιωματούχος που δεν ελέγχεται από την κυβέρνηση και που έχει πρόσβαση στα στοιχεία που μερικοί θα ήθελαν να είναι μυστικά – ή να μην υπάρχει πιθανότητα να δημοσιοποιηθούν. Όπως γινόταν την εποχή Ορφανίδη – και πιο πριν. Κάπως έτσι συγκαλύφθηκαν πολλά σκάνδαλα λ.χ. από το Χρηματιστήριο του 1999 μέχρι τη φούσκα των ακινήτων. Το ότι η εφημερίδα του κ. Χάσικου εμπλάκηκε έντονα στη συγκάλυψη του σκανδάλου των τραπεζών, το φθινόπωρο του 2012, είναι γεγονός – όπως και ότι πρωτοστάτησε στην εκστρατεία για έλεγχο της Κεντρικής. Και η κυβέρνηση έδειξε τις προθέσεις της από την αρχή, με την αμφισβήτηση του διορισμού του υποδιοικητή, με την αμφισβήτηση του διορισμού του κ. Καϊκίτη κλπ. Οπότε, είναι και θέμα επιτήρησης της οικονομίας από κάποιον που δεν ελέγχει το τοπικό κεφάλαιο, αλλά είναι και θέμα ανεξαρτησίας των θεσμών. Είναι γι’ αυτό που είναι ένα είδος πρόκλησης προς τον κ. Κληρίδη.

Ένα ακόμα θέαμα; Και μια αντίσταση που ίσως να έπρεπε να είχε γίνει από παλιά

Κατά τα άλλα, οποιαδήποτε κίνηση θα είναι μάλλον θεαματική. Αν γίνει κίνηση για να ικανοποιηθεί το προεδρικό θα είναι μια διαδικασία, η οποία μέχρι να ολοκληρωθεί, και με βάση την αυτονομία της Κεντρικής Τράπεζας στο πλαίσιο του ευρωσυστήματος, μάλλον θα πάρει περισσότερο χρόνο από τη θητεία του διοικητή. Αλλά θα θέσει εξ υπάρχης, συγκριτικά πλέον, το θέμα του κουρέματος - ποιοί έλεγαν ψέματα και γιατί δεν διώκονται λ.χ. Και το πρόβλημα της ισονομίας, πλέον, θα ρίχνει μια βαριά σκιά. Όπως και την ό,ποια ανεξαρτησία των θεσμών. Και δεν θα είναι πια θέματα μόνο της κυπριακής δικαιοσύνης, που ακόμα μένει να αποδείξει την αυτονομία της –ιδιαίτερα μετά το αποκαλυπτικό φιάσκο της επιτροπής του κ. Πική. Θα είναι και ευρωπαϊκό θέμα, αφού μια επίθεση ενάντια στην αυτονομία της Κεντρικής θα είναι μια προσπάθεια ρουσφετολικου ελέγχου -όπως φαίνεται τεκμηριωμένα και από την πρακτική του ΔΣ που διόρισε η κυβέρνηση- η οποία θα προκαλέσει αναπόφευκτα αντιδράσεις και από την ΕΚΤ – και οποιαδήποτε απόφαση θα τεθεί και εκτός των κλειστών κυκλωμάτων της κυπριακής εξουσίας. Πολιτικής, δικαστικής ή άλλωπως. Ίσως αν τη δεκαετία του 1960 υπήρχε τρόπος να διατηρηθουν ανεξάρτητοι θεσμοί, να μην έφτανε η δικοινοτική αντιπαράθεση στο σημείο που έφτασε, αλλά ούτε και ο γιωρκατζισμός στην εσωτερική διακυβέρνηση. Είναι για αυτό που το θέμα εκτός από την οικονομία, αφορά και την πολιτική του εκδημοκρατισμού.

[1] Η Αλήθεια είχε δημοσιεύσει την εσωτερική έκθεση της Τράπεζας Κύπρου το Αύγουστο του 2012. Μετά ξεκίνησε μια μονοδιάστατη επίθεση ενάντια στον κ. Δημητριάδη με διάφορες αιτιάσεις – και με βασικό άξονα το φθινόπωρο του 2012 την παρεμπόδιση της έρευνας για της Τράπεζες. Υπενθυμίζεται ότι το τότε είχαν διαγράφει πληροφορίες από τα αρχεία της Τράπεζας Κύπρου, ενώ ο πρώην διοικητής, ο κ. Ορφανίδης αρνήθηκε να παραδώσει το σκληρό δίσκο του υπολογιστή του – παρά το ότι ήταν δημόσια περιουσία.