Η συνάντηση Χριστόφια – Διορισμένης Ερευνητικής: μια αντιπαραθεση που προκάλεσε ο κ. Πικής και οδήγησε σε μια αποκαλυπτική στιγμή

Όταν η προκατάληψη φαίνεται, δεν θέλει κολαούζο

Για ό,ποιον παρακολουθεί από την αρχή τη διαδικασία της επιτροπής για την οικονομία, η προκατάληψη και η μονομερής έμφαση είναι σαφής. Η μόνη δικαιολογία που μπορούσε να χρησιμοποιήσει κάποιος ήταν ότι τα μέλη της επιτροπής δεν ήξεραν, και άρα μάλλον κάποιοι αόρατοι «εμπειρογνώμονες» - μερικοί εισηγήθηκαν και τον κ. Αυξεντίου το διοικητή που επέβλεψε το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου το οποίο έμεινε βολικά εκτός διερεύνησης - τους καθοδηγούσαν. Οι ερωτήσεις στο πρώτο μέρος, που αφορούσε τα δημόσιο-οικονομικά λ.χ. υπήρχε μια ξεκάθαρη προκατάληψη – όπως είπε και ο κ. Καλλής, όταν αποχωρούσε, ακολουθώντας «τις εφημερίδες», πίστευαν ότι έφταιγε η προηγούμενη κυβέρνηση. Θα ήταν δύσκολο να περιμένει κάποιος από τους διορισμένους να αμφισβητήσουν τα ΜΜΕ, οπότε προσπαθούσαν να τα ικανοποιήσουν. Έτσι, οι ερωτήσεις κινούνταν λες και το μόνο που  ενδιέφερε ήταν να διερευνηθούν τα σημεία που ήθελαν οι αντίπαλοι της προηγούμενης κυβέρνησης – γιατί δεν επιβλήθηκε λιτότητα πριν - και το ρωτούσαν αυτό υψηλόβαθμοι δικαστές, που ήθελαν και γερές αυξήσεις όταν ερχόταν η περίοδος των διεκδικήσεων των δημόσιων υπάλληλων - ή και το αστείο επιχείρημα του Ορφανίδη γιατί δεν υποβλήθηκε βέτο για τα ομόλογα κλπ. Ακόμα και όταν κλήθηκε ο Ν. Παπαδόπουλος, δεν τέθηκε το θέμα γιατί η βουλή έκοβε έσοδα του κράτους ή γιατί απορρίφθηκαν οι εισηγήσεις για φορολόγηση του πλούτου το 2010. Η προκατάληψη ήταν έντονη και στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ατόμων – σαφώς η επιτροπή έκανε πλάτες σε άτομα όπως ο κ.Σαρρής και ο κ. Καρυδάς, ενώ ήταν πιο σκληρή με τον κ. Καζαμία λ.χ.

Ώστε και ο κ. Πικής εξυπηρετεί;

Ανάμεσα στους δημοσιογράφους που παρακολουθούσαν, είχε ήδη διαμορφωθεί η εικόνα ότι το σκηνικό ήταν στημένο – και πληκτικό στην επανάληψή του. Ήδη, άλλωστε, οι δυο από τους τρεις συμμετέχοντες, οι κ. Κραμβής και η κ. Η. Νικολάου θεωρούνταν ότι είχαν συμφέροντα, που τους οδηγούσαν σε αρνητική στάση απέναντι στην προηγούμενη κυβέρνηση – ο μεν κ. Κραμβής έχει οικογενειακές σχέσεις με το δικηγορικό γραφείο Πολυβίου, του δικηγόρου της Τράπεζας Κύπρου, ενώ η κ. Νικολάου ήταν γνωστό ότι είχε απωθημένα με τον πρώην πρόεδρο γιατί δεν την επαναδιόρισε. Οι μικρότητες μιας μικρής χώρας - και φυσικά δεν μπορούσαν να βρεθούν άλλοι μη εμπλεκόμενοι. Παρέμεινε κάπως μετέωρο το θέμα του κ. Πική. Ήταν γνωστό ότι είχε και αυτός προκατάληψη εναντίον της αριστεράς, αλλά κυκλοφορούσε επίσης και η φήμη ότι γενικά ήταν «έντιμος». Είχε πάντως εκφραστεί δημόσια από το 2010 σε συνέντευξη στο Φιλελεύθερο με τα γνωστά κλισέ ενάντια στη λύση που διαπραγματευόταν ο κ. Χριστόφιας - με εκ περιτροπής προεδρία και σταθμισμένη ψήφο - η οποία αναπαρήγαγε σε θλιβερό βαθμό - για δικαστή - τα κλισέ. Είχε και έχει και αυτός, λοιπόν, τα δικά του απωθημένα. Το ανοικτό ερώτημα ήταν κατά πόσο θα ισορροπούσε κάπως τις προκαταλήψεις του – ή αν για αυτές τις προκαταλήψεις επιλέγηκε. Οι μεροληπτικές του ερωτήσεις έδειξαν ότι μάλλον όσοι τον επέλεξαν πόνταραν στο ότι θα έκανε ότι ήλπιζαν – το ότι λ.χ. εστίασε στην Ομόνοια και τα όσα είπε ο Καρύδας ήταν χαρακτηριστικά. Όταν δημοσιεύτηκαν ανάλογες πληροφορίες για την Ανόρθωση, έκανε ότι δεν είδε.

Όμως, η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Ενώ διαχέεται στην κοινωνία η καχυποψία που φτάνει πια και στο δικαστικό σύστημα, η ελπίδα για κάποια εντιμότητα παρέμεινε. Ο κ. Πικής, πρέπει να σημειωθεί έχει και μια ιδιαίτερη προϊστορία με αμφισβήτηση της τάσης του να είναι δίκαιος, όταν βρίσκεται εμπλεκόμενος – αυτό αφορά μια παλιά διαμάχη του με τον Α. Κωνσταντινίδη, που είναι αποκαλυπτική της τάσης του να θέλει να ελέγχει την εικόνα στα ΜΜΕ. Αλλά θα επανέλθουμε σε αυτό το θέμα σε μελλοντική ανάλυση για τη συνολική εικόνα του τέως δικαστή – υπάρχει μια δόση αυταρχισμού πίσω από εκείνη την ιστορία. Η προκατάληψη του στη συγκεκριμένη περίπτωση άρχισε να φαίνεται έντονα και στην παρουσίαση του κ. Δημητριάδη  - όταν αντί να δει το κείμενο το οποίο κατέθεσε ο διοικητής της κεντρικής άρχισε να τον βομβαρδίζει με ερωτήσεις που είτε ήταν παραπλανητικές είτε στόχευαν στο να ενοχοποιήσουν την προηγούμενη κυβέρνηση. Το ότι μερικά ΜΜΕ βγήκαν με τους σχετικούς τίτλους πριν καν σχεδόν ξεκινήσει η διαδικασία θα είναι ίσως η πιο αποκαλυπτική στιγμή διαπλοκής αυτής της "επιτροπής".

Ο αυταρχισμός του κ. Πική και οι αποκαλύψεις: η ομολογία για μια φιλική εξυπηρέτηση στον Ορφανίδη την στιγμή που αρνιόταν να διαβαστεί ένα κείμενο και αρθρωνόταν μια παραπλάνηση για την νομοθεσία για τις γραπτές μαρτυρίες – λένε και οι τέως δικαστές τέτοια;

Οπότε, με αυτό το πλαίσιο, ήταν μάλλον αναμενόμενο ότι θα προσπαθούσε να κατασκευάσει ένα θέαμα και ενάντια στον Δ. Χριστόφια. Το ότι είχε επιλέξει να τοποθετήσει τον κ. Ορφανίδη μετά από τον πρώην πρόεδρο ήταν μια γκάφα επίσης αποκαλυπτική. Οπότε, η καχυποψία του κ. Χριστόφια ήταν δικαιολογημένη. Ετοίμασε ένα σημαντικό κείμενο ιστορικής αξιολόγησης και τεκμηρίωσης, και είναι λογικό ότι ανέμενε ότι τουλάχιστον θα του δινόταν η ευκαιρία να πει την άποψη του. Ο κ. Πικής, ξαφνικά, θυμήθηκε τον αυταρχικό του εαυτό. Σύμφωνα μάλιστα με μερικές μαρτυρίες, ο κ. Κραμβής του είχε πει να αφήσει τον τέως πρόεδρο να διαβάσει το κείμενο. Όμως, ο κ. Πικής ήθελε έλεγχο και ήταν πια μια στιγμή αστείου αυταρχισμού. Οδηγούσε τη διαδικασία σε αδιέξοδο για να επιβεβαιώσει μια εξουσία, που του δόθηκε έτσι και αλλιώς για να εξυπηρετήσει. Προφανώς, ο κ. Κραμβής ήταν πιο έξυπνος και πιο πρακτικός. Ο κ. Πικής, όμως, προφανώς είχε έτοιμες ερωτήσεις, έτοιμους τίτλους σε ΜΜΕ – πώς θα χαλούσε το φιλμάκι, έτσι; Οπότε αναγκάστηκε να ομολογήσει δυο μικρά σκανδαλακια – πρώτον ότι είχε επικοινωνήσει από πριν με τον κ. Ορφανίδη και προσπάθησε να τον διευκολύνει. Και το έλεγε αυτό, ενώ αρνιόταν σε κάποιον να διαβάσει μια ανάλυση και με βάση την οποία θα υπεράσπιζε μια οπτική της κυπριακής κοινωνίας και ενδεχομένως, την πλειοψηφικη πια αποψη στην Ευρωπη. Δεν μπορούσε να καταλάβει ο κ. Πικής. Και όταν ο κ. Χριστόφιας του υπενθύμισε ότι όπως στα δικαστήρια μπορεί να καταθέσει και γραπτώς, το έχασε τελείως – ξαφνικά του είπε ότι «κάνει λάθος» . Και όμως, ο νόμος έχει αλλάξει από το 2004 – ο κ. Πικής έκανε λάθος, και έλεγε ψέματα εκεί. Ουσιαστικά, σε μια ευνομούμενη πολιτεία ο κ. Πικής θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί. Είπε ψέματα και παραπλάνησε. Δεν μπορεί να μην ήξερε ότι άλλαξε ο νόμος για τις μαρτυρίες από το 2004.

Οπότε το επίμαχο σημείο που εκνεύρισε τον κ. Πική ήταν ότι ο κ. Χριστόφιας του είπε ότι προσπαθούσε να «εκμαιεύσει» απαντήσεις ενάντια στην προηγούμενη κυβέρνηση, δεν ήταν τυχαίο. Προφανώς, άγγιξε κάτι ο πρώην πρόεδρος που ενόχλησε. Ίσως εκείνο το σημείο όπου διασταυρώνεται η θετική αυτοεικόνα του ατόμου με τις αντιφάσεις της πρακτικής στην καθημερινότητα. Διότι δεν θα στοίχιζε τίποτα σε κανένα να άφηνε τον κ. Χριστόφια να πει την άποψη την οποία επεξεργάστηκε, τεκμηρίωσε και έγραψε. Τον λογόκρινε. Και αυτό είναι εκεί σαν τεκμήριο επίσης.

Μπορεί το σενάριο να ήταν να βομβαρδίσει τον κ.Χριστόφια με ασύνδετες και άσχετες ερωτήσεις για να «εκμαιεύσει» κάποια στιγμή λανθασμένης διατύπωσης  - για να πατάξουν μερικοί θέαμα. Τελικά, του ξέφυγε εκείνου η ατάκα για το «λάθος» που δεν ήταν λάθος, αφού υπήρχε η αλλαγή νομοθεσίας για τις μαρτυρίες στα δικαστήρια.

Κατά τα άλλα το κείμενο του κ. Χριστόφια τώρα που είναι και τεκμηριωμένα  "επικίνδυνο" και λογοκρίθηκε, αξίζει να διαβαστεί – είναι ένα σημαντικό ντοκουμέντο

Η κατάθεση του κ. Χριστόφια είναι αξιοσημείωτη και θα παραμείνει ως ένα σημαντικό ντοκουμέντο για το πώς η κυπριακή κοινωνία αντιστάθηκε στον νεοφιλελευθερισμό. Μερικά από τα στοιχεία και τις διατυπώσεις - λ.χ. για τον «νέο-αποικισμό» - θα συζητηθούν ευρύτερα, διότι καταγράφουν την βιωμένη εμπειρία της αντίστασης - στο πολιτειακό επίπεδο - στη λογική της λιτότητας και την τρόικας. Το ότι αντέδρασαν όπως αντέδρασαν μερικά κόμματα, δεν είναι παράξενο – το κείμενο θυμίζει σε Περδίκηδες και άλλους ατάκες και φράσεις, που θα ήθελαν να ξεχάσουν. Όπως το τί ελεγαν την άνοιξη του 2012 για τον κ. Ορφανίδη. Αν και στο σύνολό του το κείμενο είναι ιστορικό και δομικό, παρά  να εστιάζει σε άτομα. Το ότι κ. Πικής προσπάθησε να το λογοκρίνει, απλώς έριξε το φως της καχυποψίας πάνω του.

[Μια πρώτη ανάγνωση του κειμένου του κ. Χριστόφια βρίσκεται στο σχετικό κείμενο στις «Απόψεις» σε αυτό το τεύχος.]