ΣΠΟΝΤΕΣ

·         Ένας αρχιεπίσκοπος που θυμάται επιλεκτικά – και η βολική επιλογή εστίασης στις ειδήσεις. Την περασμένη βδομάδα, μετά τη συνέντευξή του στην Καθημερινή, ο αρχιεπίσκοπος δεν έκανε επιθέσεις, ούτε επανέλαβε τις ατάκες του περί «γαϊδουριών», συνοδικών με «λλίον νου» κλπ. Δεν είχε και νέο κείμενο η Καθημερινή, δεν του απάντησαν και όσοι έμμεσα εμπλέκονταν – μάλλον κινήθηκαν έξυπνα, αναμένοντας τη φθορά. Και ο ίδιος δεν μας έκανε δηλώσεις ανάλογες των περσινών, που μας υποσχόταν «επανάσταση», αν κινδύνευαν οι τράπεζες «του». Τώρα είναι ανάμεσα στο «δεν έχουμε» - ως εκκλησία μάλλον - και το «εγώ έχω» - ως αρχιεπισκοπή;. Και ξαφνικά, ήρθε το παρελθόν να το βρει τον «καημένο» – οι διαρροές από την Ελλάδα για τον Μιχαλολιάκο ενέπλεκαν και τον αρχιεπίσκοπο στους εκκλησιαστικούς παράγοντες, που προωθούσαν πολιτικά στη Χρυσή Αυγή. Και η κυπριακή Δημόσια Σφαίρα ξαναέδωσε ένα Λάμπρο δείγμα της ικανότητας της αυτολογοκρίνεται. Η πλειοψηφία των ΜΜΕ έριξε το θέμα στα μαλακά. Ο ίδιος έκανε μια σχετικά σωστή δήλωση, παραλληρίζοντας την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής με την ΕΟΚΑ β, αλλά, φυσικά, ξέχασε ότι το θέμα ήταν οι δικές του πρακτικές στο παρελθόν. Και φρόντισαν και άλλοι να μην γίνει θέμα.

·         Οπότε το ερώτημα είναι – ο αρχιεπίσκοπος έχει, όντως, δύναμη και υποβάλει, ή κάποιοι του παρέχουν προστασία και τον έχουν του χεριού τους;

·         Πάει ο Κεννεβέζος; Ο "Αριστοτέλης" φαίνεται να οδηγεί σε έρευνα από τη Γενική Ελέγκτρια. Μεγάλος φιλόσοφος ο Αριστοτέλης, θα αποδειχθεί και μεγάλος αοιδός κύκνειων ασμάτων; Υπάρχει και το απωθημένο από τον καλαδελφό, βέβαια… 

·         Ο κ. Γεωργιάδης μάλλον θα πρέπει να ελέγχει κάπως τις πηγές του, όταν κάνει δηλώσεις. Όταν το διαψεύδει και συντεχνιακός της ΣΕΚ. Αλήθεια με ποιούς μιλούσες σε 12 συναντήσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΑΗΚ;

·         Όλα εδώ πληρώνονται; Θυμάσαι κύριε Χάρη το ύφος με το οποίο απειλούσες τον Ιούνιο του 2012 για να μην ανανεωθεί το δάνειο ημικρατικών στην Πολιτεία; Τότε, ήθελες με ένα φτηνό πολιτικαντισμό για να εκβιάσεις την προηγούμενη κυβέρνηση – αγνοώντας ή παραβλέποντας τις συνέπειες. Τώρα;

·         Έγιναν λέει 40 προσχέδια για το αναμενόμενο κοινό ανακοινωθέν. 40 χρόνια μετά που ξεκίνησε - ή πήρε την νέα του μορφή - το πρόβλημα και οι συνομιλίες. Πάμε για ρεκόρ; Πάντως, αν δούμε το θέμα από την οπτική της ανάλυσης κειμένου, τότε θα μπορούσε να πει κάποιος δυο πράγματα: είναι αμφίβολο αν υπάρχει κάποιος λεκτικός συνδυασμός, που δεν έχει γίνει ακόμα - μια από τις διακηρυκτικές δηλώσεις του μοντερνισμού από το τέλος του 19^ου αιώνα ήταν το «όλα έχουν ειπωθεί» - αλλά και ό,τι κείμενο διαμορφωθεί, θα είναι ανοικτό σε ερμηνείες. Όπως το κωδικοποίησε και ο Barthes, περάσαμε από την εποχή του θεού-δημιουργού-συγγραφέα στην εποχή των πολλαπλών αναγνώσεων. Είναι κατανοητό, βέβαια, ότι το όλο σκηνικό στήθηκε εν μέρει για να δώσει χρόνο στον νυν πρόεδρο, και για να βοηθήσει τη συγκυβέρνηση στις εκλογές στο ΔΗΚΟ. Εκείνο δεν του βγήκε του προεδρικού. Άρα, ίσως να είναι καιρός να θυμηθούν μερικοί της λογική της παλιάς τους ρητορικής – ο δικός τους ρεαλισμός έλεγε ότι ο χρόνος, αλλά και παλινωδίες, οδηγούν σε απώλειες. Είναι και θέμα συνέπειας μια στάσης – αλλά και απρόσμενων συνεπειών από πράξεις που είναι, κατά το πώς λεγόταν κάποτε, «τακτικισμοί».

·         Πάντως, αν αληθεύει η φράση που αποδίδεται στον κ. Αναστασιάδη για τα αποτέλεσμα των εκλογών στο ΔΗΚΟ, έχει μια ποιητικότητα στην καζαντιζιδική της πίκρα: «Γα@@ την τύχη μου γα@@ ! Να πάω στην θάλασσα, εν να λείψει το νερό.» Η εφημερίδα την απέδωσε σε «ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες – που μπορεί να εκφράζουν την ποιητικότητα του δημιουργού που την κατασκεύασε, αν δεν είναι του προέδρου. Αλλά προκαλεί και ένα αίσθημα συμπάθειας για το ανθρώπινο «παράπονο». Βέβαια, δύσκολα μπορεί να αποκαλέσει κάποιος άτυχο τον κ. Αναστασιάδη. Το ότι δεν του βγάνουν όπως θα ήθελε τα πράγματα, είναι μέρος της πολιτικής και των θεσμικών πλαισίων. Κάθε κίνηση έχει κόστος – και ίσως το ζητούμενο να μην έπρεπε να είναι πώς θα «περάσει» κάτι ξεγελωντας το κοινο, αλλά πώς θα εξηγηθεί στο κοινό. Διότι πέρα από το συνδυασμό των λέξεων, στο τέλος θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα ολόκληρο σύνταγμα, ανοικτό αναπόφευκτα, και πάλιν, σε ερμηνείες. Και πρέπει να εξηγηθεί και να κερδίσουν οι λέξεις που μπορούν να ερμηνεύσουν την συγκριτική πραγματικότητα και τις συνέπειες – και όχι η όποια υστερία από οποιαδήποτε πλευρά. Διότι οι φούσκες αφήνουν μόνο σκόνη στο τέλος. Σε αυτό, στην υποτίμηση του κοινού, είχε άδικο και το πλήρωσε η προσπάθεια του κ. Γλαύκου. Η επανάληψη δεν βοηθά σε τίποτε. Τώρα πρέπει να συζητούν, όσο πιο νηφάλια γίνεται, όλα.

·         Το ότι όλα εδώ πληρώνονται, φαίνεται ότι το θυμήθηκε ο κ. Τσαγγάρης της Καθημερινής, όταν έγραψε ότι ο Ν. Παπαδόπουλος προσανατολίζεται να συνεχίσει, όπως έκανε και με την προηγούμενη κυβέρνηση, να σταυρώνει κονδύλια για να ελέγχει και - μέσω των ΜΜΕ - να κατασκευάζει θεάματα για την έγκρισή τους. Κρατά, ουσιαστικά, αιχμάλωτη την κυβέρνηση, σε περίπτωση που αποχωρήσει ή αποστασιοποιηθεί. Τις εισηγήσεις, βέβαια, τις υπόβαλαν και άλλοι. Διότι το θέμα είναι σαφώς ευρύτερο από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ και την τακτική του. Η περίοδος της «κυβερνώσας βουλής» του 2011-13, ουσιαστικά, ήταν και ένα είδος θεσμικής μετατόπισης μέσα από την πρακτική – η κάθε βουλή από εδώ και πέρα θα χρησιμοποιεί την εμπειρία εκείνης της πρακτικής για να διεκδικεί εξουσία και επιτήρηση της εκτελεστικής εξουσίας. Άνοιξε την "πόρτα στο νερό να φύγει από τη θάλασσα" για να συνεχίσουμε με την ατάκα, την οποία αποδίδει η Καθημερινή στον νυν πρόεδρο. Οι συνέπειες της πρακτικής της προηγούμενης αντιπολίτευσης θα την κυνηγούν ως κυβέρνηση.

                ·       Δημοσιογραφία κατά το «έτσι είναι αφού έτσι θα θέλαμε;». Τί εμμονή είναι                    αυτή κ. Βενιζέλο με την «αυλαία» και το «τέλος» για τον Ντάουνερ; Έχει                      αναγγείλει αυτό το «τέλος» αρκετές φορές από το περασμένο καλοκαίρι ο                                  δημοσιογράφος του Φιλελεύθερου. Καταντά κωμικό πια – και ρίχνει και την σκιά της η                    κωμωδία στην ευρύτερη φερεγγυότητα. Όση υπάρχει τέλος πάντων. Ανακοινώνεται,                    δηλαδή, κάτι για να πιεστεί η κυβέρνηση να το κάνει; Ή κάποιοι διαρρέουν ότι «θα γίνει»                κάτι για να φτιάξουν κλίμα; Και πώς θα περιγράψουμε, τότε, τους δημοσιογράφους, που                πρόθυμα κατασκευάζουν αυτές τις φούσκες;  Πάντως, ο Ντάουνερ δεν φαίνεται να                      ασχολείται. Και γιατί να ασχοληθεί – το θέαμα μάλλον είναι για τους ιθαγενείς. Όσους                    πιστεύουν ακόμα.  Μέχρι και ο σκιτσογράφος του Φιλελευθέρου,ο κ. Πογιατζής, μάλλον                  έπιασε την κωμωδία του όλου θέματος: 

·         Κ. Α. Μιχαηλίδη, Φιλελεύθερο: η πολιτική των συμφερόντων, και οι σχετικές νοοτροπίες,  δεν έχουν γεωγραφία. Το κείμενο της περασμένη Πέμπτης, το οποίο εστίαζε στα πιθανά προβλήματα από εξάρτηση της Κύπρου από την Τουρκία αγγίζει κάτι σοβαρό, το οποίο, όμως, εκφραζεται μεσα απο μια ρητορική, που όχι μονο δεν πείθει αλλα και δεν ανοίγει το θέμα σε διάλογο. Το να εξαρτηθεί η Κύπρος μονομερώς από την Τουρκία για την μεταφορά του φυσικού αερίου είναι όντως πρόβλημα. Αλλά το να αποδίδεται το πρόβλημα στην «ανατολίτικη νοοτροπία» της Τουρκίας, μεταφέρει το όλο θέμα στην περιοχή των αδιέξοδων κλισέ. Δηλαδή, τί σημαίνει «ανατολίτικη»; Εμείς, ας πουμε, ζούμε στη σκιά του πύργου του Άιφελ; Και οι δυτικοί, οι άγγλοι λ.χ. τους οποίους, επίσης, δεν εμπιστεύεστε, τί είναι δηλαδή; Ορθολογικοί με τους οποίους μπορεί κάποιος να κάνει deal; Ή μήπως είναι οι γερμανοί; Αναπόφευκτα, η πολιτική περιλαμβάνει τα υλικά συμφέροντα. Και σε αυτό το πλαίσιο, το πρόβλημα δεν είναι η Τουρκία, η «ανατολίτικη», αλλά τα συμφέροντα και η ισορροπία τους στην περιοχή. Και δεν είναι μόνο η Τουρκία που ενδιαφέρεται για το φυσικό αέριο. Όπως συζητούμε με τους άλλους, δεν θα πρέπει και εδώ; Το ζήτημα είναι σοβαρό – αν, όντως, υπάρχει πρόθεση μονομερούς εξάρτησης από τους τούρκικους αγωγούς. Αλλά και ο πλήρης αποκλεισμός τους, δεν έχει επισης νόημα. Το θέμα είναι πώς διαπραγματεύεται κάποιος εναλλακτικές πιθανότητες.

·         Και όταν τα ξαναφτιάξει η Τουρκία με το Ισραήλ; Τώρα, δηλαδή, μερικοί θα είναι με τον Ερτογάν και άλλοι με τον Γκουλέν στην Τουρκία;

·         Η Δύση, οι δημοκρατικές ευαισθησίες, η Ουκρανία και η Τουρκία. Ακόμα και η σύγκριση είναι αστεία: η Δύση αναλώθηκε να κάνει κριτική στην Ουκρανία γιατί διαπραγματεύθηκε και πέτυχε και καλό ντηλ με τη Ρωσία. Ενώ, εδώ, ο Ερτογάν απολύει τους επικεφαλείς της αστυνομίας που κάνουν έρευνα – γιατί βρήκαν στοιχεία εναντίον της κυβέρνησης του; Η Δύση ..δεν λέει τίποτα..

·         Jingle bells: Είχαμε και την τρελή χαρά των πετρελαίων. Το θέμα βέβαια είναι δεδομένο – το ότι υπάρχει πιθανότητα για πετρέλαιο. Απλώς το θέμα λανσαρίστηκε για τις γιορτές – σαν είδος jingle bells για να φτιαχτεί το κλίμα των εορτών.

·        Είχαν και οι τ/κ τραπεζιτική κρίση – και είχαμε όλοι μαζί ακόμα μια τη δεκαετία του 1920. Αλλά οι τ/κ τα κατάφεραν να υποχρεώσουν τους τραπεζίτες να πληρώσουν κάτι – και ήξεραν ότι λειτουργεί το κόλπο «έχω λεφτά στο εξωτερικό και το παίζω δεν έχω στην Κύπρο». Το μεταφέρουμε από τα σχόλια του Ιανού στην Καθημερινή: «Δεν πίστευε στα αυτιά του ο τ/κ συνάδελφος όταν του είπα ότι κανείς δεν πήγε ακόμα φυλακή για το τραπεζιτικό σκάνδαλο που φούνταρε την οικονομία των ελεύθερων περιοχών. Ξέρεις μου λέει όταν έλαβε χώρα το τραπεζιτικό σκάνδαλο σε εμάς, οι τραπεζίτες μπήκαν όλοι φυλακή…[και έφεραν λεφτά και πλήρωσαν]…» Όταν μια κοινωνία ζήσει κάτι τέτοιο, δεν ξεχνιέται εύκολα, όσο και να συγκαλύπτεται. Αποκαλύπτεται και θα έρχεται πάντα να βρίσκει εκείνη την κοινωνία – ως εικόνα στον καθρέφτη των άλλων που μας βλέπουν – από δίπλα ή απ’ έξω. Και θυμίζουμε ότι η προηγούμενη φορά που έζησε ένα είδος τραπεζιτικής κρίσης η κυπριακή κοινωνία ήταν τη δεκαετία του 1920 με τους τοκογλύφους – και από τότε άλλαξαν όλα σε σχέση με το πώς ήταν η κοινωνία τα προηγούμενα 40 χρόνια της αγγλοκρατίας. Το μέλλον είναι μπροστά.

·         Η κινητοποίηση του περασμένου Σαββάτου ήταν και μαζική, αλλά και σημαντική γιατί ανοίχτηκε το πλαίσιο των συμμετοχών. Μετά από το Μάρτη, το βάρος της οργάνωσης και της εκπροσώπησης είχε πέσει στην αριστερά – και τον Απρίλη και τον Σεπτέμβριο, όταν έγιναν ανάλογες εκδηλώσεις. Σε αυτήν την εκδήλωση, συμμετείχαν και άλλα κόμματα - τα οποία κινήθηκαν όταν φάνηκε ότι υπήρχε ρεύμα - αλλά ο πυρήνας ήταν οι συντεχνίες και εδώ υπήρξε μια ευρύτερη συναίνεση. Η επιμονή της πλειοψηφίας της ΠΟΕΔ να συμμετάσχει η οργάνωση παρά την προσπάθεια του ΔΗΣΥ - μέσω της σχετικής οργάνωσης - την τελευταία στιγμή να υπάρξει αποχή, ήταν ίσως η πιο χαρακτηριστική στιγμή στο άνοιγμα. Αλλά και ο κόσμος ήταν μεγαλύτερος σε όγκο από την μεγάλη εκδήλωση έξω από την βουλη το Μάρτη. Μαζεύονται τα αποσπάσματα σε ένα συλλογικό, πολύχρωμο, κολλάζ.

·         Και αν αυτή ήταν η συλλογική έκφραση της δυσφορίας, τώρα που η κοινωνία βρίσκει τα πόδια της, ο πυροβολισμός έξω από την βουλή, ήταν, κοινωνιολογικά, η νομική έκφραση της δυσφορίας που κυκλοφορεί υπόγεια. Εκείνο το ρεύμα πρέπει να ανησυχεί πιο έντονα την κυβέρνηση ως σύμπτωμα κοινωνικής αστάθειας.

·         Μέρος του προβλήματος είναι ακριβώς και το γεγονός ότι η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν φαίνεται να διαπραγματεύεται με την τρόικα – ή επιβάλει και έξτρα δική της λιτότητα ή σθένος για να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις – αλλά φαίνεται εμφανώς να ευνοεί το κεφάλαιο. Πρέπει να φανεί και ότι υπάρχει αίσθημα δικαιοσύνης. Και δεν μπορεί να κρύβεται η κυβέρνηση για πολύ ακόμα πίσω από το «έτσι είπε η τρόικα». Πρέπει να διεκδικήσει και σε μια κοινωνία, που πλανιέται ανάμεσα στην αλληλεγγύη του χωριού και την οργή της ταξικής προκατάληψης της εξουσίας, το «έτσι θέλει η τρόικα» δεν θα γίνεται σύντομα πιστευτό.

·         Διότι είναι και το ανέκδοτο της φοροδιαφυγής. Η κ. Γιωρκάτζη μας είπε πριν 1-2 χρόνια ότι βλέπει τους φοροφυγάδες σε δεξιώσεις και ο κ. Πούφος δεν ξέρει πώς να τους επιδώσει κάτι για να τους πιέσει. Τώρα, μάθαμε ότι πολλοί συνεχίζουν να μην πληρώνουν φόρους - δεν πλήρωσαν και την ακίνητη - και τίποτα δεν γίνεται. Αν ήταν κάποιος τυχαίος, δεν θα τον έβρισκαν να του δώσουν ένταλμα; Το ταξικό στοιχείο είναι αναπόφευκτο. Η ιδιωτική ασυλία φαίνεται να είναι μόνο για όσους έχουν κεφάλαια να προσλαμβάνουν δικηγόρους.

·         Και το ζήτημα ποιές επιχειρήσεις έβγαλαν λεφτά στο εξωτερικό είναι επίσης ένα σημαντικό ταξικό ζήτημα. Υπάρχουν επιχειρήσεις που έβγαλαν τα κεφάλαια τους, και άρα μπορούν να διοχετεύουν και τα όποια κέρδη τους στο εξωτερικό - και να είναι άρα αφορολόγητα - ενώ στο εσωτερικό καμώνονται ότι δεν μπορούν να πληρώσουν τους μισθούς; Η τελευταία έρευνα δείχνει αύξηση κερδών και μείωση απολαβών για τους μισθωτούς τα τελευταία 2 χρόνια. Πλήγησαν και οι επιχειρήσεις. Αλλά γίνεται έρευνα, μήπως το κόλπο με τα κεφάλαια στο εξωτερικό χρησιμοποιείται για να εκβιάζεται μείωση απολαβών των μισθωτών;

·         Και ανάμεσα στα άλλα μας ήρθε και το ότι θα αγοράσουμε νέα όπλα – πυραυλάκατους, μη επανδρωμένα. Την μια δεν υπάρχουν λεφτά, την άλλη…

·         Ποιοί αγόραζαν ελικόπτερα το 2001-02; Ιδού μια αναφορά σε ένα θέμα που προέκυψε και αφορά ένα παλιό θέμα, που θάφτηκε από τότε, αλλά επανέρχεται: «Ανάμεσα στα οικονομικά εγκλήματα πρέπει να συμπεριληφθεί κι αυτό με την αγορά των 12 ρωσικών επιθετικών ελικόπτερων Mi-35 [έμειναν 11 λόγω πτώσης και καταστροφής του ενος]. Τότε, την περίοδο 2001-2002, όταν αγοράστηκαν τα συγκεκριμένα πτητικά μέσα δεν υπήρχε πρόνοια στην σύμβαση που να σχετίζεται με τη μηχανική συντήρηση τους, με αποτέλεσμα κάθε πενταετία να πρέπει να πληρώνουμε 30 εκατ. για σέρβις. Πρόκειται για μια κάκιστη συμφωνία, η οποία πρέπει να αποτελεί παράδειγμα τις αποφυγήν για τις αγορές του κράτους.» Φιλελεύθερος 7/12, σελ. 7. Το πιο πάνω απόσπασμα ήταν το πρώτο σημείωμα για την περιφερειακή, έστω, συζήτηση για τους εξοπλισμούς και τις ενδεχόμενες άλλες διαστάσεις τους -  διότι το να κάνει κάποιος συμφωνία για αγορά οπλών και να μην υπάρχει πρόνοια για «συντήρηση» είναι «αβλεψία», αλλά μπορεί να είναι και «οικονομικό έγκλημα», όπως έγραψε ο δημοσιογράφος στο σχετικό σχόλιο. Το θέμα δεν συζητήθηκε καθόλου! Λογικά, αφού ο κ. Χάσικος είναι στην κυβέρνηση και πάλι θα ήταν ίσως ενδιαφέρον να ακούσει κάποιος την εκδοχή του. Το θέμα, όμως, επανήλθε με πλάγιο τρόπο. Η κυβέρνηση φαίνεται να μην ενδιαφέρεται πια για τη συντήρηση εκείνων των ελικοπτέρων, αλλά ενδιαφέρεται τώρα να αγοράσει πυραυλάκατους από το Ισραήλ. Το θέμα έφτασε και μέχρι τη Βουλή. Αλλά υπήρξε και ευρύτερος σχολιασμός. Η Χ. Χατζημητρίου στο Φιλελεύθερο [Πέμπτη, 19/12] παρατηρούσε ειρωνικά: «Κέρδισε το Λόττο του Χάρη;.. Με τί λεφτά θα αγοράσουμε αεροπλάνα και βαπόρια;

• Σύμπτωση ή σύμπτωμα; Μα στη φωτογραφία στο Φιλελεύθερο, στο «εν ολίγοις», ήταν ο Ν. Παπαδόπουλος μαζί με τον κάποιον που έμοιαζε με τον κ. Κλεάνθους, ή ήταν ο κ. Κλεάνθους;

• Είναι ευχάριστο που αναγνωρίζεται τόσο σύντομα - ούτε 20 χρόνια δεν πέρασαν ακόμη - ο αγώνας του κ. Μοδινού για την αναγνώριση των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων. Να θυμίσουμε ότι ως κοινωνία δεν είχαμε το ήθος, ή την πλειοψηφία, για να αλλάξουμε τους νόμους, και η αλλαγή μας ήρθε έμμεσα από τα έξω; Για αυτό η αναγνώριση 15 χρόνια μετά, ίσως να είναι και θετικό δείγμα. Αλλά ξεχνιούνται όλα όσα είχαν ειπωθεί τότε; Ακόμα ένα θετικό δείγμα – τα τελευταία χρόνια οι ατάκες του πρωταρχικού άγχους στο δημόσιο λόγο - για «κατεβασμένα βρακιά», «παντελόνια» και άλλα αξεσουάρ - υποχώρησαν αισθητά; Για όσους δεν θυμούνται, οι ατάκες είχαν να κάνουν με το ..εθνικό..